اروپا برای مقابله با اخبار جعلی چه می‌کند؟

آی‌تی‌من-  انتشار اخبار جعلی در شبکه‌های اجتماعی در چندسال اخیر به یک نگرانی جهانی تبدیل شده است؛ به ویژه وقتی پای موضوعات مهم سیاسی مثل انتخابات در میان باشد. کشورهای مختلف برای مدیریت این آسیب جدی، دست به کار شده‌اند. در مارس سال 2018 نشستی با حضور اعضای شورای اروپا با موضوع انتشار اخبار دروغین در اینترنت برگزار شد. در این نشست تهدیدهای ناشی از این روند به خصوص در شبکه‌های اجتماعی برای رویه‌های دموکراتیک و انتخابات بررسی شد و در مورد اثرات آن در زمان برگزاری انتخابات ملی و انتخابات پارلمان اروپا اظهار نگرانی شد.

  نگرانی‌هایی که توسط سران اروپا طرح شد
این جلسه تنها چند هفته بعد از تصویب قانون امنیت سایبری توسط پارلمان اروپا برگزار شد که در آن راهکارهایی برای افزایش امنیت سایبری کسب و کارها و شهروندان اروپا در نظر گرفته شده بود. در جلسه مذکور تصریح شد که فضای مجازی می‌تواند به عنوان یک سلاح جنگ روانی به کار گرفته شده و افکار عمومی‌را بر علیه نامزدها یا احزابی خاص تحریک کند. همچنین انتشار اخبار جهت دار و مخدوش می‌تواند حتی موجب عدم علاقه شهروندان به مشارکت در کل فرایند انتخابات شود.

در این نشست نسبت به دوقطبی سازی شدید فضای انتخاباتی و ایجاد حس نفرت و خشم از طرف مقابل به عنوان یکی دیگر از کارکردهای منفی انتشار اخبار جعلی و دروغین هشدار داده شد. زیرا از این طریق اعتماد عمومی‌به کل نظام‌های انتخاباتی آسیب می‌بیند و فرصت برای بحث و تبادل نظر سازنده در مورد کل روندهای انتخاباتی از بین می‌رود.

مقامات اروپایی همچنین از احتمال بهره برداری کشورهای خارجی و متخاصم از ابزار اخبار جعلی برای تهدید منافع ملی، مشروعیت زدایی و کاهش مقبولیت برخی نامزدها، تحریک احساسات به منظور تخریب و آشوب و غیره خبر دادند. طراحی ربات‌های دروغ پراکن و سرقت اطلاعات حساس سیاسی و اجتماعی از جمله دیگر نگرانی‌های مطرح شده در این نشست بود.

   چهار گام اجرایی برای مقابله با انتشار اخبار دروغین در انتخابات
در نهایت در دسامبر سال 2018 شورا و پارلمان اروپا با همکاری یکدیگر برنامه اقدام بر علیه انتشار اخبار دروغین را به تصویب رساندند که بر اساس آن چهار گام مورد توجه قرار گرفته بود. ارتقای توانمندی‌های نهادها و کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای شناسایی، تحلیل و مقابله با اخبار و اطلاعات دروغین، تقویت واکنش‌های هماهنگ به انتشار اخبار دروغین، موظف کردن مدیران و اپراتورهای پلتفرم‌های دیجیتال به پاسخگویی در این زمینه و در نهایت یاری گرفتن از افراد، موسسه‌های معتبر و دانشگاه‌ها برای طراحی تصویری مشترک و درک دقیق فعالیت‌های مرتبط با انتشار هماهنگ شده اخبار و اطلاعات دروغین در سرویس‌های دیجیتال مورد استفاده شهروندان اروپایی.

  ایجاد یک سیستم هشدار سریع
برای اجرایی شدن این برنامه یک سیستم هشدار سریع از 18 مارس سال 2019 به کار گرفته شد. این سیستم یک پلتفرم دیجیتال است که تعامل میان کشورهای اروپایی برای تبادل اطلاعات در مورد انتشار اخبار دروغین و از جمله دروغ پراکنی‌های انتخاباتی را تسهیل می‌کند و باعث هماهنگی واکنش‌ها به اقدامات یادشده می‌شود. ارتقای دفاع گروهی در برابر چنین اقداماتی توان اتحادیه اروپا برای مقابله با دروغ پراکنی‌های انتخاباتی را افزایش می‌دهد، زیرا هنوز تک تک کشورهای عضو اتحادیه اروپا فاقد استراتژی یا قوانین محلی مشخص برای مقابله با چنین تهدیداتی هستند.

  شبکه‌های اجتماعی مشهور، موظف به همکاری شدند
در ماه‌های منتهی به برگزاری انتخابات پارلمان اروپا در سال 2019، اپراتورها و مدیران پلتفرم‌های مشهور آنلاین موظف شدند گزارش‌هایی را به طور منظم در زمینه مقابله با انتشار اخبار جعلی و اطلاعات دروغین تهیه و برای کمیسیون اروپا ارسال کنند. آنان همچنین موظف به همکاری با اتحادیه اروپا برای حذف اخبار و اطلاعات جعلی و حساب‌های منتشرکننده این اطلاعات شدند. در عین حال برخی کشورهای اروپایی نیز اقداماتی را برای وضع قوانین مقابله با اخبار و اطلاعات دروغین، آموزش شهروندان در این زمینه و افزایش آگاهی آنان به خصوص در مدارس و دانشگاه‌ها اجرا کردند که از جمله آنها می‌توان به ایتالیا اشاره کرد. در عین حال استفاده گسترده شهروندان اروپایی از برخی شبکه‌های اجتماعی مانند فیس بوک، توییتر و اینستاگرام که توسط شرکت‌های آمریکایی اداره می‌شوند، موجب شده تا روند مقابله با اخبار جعلی با دشوارهایی مواجه شود.