توافق ایران و یاهست برای ارایه اینترنت ماهواره‌ای
تاریخ انتشار
سه شنبه ۲۶ فروردين ۱۴۰۴ ساعت ۱۱:۰۷
آی‌تی‌من- آذر 1402 همزمان با اختتامیه کنفرانس جهانی ارتباطات رادیویی (WRC-23) در شهر دبی، قوانین سرزمینی ایران به امضای مدیرعامل شرکت «یاه کلیک» رسید تا مقدمات فعالیت قانونی این شرکت برای ارایه خدمات اینترنت ماهواره‌ای در کشور فراهم شود.
«یاه‌کلیک» اپراتور خدمات اینترنت ماهواره‌ای است که توسط شرکت «یاهست» -یکی از شرکت‌های زیرمجموعه دولت امارات متحده عربی- اداره می‌شود. این اپراتور با استفاده ازطریق فناوریKa-band و با استفاده از ماهواره‌های «یاسَت» «Yahsat» خدمات اینترنت ماهواره‌ای را در بیش از ۴۰ کشور در خاورمیانه، آفریقا، آسیای مرکزی و جنوب‌شرقی آسیا ارایه می‌دهد. این خدمات شامل پهنای باند ثابت برای مشتریان خانگی، سازمانی، آموزشی و دولتی است و در برخی مناطق با همکاری شرکای محلی عرضه می‌شود.
فراخوان رسمی ایران برای اینترنت ماهواره‌ای
وزارت ارتباطات در بهمن ۱۴۰۱ اعلام کرد که «قواعد سرزمینی» (Landing Rights) فعالیت اپراتورهای اینترنت ماهواره‌ای را به‌طور رسمی به این شرکت‌ها ابلاغ کرده است. عیسی زارع‌پور وزیر وقت ارتباطات، در حاشیه جلسه هیات دولت تأکید کرد که این قواعد مطابق مقررات اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) تدوین شده‌اند و هر اپراتور ماهواره‌ای که قصد فعالیت در ایران را دارد، باید این قوانین را رعایت کند. وی افزود که در صورت پایبندی اپراتورها به این قواعد، از فعالیت آن‌ها در کشور استقبال خواهد شد. در خرداد 1402 نیز سازمان تنظیم مقررات ایران برای تأمین نیاز ارتباطات ماهواره‌ای یک فراخوان رسمی داد و از شرکت‌هایی که در این زمینه مجوز دارند، دعوت به همکاری کرد.
علاوه بر «یاه‌کلیک» ایران قواعد سرزمینی خود را هم به «استارلینک» و هم به «وان وب» به‌عنوان دو اپراتور اصلی دیگر در حوزه اینترنت ماهواره‌ای ابلاغ کرده و اعلام کرده می‌توانند در چارچوب حقوق سرزمینی ایران، در کشورمان فعالیت داشته باشند و خدمات ارایه کنند. فعالیت اپراتورهای ماهواره‌ای در چارچوب حقوق سرزمینی کشورها، یک قاعده بین‌المللی است که اتحادیه جهانی مخابرات بر آن تأکید دارد.
چرا استارلینک ممنوع است؟
آن چیزی که ایران ممنوع کرده، نه «اینترنت ماهواره‌ای» و نه حتی «اینترنت ماهواره‌ایِ استارلینک» است؛ آن‌چیزی که ممنوع شده «فعالیتِ بدون مجوز» از سمت استارلینک و هر اپراتور ماهواره‌ای دیگری است. ممنوعیتی که در همه کشورهای دنیا به‌صورت جدی و قاطع پیگیری می‌شود. برخی اینترنت ماهواره‌ای را به‌خاطر شباهت لفظی چیزی شبیه شبکه‌های ماهواره‌ای می‌دانند؛ اینترنتی که از یک ماهواره توزیع می‌شود و هر کسی در هر نقطه‌ای از دنیا باید بتواند از آن استفاده کند. اما برخلاف این تصور عامیانه، در موضوع اینترنت ماهواره‌ای صحبت از یک زیرساخت اساسی ارتباطی است که قرار است اطلاعات کاربران از اطلاعات مالی تا شخصی و اداری روی آن مبادله شود و در داخل مرزهای یک کشور، در معادلات فنی مهمی مانند طیف فرکانسی ارتباطی ورود می‌کند. اگر در چارچوب قوانین کشورها فعالیت نکند، می‌تواند اپراتورهای ارتباطی آن‌ها را دچار مشکلات جدی کند و امنیت ملی کشورها را به‌خطر بیندازد.
تجربه عجیب اوکراین پیش چشم دنیا
اخیرا در مناقشه اوکراین یک نمونه از این موضوع را کشورها شاهد بودند؛ در بحبوحه جنگ این کشور با روسیه، استارلینک اینترنت ماهواره‌ای را به‌صورت رایگان در اختیار اوکراین قرار داد و زیرساخت‌های اصلی این کشور مانند ارتش و مراکز نظامی، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و نیز نهادهای دولتی و مدیریت بحران از طریق استارلینک به هم متصل شدند. اما در جریان مذاکرات میان مقامات آمریکایی و اوکراینی درباره دسترسی به منابع معدنی کمیاب اوکراین، طبق گزارش رویترز، ایالات متحده اوکراین را تهدید کرده اگر منابع معدنی ارزشمندش را به کاخ سفید واگذار نکند، اینترنت ماهواره‌ای استارلینک را قطع خواهد کرد..تهدیدی که در کنار سایر فشارها باعث شد اوکراین با وجود اینکه متحد آمریکاست، ناچار شود واگذاری منابع معدنی کمیاب خود به آمریکا را بپذیرد.
به همین خاطر است که استارلینک در کشورهای مختلف دنیا، تنها با دریافت مجوز و در چارچوب قوانین سرزمینی آن کشورها امکان فعالیت پیدا کرده است. مجوزهایی با طول زمان مشخص مانند 5 ساله؛ اگر بعد از گذشت پنج سال، دوباره باید فرایند دریافت مجوز و همخوانی با قوانین داخلی کشورها را طی کند.در آفریقا، از کشورهای نیجریه، موزامبیک، زیمبابوه، زامبیا، کنیا، مالاوی، بوتسوانا و رواندا مجوز گرفته. در آمریکای جنوبی، برزیل و در اروپا، گرجستان مجوز فعالیت استارلینک را صادر کرده است. همچنین، استارلینک در حال مذاکره برای ورود به بازار کشورهایی مانند ترکیه، مراکش و بنگلادش است و در هند بعد از 5 سال پیگیری، پیشرفت‌هایی به سمت دریافت تأییدیه‌های قانونی داشته است.
«یاه‌کلیک» اپراتور خدمات اینترنت ماهواره‌ای است که توسط شرکت «یاهست» -یکی از شرکت‌های زیرمجموعه دولت امارات متحده عربی- اداره می‌شود. این اپراتور با استفاده ازطریق فناوریKa-band و با استفاده از ماهواره‌های «یاسَت» «Yahsat» خدمات اینترنت ماهواره‌ای را در بیش از ۴۰ کشور در خاورمیانه، آفریقا، آسیای مرکزی و جنوب‌شرقی آسیا ارایه می‌دهد. این خدمات شامل پهنای باند ثابت برای مشتریان خانگی، سازمانی، آموزشی و دولتی است و در برخی مناطق با همکاری شرکای محلی عرضه می‌شود.
فراخوان رسمی ایران برای اینترنت ماهواره‌ای
وزارت ارتباطات در بهمن ۱۴۰۱ اعلام کرد که «قواعد سرزمینی» (Landing Rights) فعالیت اپراتورهای اینترنت ماهواره‌ای را به‌طور رسمی به این شرکت‌ها ابلاغ کرده است. عیسی زارع‌پور وزیر وقت ارتباطات، در حاشیه جلسه هیات دولت تأکید کرد که این قواعد مطابق مقررات اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) تدوین شده‌اند و هر اپراتور ماهواره‌ای که قصد فعالیت در ایران را دارد، باید این قوانین را رعایت کند. وی افزود که در صورت پایبندی اپراتورها به این قواعد، از فعالیت آن‌ها در کشور استقبال خواهد شد. در خرداد 1402 نیز سازمان تنظیم مقررات ایران برای تأمین نیاز ارتباطات ماهواره‌ای یک فراخوان رسمی داد و از شرکت‌هایی که در این زمینه مجوز دارند، دعوت به همکاری کرد.
علاوه بر «یاه‌کلیک» ایران قواعد سرزمینی خود را هم به «استارلینک» و هم به «وان وب» به‌عنوان دو اپراتور اصلی دیگر در حوزه اینترنت ماهواره‌ای ابلاغ کرده و اعلام کرده می‌توانند در چارچوب حقوق سرزمینی ایران، در کشورمان فعالیت داشته باشند و خدمات ارایه کنند. فعالیت اپراتورهای ماهواره‌ای در چارچوب حقوق سرزمینی کشورها، یک قاعده بین‌المللی است که اتحادیه جهانی مخابرات بر آن تأکید دارد.
چرا استارلینک ممنوع است؟
آن چیزی که ایران ممنوع کرده، نه «اینترنت ماهواره‌ای» و نه حتی «اینترنت ماهواره‌ایِ استارلینک» است؛ آن‌چیزی که ممنوع شده «فعالیتِ بدون مجوز» از سمت استارلینک و هر اپراتور ماهواره‌ای دیگری است. ممنوعیتی که در همه کشورهای دنیا به‌صورت جدی و قاطع پیگیری می‌شود. برخی اینترنت ماهواره‌ای را به‌خاطر شباهت لفظی چیزی شبیه شبکه‌های ماهواره‌ای می‌دانند؛ اینترنتی که از یک ماهواره توزیع می‌شود و هر کسی در هر نقطه‌ای از دنیا باید بتواند از آن استفاده کند. اما برخلاف این تصور عامیانه، در موضوع اینترنت ماهواره‌ای صحبت از یک زیرساخت اساسی ارتباطی است که قرار است اطلاعات کاربران از اطلاعات مالی تا شخصی و اداری روی آن مبادله شود و در داخل مرزهای یک کشور، در معادلات فنی مهمی مانند طیف فرکانسی ارتباطی ورود می‌کند. اگر در چارچوب قوانین کشورها فعالیت نکند، می‌تواند اپراتورهای ارتباطی آن‌ها را دچار مشکلات جدی کند و امنیت ملی کشورها را به‌خطر بیندازد.
تجربه عجیب اوکراین پیش چشم دنیا
اخیرا در مناقشه اوکراین یک نمونه از این موضوع را کشورها شاهد بودند؛ در بحبوحه جنگ این کشور با روسیه، استارلینک اینترنت ماهواره‌ای را به‌صورت رایگان در اختیار اوکراین قرار داد و زیرساخت‌های اصلی این کشور مانند ارتش و مراکز نظامی، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و نیز نهادهای دولتی و مدیریت بحران از طریق استارلینک به هم متصل شدند. اما در جریان مذاکرات میان مقامات آمریکایی و اوکراینی درباره دسترسی به منابع معدنی کمیاب اوکراین، طبق گزارش رویترز، ایالات متحده اوکراین را تهدید کرده اگر منابع معدنی ارزشمندش را به کاخ سفید واگذار نکند، اینترنت ماهواره‌ای استارلینک را قطع خواهد کرد..تهدیدی که در کنار سایر فشارها باعث شد اوکراین با وجود اینکه متحد آمریکاست، ناچار شود واگذاری منابع معدنی کمیاب خود به آمریکا را بپذیرد.
به همین خاطر است که استارلینک در کشورهای مختلف دنیا، تنها با دریافت مجوز و در چارچوب قوانین سرزمینی آن کشورها امکان فعالیت پیدا کرده است. مجوزهایی با طول زمان مشخص مانند 5 ساله؛ اگر بعد از گذشت پنج سال، دوباره باید فرایند دریافت مجوز و همخوانی با قوانین داخلی کشورها را طی کند.در آفریقا، از کشورهای نیجریه، موزامبیک، زیمبابوه، زامبیا، کنیا، مالاوی، بوتسوانا و رواندا مجوز گرفته. در آمریکای جنوبی، برزیل و در اروپا، گرجستان مجوز فعالیت استارلینک را صادر کرده است. همچنین، استارلینک در حال مذاکره برای ورود به بازار کشورهایی مانند ترکیه، مراکش و بنگلادش است و در هند بعد از 5 سال پیگیری، پیشرفت‌هایی به سمت دریافت تأییدیه‌های قانونی داشته است.
مرجع : فارس
