برنامه آمریکا برای آینده حکمرانی اینترنت

آی‌تی‌من-  وبگاه خبری اروپایی Euractiv، طی گزارشی از ابتکار ایالات متحده آمریکا برای ارائه پیشنهادی در مورد آینده حکمرانی فضای مجازی به برخی از متحدان خود، خبر داد. بر اساس این گزارش، واشنگتن از اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان، ژاپن، کانادا، بریتانیا و استرالیا دعوت کرده است تا در راه‌اندازی اتحادی جدید برای تصمیم گیری در مورد آینده اینترنت و حکمرانی فضای مجازی شرکت کنند.

بر اساس اطلاع رسانی صورت گرفته از سوی اداره کل شبکه‌های ارتباطی، محتوا و فناوری کمیسیون اروپا، این طرح برای توسعه چشم‌اندازی مشترک میان آمریکا و متحدانش در راستای دستیابی به اجماع در آینده حکمرانی اینترنت در نظر گرفته شده است. با این حال، بسیاری از افراد و نهادهای دعوت شده، هنوز اطلاعات مشخصی از ابعاد مختلف این اتحاد، همچون نحوه عملکرد طرح، ضمانت اجرایی تصمیمات اتخاذ شده، اطمینان از اجرای مصوبات توسط اعضا و نحوه پیوستن دیگر ذی‌نفعان به اتحاد، ندارند.

با این وجود، به نظر می‌رسد که این تصمیم آمریکا، نشان دهنده تغییر رویکرد این کشور به سمت تدوین و اجرای مجموعه‌ای از قوانین کلی است. این پیشنهاد قرار است در جریان برگزاری نخستین دوره اجلاس مجازی دموکراسی ارایه شود که به ابتکار دولت بایدن در روزهای ۹ و ۱۰ دسامبر سال جاری برگزار می‌شود. به عقیده کارشناسان، علت اصلی این تغییر راهبرد از سوی دولت آمریکا، ظهور گفتمان‌های تازه در مورد حکمرانی اینترنت به عنوان ابزاری برای بسط قدرت، توسط چین و روسیه است. علاوه بر این، به نظر می‌رسد که متولیان حوزه فضای مجازی و فناوری در ایالات متحده، به این نتیجه رسیده‌اند که چشم انداز حکمرانی اینترنت پس از گذشت بیش از دو دهه از ظهور فضای مجازی، نیازمند بازنگری و ارزیابی مجدد است. این در حالی است که تحولاتی چون گسترش بازار آنلاین، افزایش تهدیدات سایبری و گسترش چرخه تبادل اطلاعات نامعتبر، نیز در این زمینه مؤثر است.

حکمرانی جهانی اینترنت، به واسطه ماهیت فضای مجازی، غیرمتمرکز و مبتنی بر همکاری چند ذی‌نفع است، با این وجود، به دلیل تجمع زیرساخت‌ها و متخصصین در کشور آمریکا، همچنان کلید معماری آن در این کشور واقع شده است. علاوه بر این، نهادهایی حاکمیتی چون آیکان نیز عمدتاً توسط دولت ایالات متحده تأسیس شده و اداره می‌شوند. این واقعیت که بخش بزرگی از زیرساخت سخت افزاری، محتوایی و نهادی اینترنت تحت تسلط آمریکا است، به واشنگتن قدرت زیادی برای اعمال حاکمیت در فضای مجازی می‌دهد. در چنین شرایطی، حکمرانی بلامنازع آمریکا در فضای اینترنت، سبب انتقاد سایر بازیگران مانند اتحادیه اروپا، چین و روسیه شده است.

این انتقادات در طول سال‌های اخیر، زنگ خطر را برای مسوولان آمریکا به خطر در آورده و باعث تأسیس نهادهایی چون مجمع جهانی حکمرانی اینترنت شده است. به عقیده متخصصان، این طرح جدید نیز تلاشی در راستای ایجاد مشارکت میان متحدان آمریکا در زمینه حکمرانی فضای مجازی است، که هدف نهایی آن، کاهش انتقادات موجود در مورد انحصار ایالات متحده در زمینه حکمرانی اینترنت، محسوب می‌شود.

بر اساس پیش بینی‌های موجود از نتیجه نشست یاد شده، ایجاد استانداردهای بالای حریم خصوصی و امنیت، همکاری در مقررات پلتفرم‌ها، یکپارچگی اطلاعات، عدم تبعیض، امکان جریان آزاد داده‌ها و هماهنگی در مورد استانداردهای امنیت سایبری، از مهم‌ترین مسائل مورد بحث در طرح جدید خواهد بود.