سواستفاده از حساب‌های بانکی ناممکن شد

آی‌تی‌من- «دستورالعمل الزامات اجرایی تعیین سطح فعالیتاشخاص حقیقی فاقد شغل و اشخاص حقوقی غیرفعال» تدوین وپس از طرح و تصویب در جلسه ۲۴ اردیبهشت ماه هیأت عاملبانک مرکزی، به شبکه بانکی ابلاغ شد.

براساس ماده ۶۷ آیین‌نامه اجرایی مبارزه با پولشویی مصوبهیأت وزیران، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی مکلفند بهمنظور پایش مستمر ارباب رجوع در فرآیند شناسایی معمول و نیزارزیابی ریسک برقراری تعاملات کاری با آن‌ها، نسبت به تعیینسطح فعالیت ارباب رجوع اقدام کنند.

براین اساس در گام نخست از اجرای تکالیف و الزامات مقرر،الزامات اجرایی مربوط به تعیین سطح فعالیت اشخاص محجور بهنحوی که امکان سو استفاده از حساب‌های سپرده و سایر خدماتبانکی قابل ارایه به آن‌ها محدود شود، طی مقرراتی با عنوان«دستورالعمل اجرایی تعیین حدود ارایه خدمات بانکی به اشخاصمحجور در مؤسسات اعتباری» تدوین و پس از تصویب، به شبکهبانکی کشور ابلاغ شد.

گام دوم، تدوین الزامات اجرایی تعیین سطح فعالیت اشخاصحقیقی فاقد شغل و اشخاص حقوقی غیرفعال در دستور کار قرارگرفت. بر این اساس، مقرراتی تحت عنوان «دستورالعمل الزاماتاجرایی تعیین سطح فعالیت اشخاص حقیقی فاقد شغل واشخاص حقوقی غیرفعال» تدوین شد که پس از طرح و تصویبهیأت عامل بانک مرکزی، به شبکه بانکی ابلاغ شد.

دستورالعمل الزامات اجرایی تعیین سطح فعالیت اشخاص حقیقیفاقد شغل و اشخاص حقوقی غیرفعال متضمن احکام مهمی‌استکه اهم آن‌ها به قرار ذیل است:

بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی باید نسبت به تعیین سطحفعالیت مورد انتظار اشخاص حقیقی فاقد شغل یا اشخاصحقوقی غیرفعال اقدام کرده و مراتب را مطابق با رویه‌ای که بانکمرکزی تعیین می‌کند به بانک مرکزی اعلام کنند. سطح فعالیتتعیین شده نباید از حدود مجاز اعلامی‌بانک مرکزی برای اشخاصمزبور فراتر رود. البته در مقررت ابلاغی شرایطی در نظر گرفته شدهاست که به موجب آن، اشخاص حقیقی فاقد شغل در صورت وجوددرآمدهای غیرشغلی مستمر مانند دریافت اجاره از املاک و یا سوددریافتی از سپرده‌های بانکی، بتوانند با ارایه اسناد و مدارکمعتبر خدمات بانکی مورد نیاز خود را به نحو مطلوبی مدیریتکنند.

بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی باید سطح فعالیت موردانتظار هر یک از اشخاص حقیقی فاقد شغل یا حقوقی غیرفعال رابه صورت سامانه‌ای نگهداری کنند و سطح فعالیت محقق شدهآن‌ها نزد خود را حداکثر پس از ۴۸ ساعت از زمان وقوع هر تراکنشمحاسبه کنند، به نحوی که در صورت تخطی سطح فعالیت محققشده شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیرفعال قبل ازسررسید یک‌ساله از سطح فعالیت مورد انتظار وی، مراتب بهصورت خودکار اعلام شود.

اشخاصی که در چارچوب رویه فوق از سطح فعالیت مورد انتظارعبور می‌کنند، باید به طریق مقتضی از جمله ارسال دعوت‌نامه‌بهنشانی ارباب رجوع، ارسال پیامک و یا سایر روش‌ها، برای ارایهتوضیحات و در صورت لزوم تسلیم مدارک و اسناد مثبته بهدرگاه‌های حضوری یا غیرحضوری مؤسسه اعتباری دعوت شوندو فرم پیوست برای تکمیل در اختیار آن‌ها قرار گیرد. در این شرایط،نحوه اقدام مؤسسات اعتباری متناسب با توضیحات ارایه شده ازسوی شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیرفعال مربوطتبیین شده است. همچنین ضمانت‌اجرای مقتضی برای عدممراجعه اشخاص مزبور در مهلت یک‌ماهه تعیین شده جهت مراجعهبه درگاه‌های حضوری یا غیرحضوری مؤسسه اعتباری و ارایهتوضیحات مذکور در نظر گرفته شده است.

علاوه بر پایش سطح فعالیت اشخاص یادشده، بانک‌ها ومؤسسات اعتباری غیربانکی باید از طریق اتصال اطلاعاتاقتصادی اشخاص به سامانه‌های عملیاتی خود، از عدم ارایهخدمات بانکی شامل افتتاح حساب سپرده تجاری، اعطای هرگونهابزار پذیرش و اعطای تسهیلات و قبول انواع تعهدات باموضوعات تجاری به اشخاص حقیقی فاقد شغل و نیز افتتاححساب سپرده بانکی، اعطای هرگونه ابزار پذیرش، اعطای هرگونهابزار پرداخت، اعطای انواع تسهیلات و قبول انواع تعهدات واعطای دسته چک جدید به اشخاص حقوقی غیرفعال اطمینانحاصل کنند.