اینترنتِ طبقاتی یا اینترنتِ تبعاتی

علی شمیرانی
این را گفتم تا یادآور شوم که حتی یک قاتل نیز انگیزه‌های زیادی دارد که از نظر خودش کاملا درست است.

اجرای پدیده‌ای به نام «اینترنت طبقاتی» نیز از دو زاویه قابل بررسی و تحلیل است.

یک سمت ماجرا مجریان پروژه قرار دارند که محورهایی همچون عدم وابستگی به پلتفورم‌های خارجی به علت عدم پیروی از سیاست‌های داخلی، استقلال بسترهای داخلی از اینترنت بین‌الملل در شرایط خاص، احراز هویت، حمایت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، تقویت و توسعه بسترهای داخلی و امثالهم را از جمله اهداف خود دانسته و عمده آمار و ارقام نیز حول وصول به همین دستاوردها منتشر می‌شود.

از این زاویه همه چیز درست و معقول است و از قضا همین گزارش‌ها نیز در اختیار مقامات و نهادهای تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر در عرصه فضای مجازی و دیگر نهادهای ذیربط قرار می‌گیرد تا مهر تاییدی بر درستی مسیر و اقداماتی باشد که در دستور کار است.

از سمت دیگر ماجرا اما تداوم وضع موجود و گسترش اینترنت طبقاتی مسایل و تهدیدهای خاص خود را به همراه دارد که از آن جمله و با انگیزه مقابله با سانسور و آزادی بیان، شاهد گسترش پدیده مخرب و ضد امنیتی انواع VPN و فیلترشکن‌ها در کشور، ایجاد انگیزه و تقویت سرمایه‌گذاری‌ها و مداخلات خارجی در حریم سایبری ایران (از ارایه دسترسی به اینترنت گرفته تا انواع روش‌های عبور از فیلترینگ) و حتی زمزمه ایجاد اینترنت سایه هستیم که در نهایت تهدیدی جدی برای از هم پاشیدن شیرازه حکمرانی سایبری کشور تلقی می‌شود.

لذا از این زاویه نیز دستاوردهایی در حال ارایه است. کمااینکه شرکت‌ها و پلتفورم‌های خارجی هم آمارهای متعددی از موفقیت‌ها و تداوم دسترسی ایرانیان به ابزارها و خدمات خود می‌دهند. از قضا اما مشخص نیست که آیا این گزارش‌ها نیز در اختیار مقامات و نهادهای تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر در عرصه فضای مجازی و دیگر نهادهای ذیربط قرار می‌گیرد یا نه؟

مخلص کلام اینکه فارغ از نیک و شر بودن نیت‌ها، باید نگاهی جامع، همه جانبه و مبتنی بر هزینه و فایده به اجرای طرح‌هایی که از یکسو می‌توان نام آن را «اینترنتِ طبقاتی» و از سوی دیگر نام «اینترنتِ تبعاتی» بر آن گذاشت، داشته باشیم تا در نهایت به یک جمع‌بندی دقیق و مبتنی بر منافع ملی رسید.