دبیر کمیسیون سلامت دیجیتال نصر تهران:
کسب‌وکارهای دیجیتال در نظام سلامت جایگاه قانونی مشخصی ندارند
تاریخ انتشار
شنبه ۱۸ شهريور ۱۴۰۲ ساعت ۱۷:۰۴
آی‌تی‌من- حوزه سلامت دیجیتال از جمله حوزه‌هاییبوده است که در سال‌های اخیر رشد بسیار خوبی را در جهان تجربه کرده است. رشدی که بخشی از آن حاصل همه‌گیری کرونا بود. ایران نیز از این قائده مستثنی نبوده و توانسته آمار خوبی را در این زمینهثبت کند. با این وجود رشد این فضا در آینده و بعد از پایان همه‌گیری کرونا مورد تردید قرار گرفته است. همچنین در کنار این چالش، فعالان این عرصه در ایران با چالش‌های دیگری نیز مواجه هستند. در همین زمینه گفت‌وگویی داشتیم با مهدی خدادادی،دبیر کمیسیون سلامت دیجیتال نصر تهران و مدیرعامل پلتفرم دکتر ساینا که در ادامه می‌خوانید.
در حال حاضر وضعیت حوزه سلامت دیجیتال در کشور چگونه است؟آیا شاهد رشد این حوزه در آیندهخواهیم بود؟
حوزه سلامت یک حوزه کاملا حاکمیتی است و در هر کشور با توجه به قوانین و شرایط وضعیت متفاوتی در بحث دیجیتال دارد. در واقع نمی‌شود تمام کشورهایجهان را به یک چشم نگاه کرد و باید هر کشور را با توجه به شرایط خودش مورد بررسی قرار داد. اینکه هر کشور به چه میران مستعد رشد در این حوزه است به سابقه آن کشور و فعالیت‌هایی که تاکنون انجام داده است باز می‌گردد. اگر کشوری در این زمینه زیرساختمناسبی فراهم نکرده باشد در بلند مدت نباید توقع رشد سریعی را داشته باشد. اگر زیرساخت‌های اولیهایجاد شده باشد امید به رشد فضای حوزه سلامتدیجیتال بسیار زیاد است.
بعد از شیوع همه‌گیری کرونا در جهان و اعمال محدودیت‌ها، فضایی برای رشد حوزه سلامت دیجیتالبه وجود آمد. طبیعتا با پایان همه‌گیری از میزانرشد این فضا در تمام دنیا و به پیروی از آن در ایران کاسته خواهد شد. میانگین رشد این فضا در نسبت با زمان شیوع کرونا در کشور همچنان بالاست. با توجه به حل چالش نسخه الکترونیک در کشور و بهبود سایر زیرساخت‌ها، احتمالا شاهد رشد جذاب اینحوزه در آینده نزدیک خواهیم بود.
با توجه به حاکمیتی بودن حوزه سلامت دیجیتال در کشور، میزان فرصت‌هایی که بازدهی خیلی خوبیداشته باشند برای سرمایه‌گذاران، بستگی به زیرساخت‌های کشور دارد. به طور مثال اگر زیرساختدر بخش سلامت دیجیتال وجود نداشته باشد، سرمایه‌گذار نمی‌تواند در بخش نسخه الکترونیکی ورود کند. فرصت‌های سرمایه‌گذاری خوبی در سلامت دیجیتال ایران با توجه به زیرساخت‌هایی که ایجادشده است وجود دارد. سرمایه‌گذاران نیز به این حوزه علاقه‌مند هستند اما چالش‌هایی هم در این مسیر وجود دارد. برای ورود سرمایه‌گذاران این چالش‌ها باید زودتر حل شوند.
وضعیت قانونگذاری و تنظیم‌گری در این حوزه به چه صورت است؟ آیا رگولاتوری توانسته خود را با سرعت فناوری هماهنگ کند؟
وقتی یک فعالیت نوآورانه در کشور به وجود می‌آید،یکی از چالش‌هایی که در مسیرش ایجاد می‌شود،عدم همگامی‌و همراهی دستگاه‌های قانونگذار با آن است. حوزه سلامت نیز از این قائده مستثنی نیست. سریع‌تر بودن نوآوری از قانونگذاری محدود به ایراننمی‌شود اما در ایران بیشتر حس می‌شود. در کنار این مساله، قوانین موجود در حوزه سلامت نیز تا حدودی موجب تشدید این چالش شده است. به صورت کلی قوانین موجود در حوزه سلامت کشور قدیمی‌هستند و تاریخ تصویب خیلی از این قوانینبه دهه‌ها پیش باز می‌گردد. این قوانین در حال حاضر دیگر کارایی سابق را ندارند.
متاسفانه هنوز در برابر رشد حوزه سلامت دیجیتال در کشور مقاومت‌هایی صورت می‌گیرد. این مقاومت را در خصوص نسخه الکترونیکی شاهد بودیم. شاید اگر پافشاری دولت بر این مساله نبود نسخه الکترونیکینیز اجرا نمی‌شد. سال‌های سال است که در حال تلاشیم تا این وضعیت را به سمت بهبود سوق دهیم. از نهادها و سازمان‌های مختلف مثل مجلس شورایاسلامی‌و دولت پیرامون رفع این چالش‌ها درخواست کمک کرده‌ایم اما روند بهبود این وضعیت مناسب و در حد انتظار ما نبوده است.
آیا بخش دولتی به صورت کلی از رشد این فضا استقبال کرده است؟
همانطور که گفته شد یکی از چالش‌های اساسی اینحوزه قدیمی‌بودن قوانین است. همین قدیمی‌بودن قوانین گسترش سلامت دیجیتال را با کندی مواجه کرده است. متاسفانه نهادهای مسوول در این قضیهترک فعل‌های جدی دارند و کارهایی که باید در اینزمینه انجام دهند را به هیچ عنوان انجام نمی‌دهند. همین مساله باعث شده تا جایگاه‌یابی قانونیدرستی که باید برای سلامت دیجیتال رخ دهد و به توسعه این فضا کمک کند رخ نداده است.
واقعیت این است که نهادهای مسوول تا زمانی که اینحوزه برای آن‌ها چالش ایجاد نکند به آن ورود نمی‌کنند و فعالیت پیش‌دستانه‌ای در این خصوص ندارند. در واقع دستگاه‌های دولتی تا زمانی که دیجیتالی شدن سلامت برای آن‌ها سودی نداشته باشد به آن توجه نمی‌کنند و حتی تکالیف قانونی خود را نیز به درستی انجام نمی‌دهند. برخی از نهادها برای ماه‌ها و سال‌ها به تعهدات خود توجه ندارند و متاسفانه حاکمیتتا در این حوزه به مشکل جدی نخورد گامی‌برای حل مشکلات آن بر نمی‌دارد.
آینده حوزه سلامت دیجیتال کشور را چگونه ارزیابیمی‌کنید؟
مجموعه‌های خصوصی فعال در حوزه دیجیتال متوجه حساسیت حوزه سلامت به ویژه در بخش اطلاعات و ارائه خدمات هستند. ما معتقدیم با توجه به همه محدودیت‌های این حوزه و در قالب یک چارچوب مشخص، باید همکاری بین بخش‌های مختلف اینحوزه شکل بگیرد تا این فضا توسعه یابد. متاسفانهبه دلیل عدم جایگاه‌یابی قانونی کسب‌وکارهایدیجیتال در نظام سلامت ایران، یکسری چالش‌هاییبه وجود آمده است که بعضا با خوبی حل و فصل نمی‌شود.
ارگان‌های مسوول در سلامت دیجیتال به دلیل عدم شفافیت در این حوزه ترک فعل می‌کنند و یا اقدامات اشتباهی انجام می‌دهند. به دلیل همین نبود شفافیتبرخی از افراد صحبت‌هایی می‌کنند که بر ورود سرمایهبه این حوزه تاثیر مخرب می‌گذارد. بنابراین اگر به دنبال این هستیم که در حوزه سلامت جایی برایشرکت‌های نوآور باز کنیم در اولین قدم باید بحث جایگاه‌یابی قانونی این شرکت‌ها را حل کنیم. حل این مساله منجر به این می‌شود که مردم بتوانند با استفاده از بیمه‌های خود خدمات دریافت کنند. همچنین این مساله می‌تواند به تسهیل فرایند برخی از خدمات مثل ویزیت آنلاین کمک کند. خدمتی که می‌تواند منجر به صرفه‌جویی در بخش‌های مختلف شود.
امیدوارم با مشخص شدن وضعیت جایگاه قانونیاین حوزه، در آینده شاهد رشد و توسعه سلامت دیجیتال کشور باشیم. قطعا با توسعه این فضا با کاهش‌هزینه در بخش‌های مختلف مواجه خواهیم شد به مانند اتفاقی که در سایر نقاط جهان مشاهده کرده‌ایم. همچنین رشد حوزه سلامت دیجیتال می‌تواند در آیندهبه بهزیستی بیشتر جامعه و ارائه خدمات با کیفیت به افراد نیازمند منجر شود.
مرجع : نصر تهران
