حاکمان آینده جاده‌ها کدام‌اند؟

آی‌تی‌من- با وجود تلاش شرکت‌های بزرگ خودروسازی برای تولید خودروهای برقی، سهم این خودروها از بازار جهانی فقط 2 درصد است. البته براساس پیش‌بینی‌ها انتظار می‌رود این عدد تا سال 2030 به 20 درصد افزایش یابد. در حال حاضر به نظر می‌رسد شرکتی مانند تسلا پیشتاز این راه شناخته شده شود؛ اما شرکت‌هایی مانند بنز، بی ام وی و حتی جنرال موتورز نیز راهبرد خود را بر تولید نسل آینده خودروها تنظیم کرده و طرح‌های مفهومی‌ هم ارائه کرده‌اند.

نکته قابل توجه اما ورود شرکت‌های فناوری به این عرصه است. بر اساس اخبار منتشر شده، شرکت اپل در نظر دارد طی مذاکره با شرکت هیوندا، رویکرد جدید و متفاوتی نسبت به شرکت‌های خودرویی در تولید خودروهای برقی در پیش بگیرد؛ رویکردی که تمرکز آن ساخت کارخانه خودروسازی نخواهد بود.

این نکته را باید یادآوری کرد که فارغ از اینکه رهبر آینده خودروهای برقی چه کسی باشد، فعالان محیط زیست معتقدند که تغییر مسیر به سمت وسایل نقلیه الکترونیکی تاثیر به‌سزایی در کاهش گرمایش کره زمین خواهد داشت. موضوع گرمایش زمین، مهم‌ترین مساله نخستین اجلاس تغییرات اقلیمی ‌در پاریس موسوم به پیمان پاریس در سال جاری میلادی بود که کشورهای عضو نیز بر اقدامات موثر برای کاهش گرمایش زمین تاکید کردند.

مساله اصلی این است که یا شرکت‌های خودروسازی باید ذهنیت و تخصص شرکت‌های فناوری را به دست آورند یا عکس آن اتفاق بیفتد. در حال حاضر شرکت تسلا سعی کرده مفهوم و رویکرد جدیدی از صنعت خودرو و فناوری ارائه کند و مفهوم خودرو را از یک محصول کاملا مکانیکی به یک محصول نرم افزاری تغییر دهد. گزارش‌های منتشر شده در مارس 2021 حاکی از آن است که تسلا نه فقط به عنوان بزرگ‌ترین خودروساز، بلکه به عنوان بزرگ‌ترین شرکت تولیدی جهان معرفی شده است. در عین حال گزارش‌های منتشر شده که نشان می‌دهد که جنرال موتورز به عنوان یکی از بزرگان صنعت خودرو تا سال 2035 فروش خودروهای مجهز به سوخت بنزینی را متوقف خواهد کرد. در ابتدا این خبر ممکن است برای طرفداران جنرال موتورز شوک‌آور باشد، اما رویکرد آینده‌نگری به صنعت و فناوری و همچنین توجه به مقوله محیط زیست می‌تواند به مرور، زمینه پذیرش رویکرد جدید جنرال موتورز را که نزدیک شدن به لحظه مرگ خودروهای امروزی برای طرفدارانش است را فراهم کند. ضمن اینکه سایر خودروسازها مانند فورد و فولکس واگن خود را متعهد به تاریخ خاصی نکرده‌اند، با این حال ده‌ها میلیارد دلار برای تولید وسایل نقلیه الکترونیکی هزینه کرده‌اند.

به نظر می‌رسد با وجود فعالیت و هزینه‌های قابل توجه خودروسازهای بزرگ برای تولید وسایل نقلیه الکترونیکی، اقدامات آنان در مقابل اقدامات شرکت تسلا به کندی پیش می‌رود.  البته قضاوت درباره اینکه خودروسازان قدیمی ‌یا شرکت‌های متمرکز بر فناوری مانند تسلا و اپل حاکمان بعدی جاده‌ها هستند نیز زود است.

هم راستا با اقدامات شرکت‌های فناوری و خودروسازی، برخی دولت‌ها نیز بودجه‌های قابل توجهی برای فرهنگسازی استفاده از وسایل نقلیه الکترونیکی درنظر گرفته‌اند. در حال حاضر آمریکا در طرح زیربنایی خود برای زیرساخت‌های حمل و نقل، 2 تریلیون دلار سرمایه گذاری کرده که از این عدد 174 میلیارد دلار آن برای استفاده از وسایل نقلیه الکترونیکی و مقابله با تغییرات اقلیمی ‌اختصاص یافته است.

باوجود تلاش خودروسازان و شرکت‌های فناوری و همچنین اقدامات دولت‌هایی مانند آمریکا برای استفاده از وسایل نقلیه الکترونیکی، ضریب نفوذ این نوع از خودروها در جوامع به کندی پیش می‌رود که دلایل گوناگونی وجود دارد، از جمله آنکه در حال حاضر قیمت هر خودروی برقی نسبت به بنزینی 10 هزار دلار بیشتر است. در عین حال شارژ کردن وسایل نقلیه الکترونیکی نسبت به پر کردن مجدد مخزن بنزین بسیار دشوارتر و کندتر است. بسیاری از وسایل نقلیه الکترونیکی با یک بار شارژ کردن 250 کیلومتر حرکت می‌کنند که این عدد برای مسافت‌های درون شهری کافی است؛ اما ممکن است برای سفرهای طولانی مدت، نیاز به شارژ مجدد باشد که چالش برانگیز است. هرچند انتظار می‌رود با پیشرفت فناوری باتری، مشکل شارژ دوباره باتری‌ها نیز مرتفع شود که به نظر می‌رسد شرکت‌های تولیدکننده، تلاش‌هایی نیز کرده‌اند.

با این حال، باید در نظر داشت که در آینده نه چندان دور سرعت رشد فناوری بیش از آن چیزی خواهد بود که در حال حاضر مشاهده می‌کنیم. تصویری که ما از 10 سال گذشته تا به امروز داریم، گویای تحول و عظمت رشد فناوری است. البته بیان این نکته هم حائز اهمیت است که با نگاه واقع‌بینانه تغییرهای گسترده و عمیقی که بیانگر نوعی انقلاب باشد، همیشه آسان نیست چرا که خودروهای موتوری احتراق داخلی بیش از یک قرن است که تولید می‌شود.
 
*محمد حداد، کارشناس ارشد ارزیابی بازار واحد بازاریابی و ارتباطات یکپارچه فناپ است.