زحمت بیماران در معطلی‌های سیستمی ‌نسخه الکترونیکی

آی‌تی‌من- با همان حالت نیمه خمیده از میان جمعیتی که چندان هم زیاد نیست اما فضای داروخانه گنجایش آنها را ندارد، خود را به محل تحویل نسخه می‌رساند، در جواب سوال متصدی داروخانه که می‌گوید" کد پیگیری نسخه شما چند است؟ " می‌گوید: که چیزی نمی‌دانم و کارت ملی خود را تحویل می‌دهد، همان کاری که بقیه کردند و حالا در انتظار وصل شدن سامانه هستند.

بانوی سالخورده که تصور می‌کرد بلافاصله می‌تواند داروی خود را تحویل بگیرد با هر بار سوال کردن از وضعیت نسخه خود جمله "سامانه قطع است" را می‌شنود، پیداست که خیلی از سامانه و سیستم و ادبیات مشابه آن چیزی نمی‌داند و در عین حال صندلی هم برای نشستن پیدا نمی‌کند.

بانوی سالخورده که به نظر می‌رسد حالا دیگر تاب سرپا ماندن را ندارد، می‌گوید که پای رفتن برای جای دیگر و داروخانه ای دیگر را ندارم و از کجا معلوم آنجا هم همین قطعی نباشد، به ناچار ابتدا به دیوار تکیه می‌دهد و بعد از دقایقی بعد می‌نشیند.

مرد میانسالی که او هم منتظر وصل سامانه و دریافت داروهایش است، می‌گوید: داروخانه‌ها که این روزها تعداد آنها آنچنان در سطح شهر زیاد شده که در تمام مسیرهای اصلی و شهری شهر وجود دارد، اما این دسترسی فیزیکی لزوما به معنای رسیدن آسان به دارو و سرعت عمل در تهیه اقلام دارویی نیست بارها پیش می‌آید تا ساعت‌ها منتظر باشی و به ناچار روز دیگری مراجعه کنی.

بانوی جوانی که عجله او بخاطر نبود جای پارک خودرو بیشتر از بقیه است، می‌گوید: در مواردی فضای داروخانه‌ها آنقدر کوچک است که ورود تنها چند نفر فضا را تنگ و بسته می‌کند حال اگر قرار باشد به همین فضا به واسطه قطعی سامانه و تهیه اقلام داروهای نسخه‌های الکترونیک چندین نفر منتظر بمانند، مشکل بیشتر هم می‌شود.

وی ادامه می‌دهد: در این صورت فضا برای ایستادن هم مهیا نیست برای نشستن که از همان اساس محدودیت فضا این امکان را به صاحبان داروخانه‌ها نداده است تا صندلی برای مراجعه کنندگان تدارک ببینند.

به گفته مدیر دارویی شبکه بهداشت و درمان شهرستان بروجرد، هم اکنون تعداد ۶۰ داروخانه در بروجرد مجوز فعالیت دارند و در حال ارایه خدمات به شهروندان هستند، که این میزان در مقایسه با ۲ سال گذشته ۲ برابر شده است.

دکتر فریبا کوثری می‌افزاید: تعدادی داروخانه هم در حال راه اندازی و افتتاح است و مشکلاتی که بر اثر قطعی سامانه‌های اینترنتی شرکت‌های بیمه ای ایجاد می‌شود ارتباطی به داروخانه‌ها ندارد اما با توجه به استفاده از نسخه‌های اینترنتی این قطعی‌ها در داروخانه مشکلات و گلایه‌هایی ایجاد کرده است.

الکترونیکی شدن نسخه‌های پزشکی مزایای بسیاری دارد و موجب گردآوری یک بانک اطلاعاتی از سابقه بیماری، تاریخچه مصرف داروها و در نهایت تشکیل یک پرونده پزشکی برای افراد می‌شود، اما مشکلی که بیشتر شهروندان بنا بر تجربه ای که در مراجعه به داروخانه‌ها دارند، این است که ضعف زیرساخت‌ها هم از لحاظ سیستمی‌و هم از لحاظ اینترنتی وجود دارد به این صورت که سامانه بیمه تأمین اجتماعی و سامانه بیمه سلامت ممکن است گاهی دچار خطاهای سیستمی‌یا قطعی موقت شوند.

طرح نسخه نویسی الکترونیکی از ابتدای سال جاری به صورت آزمایشی در سطح استان لرستان آغاز شده و در شهرستان بروجرد نیز از ابتدای تیرماه به صورت کامل به اجرا درآمده است.

مسوول توسعه شبکه و ارتقای سلامت شبکه بهداشت و درمان بروجرد در این باره به خبرنگار ایرنا، گفت: ۱۷ هزار و ۶۵۰ نسخه الکترونیکی در مراکز خدمات جامع سلامت شهری و روستایی شهرستان بروجرد از ابتدای اجرای این طرح تا کنون تجویز شده است.

حسین گودرزی اظهار کرد: نسخه‌های الکترونیک در صورت فراهم بودن زیرساخت‌ها مزایای بسیاری دارد و اکنون یکی از عمده ترین مشکلات این حوزه کندی، ضعف و قطعی اینترنت و در مواردی دسترسی نداشتن به اینترنت است که این مشکلات باعث شده تا طرح نسخه نویسی الکترونیک به صورت ۱۰۰ درصدی و کامل اجرا نشود.

وی افزود: از ابتدای اجرای طرح نسخه نویسی الکترونیکی نیازی به ارایه دفترچه نیست و برای ویزیت و استفاده از خدمات پاراکلینیکی داشتن کدملی نیاز است و پس از ویزیت پزشک بیمه شدگان با داشتن کدرهگیری می‌توانند دارو و خدمات درمانی لازم را دریافت کنند.

گودرزی یادآور شد: به منظور پیشگیری از ازدحام بیماران در مواقعی که اینترنت با قطعی و ضعف مواجه است پزشک به ناچار نسخه کاغذی می‌نویسد و برای چنین مواقعی به صورت مختصر به پزشک این اجازه داده شده است.

وی با تاکید بر ضرورت همکاری مردم در خصوص نسخه‌های الکترونیک اضافه کرد: در مناطق روستایی که بیمار برای گرفتن نسخه کاغذی عجله دارد این مهم زمینه ساز مشکلاتی شده و پزشک ناچار مجبور می‌شود خارج از دستورالعمل مربوط به نسخه‌های اینترنتی عمل کند.

مسوول توسعه شبکه و ارتقای سلامت بهداشت و درمان شهرستان بروجرد یادآور شد: استفاده از نسخه‌های الکترونیکی سابقه زیادی در نظام پزشکی ما ندارد و برای گسترش این شیوه باید علاوه بر رفع ضعف‌های زیرساختی مرتبط با اینترنت فرهنگ سازی لازم نیز صورت گیرد تا تحمل افراد برای دریافت نسخه‌های الکترونیک مطابق با روال و سرعت سامانه هماهنگ شود.
 
گودرزی با بیان اینکه در سطح شهرستان بروجرد در ۳۹ نقطه از شبکه اینترنتی استفاده می‌شود، اظهار کرد: به طور مکرر در این مناطق اینترنت قطع می‌شود و در برخی مناطق هم مشکل پوشش دهی نامناسب وجود دارد و مجموعه این عوامل باعث می‌شود تا پزشک برای جلوگیری از معطل شدن بیماران خارج از روال نسخه‌های الکترونیکی اقدام کند که این اقدام در واقع به دلیل تحت فشار بودن پزشک از نظر ازدحام و تعداد مراجعات بالای بیمار است.

به گفته وی این سامانه‌های الکترونیکی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که اگر وقفه‌ای به‌واسطه قطعی برق و اینترنت یا کند بودن درج اطلاعات در روند ثبت داده‌ها پیش بیاید، ثبت و ذخیره‌سازی نسخه با خطا مواجه می‌شود این معضل باعث معطلی پزشک، بیمار و داروخانه می‌شود، این مشکلات که همه به ضعف زیرساخت اینترنتی بازمی‌گردد به خصوص در مناطق روستایی که دسترسی‌های ارتباطی و اینترنتی ضعیف‌تری دارند، بیشتر است.

گودرزی با تاکید بر ضرورت فرهنگ سازی و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای طرح نسخه‌های الکترونیک گفت: صرفه جویی در زمان، استفاده نکردن از کاغذ و دسترسی به پرونده الکترونیک سلامت بیمار از جمله مزایای این طرح هستند.

استفاده از نسخه‌های الکترونیک سابقه چندانی در نظام پزشکی ندارد به خصوص این مسئله در برخی شهرهای کوچک تر در کنار ضعف زیرساختی که برای همگان در همه جا یکسان است از نظر فرهنگی هم آمادگی کمتری برای پذیرش صبوری و شکیبایی که لازمه اتصال به سیستم‌ها و سامانه‌های ارتباطی با بیمه‌ها است وجود دارد، پیشنهاد داروخانه‌ها معمولا این است که برای گسترش این شیوه باید علاوه بر ضعف‌های زیرساختی مرتبط با اینترنت فرهنگ سازی لازم هم صورت گیرد تا تحمل افراد برای دریافت نسخه‌های الکترونیک مطابق با روال و سرعت سامانه هماهنگ شود.

مسوول یک داروخانه در خصوص ازدحام بیماران در موارد قطعی سامانه‌های بیمه ای می‌گوید: سامانه بیمه تامین اجتماعی و سامانه بیمه سلامت ممکن است برخی ساعات دچار خطاهای سیستمی‌یا قطعی موقت شوند، این معضل در صورت تکرار باعث ازدحام، ناراحتی و رنجش مراجعه کنندگان می‌شود اما چاره ای نیست و قطعی اینترنت و قطعی سامانه معمولا در همه جا وجود دارد و باید با آن هماهنگ شد.

در خبر دیگری در همین رابطه رییس انجمن داروسازان ایران با انتقاد از آنچه که «کامل نشدن نسخه نویسی الکترونیک از سوی پزشکان» خواند، گفت: همین کار سبب زحمت مضاعف برای داروخانه‌ها شده است؛ به طوری که باید نسخه کاغذی را به الکترونیک تبدیل کرده و روی سایت سازمان‌های بیمه‌گر بارگزاری کنند؛ درحالی که هیچ روش جبران هزینه‌ای برای این کار تعریف نشده است.

به گزارش ایسنا شهرام کلانتری درخصوص وضعیت نسخه پیچی الکترونیک در داروخانه‌ها، بیان کرد: این کار بخشی از پرونده سلامت الکترونیک ایرانیان است که بخش اصلی، آنطور که باید، اجرایی نشد و به جای آن آمدند طرح را از مراحل پایانی زنجیره که داروخانه‌ها هستند، آغاز کردند و فعلا نسخه‌نویسی و نسخه‌پیچی الکترونیک را راه‌اندازی کرده‌اند.

وی افزود: از طرفی با توجه به اینکه پزشکان نسبت به داروخانه‌ها با تاخیر وارد طرح شدند،‌ نسخه‌نویسی الکترونیک هنوز کامل نشده است و کماکان برخی پزشکان نسخ کاغذی تولید می‌کنند که همین کار سبب زحمت مضاعف برای داروخانه‌ها شده است و باید آن را تبدیل به الکترونیک کرده و روی سایت سازمان‌های بیمه‌گر بارگزاری کنند.

او تاکید کرد: برای این موضوع ابتدا قول داده بودند که حق‌الزحمه در نظر می‌گیرند اما بعد به بهانه اینکه حق‌الزحمه در بودجه نیامده است، این بخش هم حذف شد و عملا از سال ۱۴۰۰ به بعد یک زحمت مضاعف کاری و ریالی به کار داروخانه‌ها اضافه شد آنهم بدون اینکه بودجه‌ای برای آن درنظر گرفته شود.

کلانتری ادامه داد: در مورد نسخ الکترونیکی هم که توسط پزشک نوشته می‌شود گاهی مشکلاتی از قبیل انتخاب اشتباه دارو از لیست، نوشتن دستور مصرف اشتباه، مشکلات زیرساخت اینترنتی در برخی نقاط کشور، قطعی‌های برق‌، مشکلاتی در سایت سازمان‌های بیمه‌گر و... رخ می‌دهد.

وی در پایان با بیان اینکه برای خدمات الکترونیکی که به درخواست دولت به بخش خصوصی واگذار شده، هیچ روش جبران هزینه‌ای تعریف نشده، اظهار کرد: درحالی که این تکالیف نیاز به تامین هزینه‌های بیشتر از جمله به کارگیری نیروی انسانی بیشتر و تامین کامپیوتر و نرم افزار و اینترنت و... دارد.