انتقاد از نقش سلبریتیهایی که تبلیغ کردند و شرکتی که مجوز هم نداشت
مالک فراری کوروش کمپانی سرباز فراری هم بود
تاریخ انتشار
يکشنبه ۲۹ بهمن ۱۴۰۲ ساعت ۰۸:۳۰
آیتیمن- به همین جهت به بررسی بخشی از این عجایب و ابهامات کلاهبرداری کوروش کمپانی پرداختهایم که در ادامه میخوانید.
"امیرحسین شریفیان" مالک مجموعه کوروش کمپانی یک سرباز فراری متولد ۱۳۷۵ است که توانسته با کمک تبلیغات گسترده سلبریتیها، اعتماد مردم را جلب کرده و اقدام به کلاهبرداری چندهزار میلیارد تومانی کند.
به گزارش تسنیم، چند روزیست که نام "کوروش کمپانی" مجموعهای که وعده آیفون 20 میلیون تومانی داده بود بیشتر از قبل در رسانهها و فضای مجازی منتشر شده است.
ماجرا از این قرار است که پرونده کلاهبرداری برای "امیرحسین شریفیان" مالک اصلی مجموعه "کوروش کمپانی" تشکیل شده و هماکنون این فرد فراری است؛ البته اعلام شده که فرزین شریفیان یعنی پدر امیرحسین شریفیان دستگیر شده و اموال آنها توقیف است.
امیرحسین شریفیان کیست؟
امیرحسین شریفیان متولد 1375 مالک اصلی مجموعه "کوروش کمپانی" است که با 180 روز غیبت اولیه اقدام به تکمیل دفترچه سربازی میکند و در تقسیمبندیها، او سرباز نیروی زمینی ارتش میشود اما از رفتن به سربازی خودداری کرده و از سال 1400 تا به امروز "سرباز فراری" است!
در واقع سؤال اصلی از نهادهای نظارتی بر روند ثبت شرکتها این است که چگونه یک سرباز فراری (فردی که مرتکب تخلف شده) میتواند یک شرکت تاسیس کند و به راحتی با کمک تبلیغات گسترده سلبریتیها بتواند سرمایه مردم را بالا بکشد؟!
بر اساس قانون ثبت شرکتها، اگر فردی بخواهد مدیرعامل، عضو هیئت مدیره یا بازرس یک شرکت باشد باید حتما کارت پایان خدمت داشته باشد اما اگر به عنوان مثال این فرد (فردی که کارت پایان خدمت ندارد) بخواهد در مجموعهای سهامدار باشد از نظر قانون مشکلی ندارد.
در اینجا باید نهادهای مسوول و مربوطه بهصورت شفاف به افکار عمومیاعلام کنند که امیرحسین شریفیان در مجموعه "کوروش کمپانی" چه عنوانی داشته است تا اگر در روند ثبت شرکت تخلفی شده باشد با فرد متخلف برخورد شود چرا که حتی اگر شاکیان این پرونده به مال از دست رفته خود دست پیدا کنند اما این غفلت یا سهلانگاری باعث تشکیل یک پرونده کثیرالشاکی دیگر در دستگاه قضایی شده است.
در واقع سؤال اصلی از نهادهای نظارتی بر روند ثبت شرکتها این است که چگونه یک سرباز فراری (فردی که مرتکب تخلف شده) میتواند یک شرکت تاسیس کند و به راحتی با کمک تبلیغات گسترده سلبریتیها بتواند سرمایه مردم را بالا بکشد؟!
بر اساس قانون ثبت شرکتها، اگر فردی بخواهد مدیرعامل، عضو هیئت مدیره یا بازرس یک شرکت باشد باید حتما کارت پایان خدمت داشته باشد اما اگر به عنوان مثال این فرد (فردی که کارت پایان خدمت ندارد) بخواهد در مجموعهای سهامدار باشد از نظر قانون مشکلی ندارد.
در اینجا باید نهادهای مسوول و مربوطه بهصورت شفاف به افکار عمومیاعلام کنند که امیرحسین شریفیان در مجموعه "کوروش کمپانی" چه عنوانی داشته است تا اگر در روند ثبت شرکت تخلفی شده باشد با فرد متخلف برخورد شود چرا که حتی اگر شاکیان این پرونده به مال از دست رفته خود دست پیدا کنند اما این غفلت یا سهلانگاری باعث تشکیل یک پرونده کثیرالشاکی دیگر در دستگاه قضایی شده است.
شریفیان قبل از تشکیل هر پروندهای فرار کرد
امیرحسین شریفیان؛ مالک کوروش کمپانی با انجام تبلیغات وسیع شهری و مجازی گسترده، اقدام به دریافت مبلغ 20 میلیون تومان بهعنوان پیشفروش آیفون از 20 هزار کرده بود و قبل از تشکیل هرگونه پرونده قضایی اقدام به خروج غیرقانونی (به دلیل اینکه این فرد سرباز فراری بوده و پاسپورت نداشته) از کشور کرده و به کشور ترکیه فرار کرده است.
مجموعه کوروش کمپانی پیش از این یک مرتبه به دلیل انجام جرم "کشف حجاب" همانند دیگر اصنافی که این جرم را مرتکب میشوند، پلمب شده بود.
مجموعه کوروش کمپانی پیش از این یک مرتبه به دلیل انجام جرم "کشف حجاب" همانند دیگر اصنافی که این جرم را مرتکب میشوند، پلمب شده بود.
مدعیالعموم درباره خود شفافسازی کند
هرچند سردار حسین رحیمی؛ رییس پلیس امنیت اقتصادی فراجا جزئیاتی از این پرونده و نتایج تحقیقات پلیس را بیان کرد و گفته است که متهم اصلی این پرونده قبل از تشکیل پرونده متواری شده است، یکی از اعضای اصلی این شرکت بازداشت و دو نفر دیگر تحت تعقیب هستند و با هماهنگی دستگاه قضایی تمام اموال متهم اصلی پرونده توقیف شده است اما مدعیالعموم باید مسوولیت نهادهای نظارتی صنفی و دولتی در صدور مجوز و عدم کنترل و نظارت کافی و اهمال و قصور در این خصوص را که مصداق بارز ترک فعل است را بررسی و نتیجه آن را شفاف به مردم اعلام کند.
کوروش کمپانی اصلا مجوز واردات موبایل نداشت
در خبر دیگری در همین رابطه رییس انجمن واردکنندگان موبایل با اشاره به ماجرای کوروش کمپانی و فروش موبایل آیفون به مردم با قیمت نازل و کلاهبرداری صورت گرفته توسط این شرکت، گفت: این شرکت اصلا مجوز واردات آیفون نداشته و موبایلها را از طریق شرکتهای واردکننده داخلی تهیه و به فروش رسانده است.
مهدی اسدی رییس انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی در گفتوگو با ایسنا، در رابطه با ماجرای فروش موبایل آیفون توسط شرکت کوروش کمپانی با قیمت بسیار کمتر از قیمت جهانی گفت: این شرکت اصلا دارای مجوز واردات آیفون نبوده و موبایلهای آیفون را از طریق واردکنندگان داخلی تهیه کرده و در گذشته نیز دو مرتبه دفتر آنها پلمب شد که متاسفانه بنا بر دلایلی که مطلع نیستیم، مجددا بازگشایی شد.
وی در رابطه با تبلیغات صورت گرفته از سوی برخی هنرمندان سینما و همچنین ورزشکاران برای این شرکت، گفت: بسیاری از کلاهبرداریها و مشکلاتی که برای مردم و مالباختگان ایجاد میشود به خاطر تبلیغاتی است که با دریافت پول از سوی برخی از سلبریتیها برای این شرکتها صورت میگیرد و متاسفانه با اعتمادسازی که از سوی سلبریتیها برای این شرکتها انجام میشود، بسیاری از مردم به سادگی این گونه تبلیغات را باور میکنند.
رییس انجمن واردکنندگان موبایل در رابطه با واکنش این انجمن به موضوع کوروش کمپانی گفت: پیگیری این موضوع در دستور کار ما قرار دارد و از امروز نیز با باشگاه استقلال، خانه سینما، انجمن صنفی بازیگران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامیو همچنین وزارت ورزش برای جلوگیری از این گونه تبلیغات رایزنیهای خود را آغاز کردهایم.
اسدی درباره انجام تبلیغات از سوی برخی از باشگاههای ورزشی برای شرکتهای مشابه فروش موبایل و کلاهبرداری از مردم گفت: اگر جلوی برخی از باشگاهها در تبلیغات برای یک شرکت دیگر گرفته نشود، بی شک مجددا شاهد تکرار ماجرایی به مراتب بدتر از کوروش کمپانی خواهیم بود.
مهدی اسدی رییس انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی در گفتوگو با ایسنا، در رابطه با ماجرای فروش موبایل آیفون توسط شرکت کوروش کمپانی با قیمت بسیار کمتر از قیمت جهانی گفت: این شرکت اصلا دارای مجوز واردات آیفون نبوده و موبایلهای آیفون را از طریق واردکنندگان داخلی تهیه کرده و در گذشته نیز دو مرتبه دفتر آنها پلمب شد که متاسفانه بنا بر دلایلی که مطلع نیستیم، مجددا بازگشایی شد.
وی در رابطه با تبلیغات صورت گرفته از سوی برخی هنرمندان سینما و همچنین ورزشکاران برای این شرکت، گفت: بسیاری از کلاهبرداریها و مشکلاتی که برای مردم و مالباختگان ایجاد میشود به خاطر تبلیغاتی است که با دریافت پول از سوی برخی از سلبریتیها برای این شرکتها صورت میگیرد و متاسفانه با اعتمادسازی که از سوی سلبریتیها برای این شرکتها انجام میشود، بسیاری از مردم به سادگی این گونه تبلیغات را باور میکنند.
رییس انجمن واردکنندگان موبایل در رابطه با واکنش این انجمن به موضوع کوروش کمپانی گفت: پیگیری این موضوع در دستور کار ما قرار دارد و از امروز نیز با باشگاه استقلال، خانه سینما، انجمن صنفی بازیگران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامیو همچنین وزارت ورزش برای جلوگیری از این گونه تبلیغات رایزنیهای خود را آغاز کردهایم.
اسدی درباره انجام تبلیغات از سوی برخی از باشگاههای ورزشی برای شرکتهای مشابه فروش موبایل و کلاهبرداری از مردم گفت: اگر جلوی برخی از باشگاهها در تبلیغات برای یک شرکت دیگر گرفته نشود، بی شک مجددا شاهد تکرار ماجرایی به مراتب بدتر از کوروش کمپانی خواهیم بود.
مسوولیت حقوقی سلبریتیها در کلاهبرداری
در موضوع کوروش کمپانی چنانچه شکات یا مدعی العموم بتوانند قصد مجرمانه اشخاص مشهور را ثابت کنند، سلبریتیها به عنوان معاونت در ارتکاب بزه تحت تعقیب قرار میگیرند. همچنین مسوولیت نهادهای نظارتی صنفی و دولتی در صدور مجوز و عدم کنترل و نظارت کافی و اهمال و قصور در این خصوص مصداق بارز ترک فعل است و مسوولیت مدنی آنها را مطرح میکند.
فروش گوشیهای آیفون به قیمت پایین تر از قیمت واقعی بازار برای هر شهروند متعارفی عجیب و مشکوک بود اما آنچه که باعث شد شک و تردید مردم به باور و یقین تبدیل شود و اقدام به پرداخت وجه جهت خرید گوشی کنند، تبلیغات گسترده افراد مشهور بود که سبب اعتماد و امنیت و رفع شک و تردید شد؛ لذا بدون تردید اگر این تبلیغ و تایید و تمجید و تشویق بازیگران و فوتبالیستها و چهرههای مشهور نبود؛ بلاتردید تعداد کمتری از هموطنان مورد اغفال و فریب و نهایتا مالباختگی و کلاهبرداری واقع میشدند.
رسول کوهپایهزاده وکیل دادگستری در گفتوگو با ایسنا در باره مسوولیت چهرههای مشهور در موضوع کوروش کمپانی اظهار کرد: کلاهبرداری کورش کمپانی که با تبلیغات گسترده از سوی چهرههای سرشناس و مشهور، جمع کثیری از هموطنان مورد فریب و اغفال قرار گرفتند و مبالغ کلان و هنگفتی توسط بزهکار برده شده است از ابعاد مختلف حقوقی مسوولیت اشخاص معروف تبلیغکننده، مسوولین صنفی و دولتی و پلیس و مراجع نظارتی قابل بررسی است.
وی افزود: با توجه به تغییر و تحول گسترده در زمینه تبلیغات کالا و خدمات، امروزه استفاده از نام و تصویر و محبوبیت برخی از اشخاص و گروههای مرجع از جمله بازیگران، ورزشکاران و مجریان تلویزیونی و سایر چهرههای معروف و مشهور یکی از عوامل و ابزارهای مهم و اساسی در جلب اعتماد و القای تضمین کیفیت کالا و اقناع و تشویق و ترغیب مشتری به خرید کالا و خدمات محسوب میشود.
به گونه ای که بدون رضایت این اشخاص هیچ کس حق ندارد از چهره و نام و نماد آنها در تبلیغ کالا و معرفی خدمات خود استفاده کند و امروزه این امر در حقوق مدرن برای اشخاص معروف و سلبریتیها حقی را ایجاد کرده که از آن به عنوان حق شهرت یا حق جلوت هم نام برده میشود اما اعمال این حق حتما تابع ضوابط و مقررات است و در مقابل هر حقی، تکلیف و مسوولیت هم وجود دارد.
این وکیل دادگستری تاکید کرد: فروش گوشیهای آیفون به قیمت پایین تر از قیمت واقعی بازار برای هر شهروند متعارفی عجیب و مشکوک بود اما آنچه که باعث شد شک و تردید مردم به باور و یقین تبدیل شود و اقدام به پرداخت وجه جهت خرید گوشی کنند، تبلیغات گسترده افراد مشهور بود که سبب اعتماد و امنیت و رفع شک و تردید شد؛ لذا بدون تردید اگر این تبلیغ و تایید و تمجید و تشویق بازیگران و فوتبالیستها و چهرههای مشهور نبود؛ بلاتردید تعداد کمتری از هموطنان ما مورد اغفال و فریب و نهایتا مالباختگی و کلاهبرداری واقع میشدند.
کوهپایه زاده افزود: از نقطه نظر کیفری، چنانچه اشخاصی موجبات تشویق و تحریک و ترغیب و تسهیل وقوع جرم را فراهم کنند، به شرط آنکه با مباشر اصلی جرم، وحدت قصد داشته باشند، به عنوان معاون جرم مجازات خواهند شد.
در موضوع کوروش کمپانی چنانچه شکات یا مدعی العموم بتوانند قصد مجرمانه اشخاص مشهور را ثابت کنند، سلبریتیها به عنوان معاونت در ارتکاب بزه تحت تعقیب قرار میگیرند اما در صورت فقدان احراز قصد مشترک با مجرم اصلی مسوولیت کیفریشان منتفی است اما در بعد مسوولیت حقوقی و مدنی براساس قوانین و مقررات و اصول کلی و عمومات حقوقی و قواعد فقهی بیتردید تبلیغ کنندگان مسوول جبران خسارات وارده بوده و باید پاسخگو باشند.
وی ادامه داد: مطابق ماده ۸ قانون مسوولیت مدنی «اشخاصی که در اثر تصدیقات یا انتشارات مخالف واقع به حیثیت و اعتبارات و موقعیت دیگری زیان وارد آورند، مسوول جبران آن هستند و ..." . همچنین طبق ماده ۷ قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان، « تبلیغات خلاف واقع و ارایه اطلاعات نادرست که موجب فریب یا اشتباه مصرف کننده از جمله از طریق وسایل ارتباط جمعی، رسانههای گروهی و برگههای تبلیغاتی شود. ممنوع است.» همین طور مطابق ماده دو آیین نامه اجرایی همین قانون، استفاده از اسامیو عناوین و نشان افراد و موسساتی که دارای شهرت هستند، به نحوی که مصرفکنندگان را فریب دهد از جمله مصادیق تبلیغات خلاف واقع محسوب میشود.
این حقوقدان گفت: براساس قواعد حقوقی که منبعث از فقه میباشد، مسوولیت اشخاص تبلیغکننده قابل طرح است. از جمله این قواعد، قاعده حقوقی لازم سود و زیان است؛ یعنی از آنجا که اشخاص معروف به ازای انجام تبلیغ و تایید کالا و جلب اعتماد و جذب خریدار از فروشنده پول دریافت میکنند، باید پاسخگوی زیانهای احتمالی ناشی از عملشان هم باشند؛ یعنی همانطور که سود انجام تبلیغات را دریافت میکنند، باید پاسخگوی ضررهای ایجاد شده هم باشند. اگر سودی میکنند خسارت و خطرات ناشی از آن را بپذیرند. این یک قاعده فقهی تحت عنوان قاعده «من له الغنم فعلیه الغرم» است.
وی با اشاره به اصل منع سوءاستفاده از حق گفت: سلبریتیها حق دارند از حق شهرت یا حق جلوت استفاده کنند و در آگهیها و تبلیغات شرکت کنند و در مقابلش هم پول دریافت کنند اما در مقابل هر حقی تکلیف و مسوولیت وجود دارد و مطالق اصل ۴۰ قانون اساسی، هیچکس نمیتواند اعمال حق خویش را وسیله اضرار به غیر قرار دهد. قاعده مهم فقهی دیگری هم در این خصوص وجود دارد، تحت عنوان قاعده غرور به معنای فریفتن. به این تعبیر که هر گاه فردی ظاهری فراهم آورد که دیگری به آن اعتماد کند و در نتیجه این اعتماد به وی لطمهای وارد آید، غرور محقق شده و برمبنای این قاعده باید ضرر وارده جبران شود؛ بنابراین هر کس شخصی را به انجام کاری تحریک و ترویج یا تشویق کند و لو اینکه قصد فریب نداشته باشد، ضامن است و قاعده لاضرر را ایفا میکند. با توجه به اینکه عقلا و منطقا و عرفا تبلیغات اشخاص مشهور باعث برانگیختن اعتماد و تشویق به خرید شده است، مسوولیت آنها مطرح است و باید خسارت وارده را جبران کنند.
کوهپایه زاده ادامه داد: حمایت از حقوق مصرف کننده و برقراری نظم عمومیو جلوگیری از سوءاستفاده از تبلیغات و کسب سودهای کلان در مقابل تحمیل ضررهای عمده اقتضا دارد تا اشخاص مشهور و چهرههای تبلیغاتی که موجب فریب و ضرر اشخاص دیگر میشوند، از مصادیق تبلیغات خلاف واقع و موجبان ضمان و مسوولیت مدنی تلقی میشوند.مسوولیت نهادهای نظارتی صنفی و دولتی در صدور مجوز و عدم کنترل و نظارت کافی و اهمال و قصور در این خصوص مصداق بارز ترک فعل است و مسوولیت مدنی آنها را مطرح میکند.
وی تاکید کرد: شایسته است پلیس محترم به خصوص پلیس امنیت اقتصادی در جهت شفاف سازی توضیح دهد که با توجه به اقدامات تبلیغاتی وسیع و گسترده از سوی مجرمان و اعلام قیمت غیرواقعی و غیر معمول و غیر متعارف و کاملا مشکوک گوشیهای آیفون و با توجه به مسوولیت پلیس در خصوص رصد فعالیتهای مذکور و جلوگیری و پیشگیری از وقوع جرم، چه اقداماتی در این خصوص قبل از ارتکاب و تحقق بزه و متواری شدن متهم اصلی انجام داده است؟
باید با هر گونه قصور و اهمال و ترک فعل در این خصوص برخورد قاطع قانونی انجام شود. اینکه مبلغ قابل توجهی به تاراج رود و خیل کثیری مالباخته شوند و پرونده کثیر الشاکی مفتوح شود و هزینه و وقت سنگینی از دستگاه قضایی گرفته شود و آثار و تبلیغات اقتصادی و اجتماعی و امنیتی و سیاسی به همراه داشته باشد، در خصوص جرمیکه این چنین آشکارا و غیر معمول و در ملا عام ارتکاب یافته، در حالی که متهم اصلی چابک سوار به آن سوی دنیا رسیده و خود را از کمند نظمیه و عدلیه خارج کرده است، باید مورد توجه مراجع ذیصلاح و دستگاههای مسوول قرار گیرد.
فروش گوشیهای آیفون به قیمت پایین تر از قیمت واقعی بازار برای هر شهروند متعارفی عجیب و مشکوک بود اما آنچه که باعث شد شک و تردید مردم به باور و یقین تبدیل شود و اقدام به پرداخت وجه جهت خرید گوشی کنند، تبلیغات گسترده افراد مشهور بود که سبب اعتماد و امنیت و رفع شک و تردید شد؛ لذا بدون تردید اگر این تبلیغ و تایید و تمجید و تشویق بازیگران و فوتبالیستها و چهرههای مشهور نبود؛ بلاتردید تعداد کمتری از هموطنان مورد اغفال و فریب و نهایتا مالباختگی و کلاهبرداری واقع میشدند.
رسول کوهپایهزاده وکیل دادگستری در گفتوگو با ایسنا در باره مسوولیت چهرههای مشهور در موضوع کوروش کمپانی اظهار کرد: کلاهبرداری کورش کمپانی که با تبلیغات گسترده از سوی چهرههای سرشناس و مشهور، جمع کثیری از هموطنان مورد فریب و اغفال قرار گرفتند و مبالغ کلان و هنگفتی توسط بزهکار برده شده است از ابعاد مختلف حقوقی مسوولیت اشخاص معروف تبلیغکننده، مسوولین صنفی و دولتی و پلیس و مراجع نظارتی قابل بررسی است.
وی افزود: با توجه به تغییر و تحول گسترده در زمینه تبلیغات کالا و خدمات، امروزه استفاده از نام و تصویر و محبوبیت برخی از اشخاص و گروههای مرجع از جمله بازیگران، ورزشکاران و مجریان تلویزیونی و سایر چهرههای معروف و مشهور یکی از عوامل و ابزارهای مهم و اساسی در جلب اعتماد و القای تضمین کیفیت کالا و اقناع و تشویق و ترغیب مشتری به خرید کالا و خدمات محسوب میشود.
به گونه ای که بدون رضایت این اشخاص هیچ کس حق ندارد از چهره و نام و نماد آنها در تبلیغ کالا و معرفی خدمات خود استفاده کند و امروزه این امر در حقوق مدرن برای اشخاص معروف و سلبریتیها حقی را ایجاد کرده که از آن به عنوان حق شهرت یا حق جلوت هم نام برده میشود اما اعمال این حق حتما تابع ضوابط و مقررات است و در مقابل هر حقی، تکلیف و مسوولیت هم وجود دارد.
این وکیل دادگستری تاکید کرد: فروش گوشیهای آیفون به قیمت پایین تر از قیمت واقعی بازار برای هر شهروند متعارفی عجیب و مشکوک بود اما آنچه که باعث شد شک و تردید مردم به باور و یقین تبدیل شود و اقدام به پرداخت وجه جهت خرید گوشی کنند، تبلیغات گسترده افراد مشهور بود که سبب اعتماد و امنیت و رفع شک و تردید شد؛ لذا بدون تردید اگر این تبلیغ و تایید و تمجید و تشویق بازیگران و فوتبالیستها و چهرههای مشهور نبود؛ بلاتردید تعداد کمتری از هموطنان ما مورد اغفال و فریب و نهایتا مالباختگی و کلاهبرداری واقع میشدند.
کوهپایه زاده افزود: از نقطه نظر کیفری، چنانچه اشخاصی موجبات تشویق و تحریک و ترغیب و تسهیل وقوع جرم را فراهم کنند، به شرط آنکه با مباشر اصلی جرم، وحدت قصد داشته باشند، به عنوان معاون جرم مجازات خواهند شد.
در موضوع کوروش کمپانی چنانچه شکات یا مدعی العموم بتوانند قصد مجرمانه اشخاص مشهور را ثابت کنند، سلبریتیها به عنوان معاونت در ارتکاب بزه تحت تعقیب قرار میگیرند اما در صورت فقدان احراز قصد مشترک با مجرم اصلی مسوولیت کیفریشان منتفی است اما در بعد مسوولیت حقوقی و مدنی براساس قوانین و مقررات و اصول کلی و عمومات حقوقی و قواعد فقهی بیتردید تبلیغ کنندگان مسوول جبران خسارات وارده بوده و باید پاسخگو باشند.
وی ادامه داد: مطابق ماده ۸ قانون مسوولیت مدنی «اشخاصی که در اثر تصدیقات یا انتشارات مخالف واقع به حیثیت و اعتبارات و موقعیت دیگری زیان وارد آورند، مسوول جبران آن هستند و ..." . همچنین طبق ماده ۷ قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان، « تبلیغات خلاف واقع و ارایه اطلاعات نادرست که موجب فریب یا اشتباه مصرف کننده از جمله از طریق وسایل ارتباط جمعی، رسانههای گروهی و برگههای تبلیغاتی شود. ممنوع است.» همین طور مطابق ماده دو آیین نامه اجرایی همین قانون، استفاده از اسامیو عناوین و نشان افراد و موسساتی که دارای شهرت هستند، به نحوی که مصرفکنندگان را فریب دهد از جمله مصادیق تبلیغات خلاف واقع محسوب میشود.
این حقوقدان گفت: براساس قواعد حقوقی که منبعث از فقه میباشد، مسوولیت اشخاص تبلیغکننده قابل طرح است. از جمله این قواعد، قاعده حقوقی لازم سود و زیان است؛ یعنی از آنجا که اشخاص معروف به ازای انجام تبلیغ و تایید کالا و جلب اعتماد و جذب خریدار از فروشنده پول دریافت میکنند، باید پاسخگوی زیانهای احتمالی ناشی از عملشان هم باشند؛ یعنی همانطور که سود انجام تبلیغات را دریافت میکنند، باید پاسخگوی ضررهای ایجاد شده هم باشند. اگر سودی میکنند خسارت و خطرات ناشی از آن را بپذیرند. این یک قاعده فقهی تحت عنوان قاعده «من له الغنم فعلیه الغرم» است.
وی با اشاره به اصل منع سوءاستفاده از حق گفت: سلبریتیها حق دارند از حق شهرت یا حق جلوت استفاده کنند و در آگهیها و تبلیغات شرکت کنند و در مقابلش هم پول دریافت کنند اما در مقابل هر حقی تکلیف و مسوولیت وجود دارد و مطالق اصل ۴۰ قانون اساسی، هیچکس نمیتواند اعمال حق خویش را وسیله اضرار به غیر قرار دهد. قاعده مهم فقهی دیگری هم در این خصوص وجود دارد، تحت عنوان قاعده غرور به معنای فریفتن. به این تعبیر که هر گاه فردی ظاهری فراهم آورد که دیگری به آن اعتماد کند و در نتیجه این اعتماد به وی لطمهای وارد آید، غرور محقق شده و برمبنای این قاعده باید ضرر وارده جبران شود؛ بنابراین هر کس شخصی را به انجام کاری تحریک و ترویج یا تشویق کند و لو اینکه قصد فریب نداشته باشد، ضامن است و قاعده لاضرر را ایفا میکند. با توجه به اینکه عقلا و منطقا و عرفا تبلیغات اشخاص مشهور باعث برانگیختن اعتماد و تشویق به خرید شده است، مسوولیت آنها مطرح است و باید خسارت وارده را جبران کنند.
کوهپایه زاده ادامه داد: حمایت از حقوق مصرف کننده و برقراری نظم عمومیو جلوگیری از سوءاستفاده از تبلیغات و کسب سودهای کلان در مقابل تحمیل ضررهای عمده اقتضا دارد تا اشخاص مشهور و چهرههای تبلیغاتی که موجب فریب و ضرر اشخاص دیگر میشوند، از مصادیق تبلیغات خلاف واقع و موجبان ضمان و مسوولیت مدنی تلقی میشوند.مسوولیت نهادهای نظارتی صنفی و دولتی در صدور مجوز و عدم کنترل و نظارت کافی و اهمال و قصور در این خصوص مصداق بارز ترک فعل است و مسوولیت مدنی آنها را مطرح میکند.
وی تاکید کرد: شایسته است پلیس محترم به خصوص پلیس امنیت اقتصادی در جهت شفاف سازی توضیح دهد که با توجه به اقدامات تبلیغاتی وسیع و گسترده از سوی مجرمان و اعلام قیمت غیرواقعی و غیر معمول و غیر متعارف و کاملا مشکوک گوشیهای آیفون و با توجه به مسوولیت پلیس در خصوص رصد فعالیتهای مذکور و جلوگیری و پیشگیری از وقوع جرم، چه اقداماتی در این خصوص قبل از ارتکاب و تحقق بزه و متواری شدن متهم اصلی انجام داده است؟
باید با هر گونه قصور و اهمال و ترک فعل در این خصوص برخورد قاطع قانونی انجام شود. اینکه مبلغ قابل توجهی به تاراج رود و خیل کثیری مالباخته شوند و پرونده کثیر الشاکی مفتوح شود و هزینه و وقت سنگینی از دستگاه قضایی گرفته شود و آثار و تبلیغات اقتصادی و اجتماعی و امنیتی و سیاسی به همراه داشته باشد، در خصوص جرمیکه این چنین آشکارا و غیر معمول و در ملا عام ارتکاب یافته، در حالی که متهم اصلی چابک سوار به آن سوی دنیا رسیده و خود را از کمند نظمیه و عدلیه خارج کرده است، باید مورد توجه مراجع ذیصلاح و دستگاههای مسوول قرار گیرد.