باید از مرزهای فضای مجازی حفاظت شود

آی‌تی‌من-  ابوالحسن فیروزآبادی در نشست تعامل مرکز ملی فضای مجازی با ارتش جمهوری اسلامی‌ایران در راستای تحقق سیاست‌های کلی امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات در دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا، با بیان این مطلب افزود: فضای مجازی و فضای فیزیکی ۲ جهان مجزا نیستند بلکه براساس تعریف مرکز ملی فضای مجازی، این فضا امتداد فضای فیزیکی و یکپارچه است که نوع امتداد فضای مجازی در فضای فیزیکی بسط بسیار سریع (Big Bang) است بنابراین اگر فضای فیزیکی وجود نداشته باشد فضای مجازی تعریفی نخواهد داشت.

وی با بیان این که این فضا فعال بوده و در فضای فیزیکی مداخله دارد، گفت: فضای مجازی و فیزیکی یک زیست بوم واحد هستند، بنابراین بسیاری از مفاهیمی‌که در فضای فیزیکی تعریف شده همچون آزادی، حریم خصوصی، قدرت و جغرافیا باید بازتعریف شده و بسط یابد.

فیروزآبادی تاکید کرد: در فضای مجازی قدرت سخت پیشین بسط یافته و با قدرت نرم مدیریت جدید قدرت را ایجاد می‌کند که این قدرت جدید شبکه ای است، یعنی وسعت عمل افزایش یافته و عوامل موثر در میدان نبرد به سطح جهان گسترش می‌یابد و شامل ابزارهای فیزیکی، جنگ شناختی، عملیات روانی و اطلاعاتی با گستره فعالیت روبه‌رو هستیم.

دبیر شورای عالی فضای مجازی افزود: قدرت شبکه‌ای باعث افقی تر شدن ساختارهای قدرت خواهد شد بنابراین نیاز به بازنگری در این حوزه است، یعنی به دلیل این که هدایت میدان جنگ بسیار پیچیده می‌شود و فشار زمان و تعدد عوامل جهانی در صحنه افزایش می‌یابد، سلسله مراتب و ساختارهای سیلویی (silo structure) پاسخگو نیست و باید بتوانیم تحت یک نظام شبکه‌ای و با تکیه بر فناوری‌های نو از قبیل هوش مصنوعی عمل کنیم.

وی درباره فناوری‌پایه بودن این فضا، گفت: فضای مجازی وابسته به فناوری‌ها به خصوص فناوری‌های نوظهور بوده و محیطی اقتصادی و اجتماعی دارد بنابراین تعریف هرگونه روابط قدرت باید در میدان اجتماعی و اقتصادی باشد. همچنین این فناوری‌های نوظهور همچون هوش مصنوعی و کوانتوم تکنولوژی که پردازش سریع کلان داده‌هاست و این خصوصیت باعث شکستن مرزهای دانش است که در حوزه نظامی‌برای کشورها مرز و امنیت از اهمیت بالایی برخوردار است.

فیروزآبادی با بیان این که در نظام سیاسی کشور نیز مفهوم جدید حکمرانی شکل گرفته، اظهار داشت: حکمرانی با حاکمیت تفاوت داشته و در واقع حکمرانی شکل جدید حکومت و یک حاکمیت اجتماعی است بنابراین برخلاف گذشته که حکومت فقط نیابتی بوده و ارکان آن ارتباط یک طرفه با مردم داشتند در نظام جدید رابطه مردم و حکمرانان قطع نشده و مردم در عملکرد آن مداخله تعاملی و فعال دارد که این باعث می‌شود که نظام مدیریت مبتنی بر نظام حکمرانی شود.
وی درخصوص مرز در فضای مجازی گفت: پیشتر مرزها براساس جغرافیا بوده و در واقع جغرافیا رکن هویت و ثروت بود که مجموع ثروت و هویت ملت‌ها را تشکیل می‌داد اما در عصر امروز نظام دولت و ملت‌ها از طریق مداخلات فضای مجازی و عملیات تاثیر با فشار برای کاهش حاکمیت دولت در چارچوب جغرافیا و اقتدار دولت مرکزی روبه‌رو است.

فیروزآبادی گفت: شکل نوینی از قدرت در حال بروز است که نیازی به حمله نظامی‌و تصرف سرزمینی نیست، تا جایی که امروزه بزرگترین شرکت‌های جهان در سال ۲۰۲۱ پنج شرکت فناوری اطلاعاتی آمریکایی بودند که اندازه بازارشان به میزان ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد دلار افزایش یافته است و مباحث جدیدی همچون «متاورس» در این حوزه نیز براساس مالکیت‌های معنوی مطرح است.

رییس مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به دیدگاه‌های قلمروسازی در جهان، تصریح کرد: مکتب چین در این حوزه مطرح است که به دنبال استقلال، قلمروسازی در سپهرهای متعدد و حفظ جغرافیای فیزیکی است. مکتب اروپایی بر مشارکت و دریافت نقش تاکید دارد که مبتنی بر اعمال قدرت بر شرکت‌های فناوری آمریکایی با عنوان حفاظت از حریم خصوصی شهروندان اروپایی است.

وی گفت: جهان با قدرت شرکت‌های فرامیلیتی روبه‌رو است که به شدت به دنبال مداخله به روش نرم با پوشش جهانی در حکومت‌ها هستند تا بتوانند با تغییر بازارها و سبک زندگی جوامع منافع اقتصادی خویش را پیش ببرند.