حمایت ایرانسل از رویداد توسعه سرویس مبتنی بر داده‌های باز

آی‌تی‌من- این رویداد، توسط پژوهشگاه ارتباطات و فناوری‌اطلاعات و همکاری بخش ایرانِ IEEE (موسسه مهندسی برق و الکترونیک) و با حمایت ایرانسل، از روز ۲۸ آبان ۱۴۰۱ آغاز شده و روز قبل به کار خود پایان داد.

آموزش و فرهنگ‌سازی درباره داده‏‌های باز و استفاده هدفمند از آن‏ها​، ایده‌پردازی در خصوص توسعه کاربردها و خدمات مبتنی بر داده‌‏های باز، تحلیل و شناسایی پتانسیل داده باز و ایده‌پردازی در خصوص نحوه توسعه داده باز در کشور و نیز آموزش و ارتقای تخصص نیروی انسانی کشور در این حوزه، اهداف برگزاری این رویداد بودند.

از جمله حوزه‌های کاربردی پیشنهادی برای شرکت‌کنندگان این رویداد، می‌توان به حوزه‌های اقتصادی (پولی و بانکی، بورس، بیمه)، طبیعت و محیط‌زیست، آموزش و تعلیم، جامعه و روابط افراد، صنعت (ارتباطات، کشاورزی، دام و طیور و…)، اطلاعات و ارتباطات، سلامت و درمان، اطلاعات مکان‌ها و آدرس‌ها، فرهنگ، هنر و موسیقی، گردشگری و توریسم، مصرف انرژی، ترافیک و حمل‌و‌نقل، قانون و مقررات، کار و اشتغال، علوم و تکنولوژی، دولت و سیاست، معاملات تجاری، ساخت‌و‌ساز و مسکن، ورزش و… اشاره کرد.

این چالش، به دنبال آن بود تا با اعمال سطحی از هوشمندسازی در یکپارچه‏‌سازی و تحلیل داده‏‌های باز، بتواند در چارچوب توسعه پایدار و گسترش عدالت، شفافیت و… تحولی را در حوزه‌های کاربردی پیشنهادی، از طریق ارایه خدمات مبتنی بر داده ایجاد کند. 

کاربردهای مبتنی بر داده در هر یک از حوزه‌های پیشنهادی، می‌تواند مدیریت هوشمند و در نتیجه، تصمیم‌گیری‌های دقیق و به هنگامی را در پی داشته باشد.

در همین راستا ایرانسل، اولین و بزرگترین اپراتور دیجیتال ایران، حامی اصلی این چالش علمی است و به تیم‌های برتر، هدایای نفیسی ارایه کرد. مجموعه ایرانسل‌لبز، بازوی تحقیق و توسعه ایرانسل، با حضور در این رویداد و انجام اقداماتی مانند اعلام آمادگی برای حمایت از پایان‌نامه‌های دانشجویی، تلاش کرده تا پل ارتباطی بین دانشگاه و صنعت برقرار کند.

داده‌های باز (Open Data)، در اصطلاح، به داده‌هایی گفته می‌شود که به صورت رایگان در اختیار عموم قرار می‏‌گیرد تا افراد بتوانند آن داده‌‏ها را آن‌گونه که می‌خواهند، استفاده و منتشر کنند، بدون آنکه با محدودیت حق نشر (Copyright)، حق اختراع (Patent) و یا سایر محدودیت‌ها مواجه شوند. به طور خلاصه، داده باز، شامل سه اصل دسترسی، باز استفاده/باز نشر و مشارکت همگانی است.

فلسفه اصلی داده‌های باز مشابه سایر جنبش‌های مبتنی بر حق دسترسی آزاد، مانند نرم‌افزارهای متن‌باز (Open Source)، آموزش باز (Open Education) و… است. 

داده مانند هر کالای دیگری دارای مزایای بالقوه‌ای است. 

استفاده از داده به صورت خام، نمی‌تواند ارزش چندانی داشته باشد و برای استفاده از ارزش‏‌های بالقوه آن، باید بتوان آن را در مسیر درست پردازش کرد. 

زمانی که داده‌ها در دسترس عموم قرار می‌گیرند، افراد، سازمان‌ها و دانشمندان را قادر می‌سازد که به گونه‌ای جدید، آن‌ها را بازآفرینی کنند و در جهت نوآوری و خلق ارزش جدید، به کار گیرند.

فناوری‌های نوظهور دیجیتال، به تولید داده به شکل انبوه کمک می‌کنند. 

اینترنت اشیا، یکی از مهمترین بسترهای شکل گرفته بر این اساس است که با توسعه خدمات نسل پنجم تلفن‌همراه (5G)، بیش از پیش در حال گسترش است. 

با فراهم شدن امکان اتصال اشیا به اینترنت، داده‌های به مراتب بیشتری تولید می‌شود. 

دسته‌بندی و پردازش این داده‌ها، می‌تواند زمینه توسعه خدمات مبتنی بر داده‌های باز را فراهم کند. در آینده، دولت‌ها با عمومی‌سازی بخشی از داده‌های حاکمیتی، می‌توانند این امکان را فراهم کنند که با استفاده از هوش مصنوعی، ارزش‌های افزوده جدیدی بر اساس این داده‌ها خلق شود و در خدمت جامعه قرار گیرد.