دلیل الکترونیکی نشدن پنجره واحد کسب و کار

آی‌تی‌من- در برنامه«رهیافت» رادیو اقتصاد با موضوع بررسی نامه اخیر وزیر اقتصاد به رهبر انقلاب و همچنین نقد و بررسی عملکرد پنجره واحد کسب و کار و با حضور محمدعلی دهقان دهنوی معاون امور اقتصادی وزیر اقتصاد و علی ترکمنی کارشناس حوزه کسب و کار برگزار شد. مهمترین نکته مطرح شده در این نامه، کاهش میانگین زمان شروع یک کسب و کار در ایران از 72 روز به 72 ساعت (3 روز) با راه ­اندازی پنجره واحد فیزیکی کسب و کار بود.  در ابتدای این برنامه رادیویی، دهقان دهنوی با بیان به رتبه نامناسب ایران در شاخص سهولت کسب و کار گفت: ما در چند ماه گذشته در وزارت اقتصاد نکاتی که می‌توانست در بهبود شاخص بین­المللی کسب و کار تاثیرگذاری قابل توجهی داشته باشد را شناسایی کردیم و در قالب گزارش‌های کارشناسی به مراجع مختلف هم این را ارسال کردیم. از جمله اینکه به نحوی این موضوع به اطلاع مقام معظم رهبری هم رسیده بود و ایشان در صحبت‌های خود به این موضوع اشاره کردند که بررسی‌هایی که در وزارت اقتصاد انجام شده، نشان می‌دهد که اگر چند اقدام انجام شود، می‌تواند جایگاه ما را بهبود اساسی بدهد.

وی افزود: خب این دیگر باعث شد که همّت و تلاش ما مضاعف شود و تکلیف شد که این کار را به سرانجام برسانیم. استارت این کار زده شد و یکی از کارهایی که می‌توانست خیلی اساسی و مؤثر باشد، بحث شروع کسب و کار بود. متأسفانه در کشور ما با توجه به اینکه این موضوع هفتاد و دو و نیم روز طول می‌کشید، در رده‌های بالای 170 در جهان بودیم یعنی از 190 کشور، صرفا حدود 10 تا 12 کشور وضعیت بدتری نسبت به ایران داشتند. این وضعیت مساعدی نبود و ما تصمیم گرفتیم که این را کاهش بدهیم.

معاون امور اقتصادی وزیر اقتصاد ادامه داد: در این جریان متوجه شدیم که 55 روز از این زمان مربوط به ثبت نام در نظام مالیاتی است. چرا این‌قدر طول می‌کشد؟ این 55 روز متوسط آن است و یکی ممکن است که به آن‌جا برود و سه ماه معطل شود. یکی هم شاید دو هفته‌ای کار او انجام شود. چرا به خاطر این‌که یک نفر وقتی می‌رفت و ثبت نام می‌کرد، آن‌ها می‌گفتند که ما باید بیاییم و مکان شما را ببینیم و ببینیم که شما یک دفتر واقعی داریم و تشخیص بدهیم و بازرس ما بازرسی کند تا ما کد اقتصادی شروع فعالیت را به شما بدهیم. ما این را آمدیم از این روش نظارت پیشینی تبدیل به نظام پسینی کردیم. گفتیم که هر کسی که شرکت خود را ثبت داد و حالا یا شخص حقیقی هست و یا شخص حقوقی. اگر شخص حقیقی هست کد ملی او تبدیل به شناسایی آن آدم می‌شود و اگر شخص حقوقی بود، همان شماره حقوقی آن‌ها که به اسم شناسه‌ ملی شرکت‌ها شناسایی می‌شود، به عنوان کد اقتصادی آن‌ها باشد. حالا اگر شما در سازمان مالیاتی می‌خواهید بروید و بعد هم بازرسی کنید، بروید انجام بدهید و بعد هم با او برخورد کنید. با همین یک اقدام 55 روز از این 72 روز کاهش پیدا کرد.

دهقان دهنوی با بیان اینکه بقیه فرآیند شروع کسب و کار را اداره‌ ثبت شرکت‌ها و اداره پست، سازمان تأمین اجتماعی، روزنامه‌ رسمی‌ و نهایتا روزنامه‌های کثیرالانتشار را انجام می‌دادند، اظهار داشت: این پنج یا شش نهاد به صورت متوسط در 17.5 روز این کار را انجام می‌دادند. ما در این باره گفتیم که یک پنجره واحد فیزیکی درست می‌کنیم یعنی یک مکانی که تهران درست می‌کنیم که نماینده‌های این پنج ارگان یک جا کنار هم بنشینند و یک نفر که مراجعه می‌کنند، همان جا همه‌ کار خود را انجام دهد و بر اساس فرمول‌بندی و ارزیابی که کردیم متوجه شدیم که این فرآیند می‌تواند طی سه روز انجام شود چون یک مرحله‌ی آن‌ورتر باید ثبت انجام شود و برود در روزنامه‌ آگهی شود و این اتفاقات بیفتد سه روز طول می‌کشد یعنی برای کسانی که با مدارک کافی و لازم می‌آیند، متوسط سه روز است. حتی بعضی از افراد که همه‌ مدارک آن‌ها کامل است و می‌توانند کار خود را در همه‌ آن‌ها انجام بدهند، ما رکود داشتیم که در کمتر از یک روز هم این اتفاق افتاده است. بنابراین داریم به این سمت می‌رویم که برای همه‌ی این‌ها متوسط یک روز برسد.

 دلیل الکترونیکی نبودن پنجره واحد کسب و کار
معاون امور اقتصادی وزیر اقتصاد با تاکید بر تفکیک سامانه  G4B  از پنجره واحد کسب و کار گفت: موضوع دیگر که چرا آن سامانه را الکترونیکی کردیم و چرا این‌جا فیزیکی است؟ دلیل این است که ما این کاهش زمان را با همکاری پنج تا ارگان به دست می‌آوردیم. اگر می‌خواستیم این را به صورت الکترونیکی اجرا کنیم باید هر پنج ارگان‌ از لحاظ سیستم‌های داخلی خود هم اتوماسیون قوی داشتند و هم می‌توانستند این سیستم‌ها را به هم وصل کنند یعنی در واقع سیستم‌های آن‌ها با هم صحبت کنند. وقتی که بررسی کردیم دیدیم که از لحاظ سطح تکنولوژی و بلوغ تکنولوژی الان در این حد نیستند که بتوانند به صورت الکترونیکی به هم وصل شوند و پاسخی بین آن‌ها رد و بدل شود و اگر ما آن کار را می‌کردیم نه تنها کاهش زمان نداشتیم بلکه ممکن بود که وضعیت بدتر شود. بنابراین فیزیکی را راه‌اندازی کردیم
وی ادامه داد: البته بحث‌های ما برای راه‌اندازی فیزیکی قبل از شیوع کرونا بود ولی منتهی دیگر وقتی که راه افتاده بود، کرونا هم شایع شده بود.

سعی کردیم که پروتکل‌ها را رعایت کنیم و آن فضا را بزرگ‌تر کردیم و نوبت‌دهی الکترونیکی را راه‌اندازی کردیم و همزمان با این راه‌اندازی‌ها، تلاش ما برای راه‌اندازی پنجره‌ واحد الکترونیکی هم در جریان هست. برای این کار مطالعه می‌شود که ان‌شاءالله با محوریت خود اداره‌ ثبت شرکت‌ها که اگر بقیه را با آن‌ها وصل کنیم، پنجره‌ ما کاملاً الکترونیکی شود. حتی اگر پنجره الکترونیکی ما راه بیفتد برای کسانی که تمایل ندارند و دوست دارند که فیزیکی مراجعه کنند، کماکان می‌توانیم خدمات فیزیکی را هم ارایه بدهیم.

 ثبت شرکت 3 روزه شده است نه صدور مجوز
در ادامه این برنامه رادیویی، علی ترکمنی کارشناس کسب و کار ضمن تشکر از زحمات وزارت اقتصاد برای راه‌اندازی سامانه  G4B  گفت: ما وقتی مطابق نظر همان بانک جهانی در رسانه‌ها می‌بینیم که اخذ مجوز ما سه روز شده است، آن فشاری که روی دستگاه‌های اجرایی باید باشد که بیایند آن سه روز اخذ مجوز را تسهیل کنند، آن فشار از روی دوش آن‌ها برداشته می‌شود و این عدد که شما فرمودید، ادامه‌دار باقی خواهد ماند.

ترکمنی با تاکید بر اینکه با تلاش چندین ساله اصحاب رسانه، کارآفرین‌ها و مسوولان وزارت اقتصاد مساله‌ مجوزها تبدیل به یک مساله‌ مهم و ملی در سطح کشور شده است، اضافه کرد: حالا اگر ما با پمپاژ این نگاه که ثبت شرکت همان اخذ مجوز است، این کار را انجام بدهیم، علنا داریم آن تلاش چند ساله و آن فشار رسانه‌ای و فشار پیگیری توسط رییس جمهور و نمایندگان مجلس و حتی مقام معظم رهبری صورت گرفته بود را می‌خوابانیم و شما می‌دانید که مساله‌ اصلی مردم در مواجه با دستگاه‌های اجرایی است و نه صنوف.

وی ادامه داد: مثلاً الان فرض بفرمایید که استان محروم سیستان و بلوچستان فقط در قسمت صنایع تکمیلی وزارت جهاد کشاورزی 1277 تا مجوز درخواست شده است. 846 تا از درخواست‌های مذکور یعنی بالای شصت درصد آنها، نه جواب آره را شنیدند که بروند کار را شروع کنند و نه جواب رد شنیدند. پس نکته من این است که اولاً لطفاً این خط رسانه‌ای را عوض کنیم و نگوییم که ثبت شرکت مساوی اخذ مجوز است. بگوییم که ثبت شرکت سه روزه شده است. نکته‌ دوم شما گفتید مجبور بودیم فیزیکی این کار را بکنیم. این در حالی است که از خردادماه امسال یا حتی از همان اسفندماه پارسال که کرونا اتفاق افتاده، الان حدود 9 ماه وقت داشتیم که دستگاه‌ها را به هم وصل کنیم. وزیر اقتصاد هم که تیرماه پنجره واحد فیزیکی چهار استان دیگر به خصوص مشهد را داشتند افتتاح می‌کردند، شخصاً وعده دادند که تا مهرماه پنجره‌ واحد الکترونیکی شروع کسب و کار راه‌اندازی می‌شود.

 سامانه  G4B  متقاضی مجوز کسب و کار را مسلح می‌کند
دهقان دهنوی در پاسخ به صحبت­‌های این کارشناس کسب و کار با بیان اینکه پنجره واحد فیزیکی دستاورد خوبی است، اظهار داشت: ما گفتیم که شروع کسب و کار طبق تعریف بانک جهانی با راه‌اندازی پنجره واحد شروع کسب و کار به سه روز کاهش پیدا کرده است. این را هم کماکان می‌گوییم و دستاورد بسیار خوبی هست.. اینکه 72 روز را به 72 ساعت تبدیل می‌کنی، یک ظاهر آن این است که مردم راحت می‌شوند، یک اثر دیگر آن که خیلی مهم است، یعنی اینکه شروع کسب و کار، شروع سرمایه‌گذاری و شروع استخدام آدم‌ها و شروع فعالیت اقتصادی، واحد تولیدی را 69 روز زودتر داریم انجام می‌دهیم. این یعنی در یک سال به جای 12 ماه، 14 ماه شروع به کسب و کار خواهیم داشت. این خیلی مهم‌ است که شروع‌ها زودتر باشد که زودتر کار اتفاق بیفتد.

معاون امور اقتصادی وزیر اقتصاد با تاکید بر اینکه ما درباره اخذ مجوزها داریم با تمام قدرت آن کار را دنبال می‌کنیم، افزود: اولاً اینکه ما تقریباً تمام مجوزهای کشور را تا آن‌جایی که می‌شده است و دسترسی داشتیم، تعامل برقرار کردیم، احصا کردیم و داریم شناسنامه‌ مجوزها را روی همان درگاه ملی مجوزهای کشور قرار می‌دهیم. در آن شناسنامه نوشته شده است که قانون چی می‌گوید؟ مقررات چه می‌گوید؟ شرایط چه هست و ضوابط چه هست. این موضوع خیلی مهمی‌است. اگر کسی که می‌خواهد درخواست بدهد، این موضوع را بداند، در مقابل دستگاه اجرایی خود را مسلح کرده است. وقتی آن‌جا می‌رود و آن‌ها به او می‌گویند شما شرایط ندارید چون این‌جوری است، می‌گوید کجای قانون و کجای شناسنامه‌ شما چنین چیزی نوشته است باید ثابت کنید.

 امکان راه‌‌اندازی پنجره واحد در استان­ها نیست
وی با بیان اینکه به طور قابل توجهی از برنامه عقب هستیم، گفت: بحث پنجره واحد هم ما اتفاقاً از استان‌های دیگر هم درخواست داشتیم. یعنی علاوه بر آن چهار استانی که گفته شد، استان‌های دیگر هم می‌خواستند این پنجره فیزیکی را راه‌اندازی کنند چون دیده بودند نتیجه این کار مفید بوده است. منتهی ما به خاطر شیوع کرونا جلوی آن را گرفتیم و گفتیم که امکان این نیست که ما برویم تسری بدهیم و در همه جا پنجره‌ فیزیکی گسترش بدهیم، داریم روی الکترونیکی کار می‌کنیم.

دهقان دهنوی ادامه داد: اداره‌ ثبت شرکت‌ها زیر مجموعه‌ سازمان ثبت اسناد در قوه قضائیه است. روزنامه رسمی‌یک ارگانی هست که مربوط به قوه‌ قضائیه است. روزنامه‌‌های کثیر الانتشارها تحت نظارت وزارت ارشاد هستند. سازمان تأمین اجتماعی هم یک سازمان مستقل تحت نظارت وزارت تعاون است. از بین همه‌ این‌ نهادها فقط سازمان امور مالیاتی به ما نزدیک‌تر است. کار ما از جنس هماهنگی و همراه کردن این‌ نهادها است. جلسه گذاشتن و رفع اشکالات و اختلافات بین آن‌هاست که این کار را داریم دنبال می‌کنیم. به همین دلیل، به طور قابل توجهی از برنامه عقب‌تر هستیم و این مشکل باید با هماهنگ شدن این دستگاه‌ها برطرف شود.