چرا نمی‌توانیم از موبایل خود جدا شویم؟

آی‌تی‌من- اگر اینطور است بدانید که تنها نیستید، شاید جالب باشد که بدانید سازندگان موبایل ها و اپلیکیشن هایی که بر آن ها نصب شده اند آن ها را طوری طراحی کرده اند که چنین رفتاری را در افراد ایجاد کنند. آنا بیتمن، مشاور بهداشت روانی توضیح می دهد چرا برای ما سخت است موبایل خود را کنار بگذاریم.

چرا مدام به موبایل نگاه می کنیم؟
تلفن های همراه ما پر از چیزهایی است که ما خودمان انتخاب کرده ایم نه چیز هایی که دیگران برای ما انتخاب کرده اند. یعنی ما با تلفن خودمان و آنچه در آن است ارتباط نزدیک تری برقرار میکنیم تا با برنامههای تلویزیونی.

با کوچک ترین احساس بی حوصلگی فقط از روی عادت، موبایل خود را نگاه می کنید. سازندگان اپلیکیشن ها نمی خواهند که فقط وقتی بیکار و بی حوصله می شوید سراغ آنها بروید آن ها توجه کامل شما را میخواهند.
برای مثال، پیام ها و نوتیفیکیشن ها باعث می شوند که مدام سراغ موبایل خود بروید تا ببینید چه خبر تازه ای هست، که مبادا از چیزی بیخبر مانده باشید.

روش روانی قمارخانه ها
به احتمال زیاد اعتیاد آورترین جنبه همه اپلیکیشن ها و شبکه های اجتماعی همان روش روانی است که در کازینو ها و دستگاه های قمار بازی استفاده می شود که به آن «برنامه تقویت نسبت متغیر» میگویند.

برای مثال، وقتی از دستگاه قمار استفاده می کنید، هر بار که دکمه شروع بازی را فشار دهید، ممکن است برنده جایزه کلان یا جایزه کوچک شوید یا هیچ چیز نصیب شما نشود. ممکن است دوباره دکمه را فشار دهید یا گردونه را بچرخانید به این امید که شاید این بار جایزه بزرگ را ببرید.

نمی دانید چه زمانی جایزه را می برید، فقط می دانید اگر به این کار ادامه دهید ممکن است جایزه را ببرید. این روش چه ربطی به تلفنهای همراه دارد؟ وقتی شما برای مثال پست های اینستاگرام را می بینید و بالا و پایین می کنید، نمی دانید چه خواهید دید، هرچه هست اتفاقی است. بعضی از مطالب و پست ها تکراری است و بعضی ممکن است جالب باشد.

ممکن است مطلب تازه ای باشد که توجه ما را جلب کند یا ممکن است به دلیل پستی که در شبکه های اجتماعی گذاشتیم تعداد زیادی لایک دریافت کنیم. این اتفاقی بودن آنچه ممکن است بیابیم باعث می شود که مکرر به طرف تلفن همراه رویم و آن را نگاه کنیم تا ببینیم این بار چه پیدا میکنیم.

با هر لایک در مغز ما چه اتفاقی می افتد؟
وقتی پاداش دریافت می کنیم مثل لایک یا فالوور جدید یا کامنت یا کسی مطلب ما را به اشتراک می گذارد، باعث ایجاد هیجان در مغز ما می شود و ماده ای شیمیایی به نام دوپامین آزاد میشود.

این ماده شیمیایی باعث ایجاد " احساس خوب" نسبت به این پاداش ها می شود. چون احساس خوبی پیدا می کنیم وسوسه می شویم که فعالیتی که باعث به وجود آمدن این احساس خوب شده است را تکرار کنیم.

پس از ورزش و فعالیت بدنی، احساس صمیمیت با دیگری، وقتی غذای خوبی می خوریم یا می خندیم یا از روابط اجتماعی خوشایندی لذت می بریم، مقدار زیادی دوپامین در بدن ما آزاد میشود.
روشن است که این آزاد شدن دوپامین اعتیاد آور است، چون ما را بر می انگیزد که دوباره به طرف تلفن های خود برویم و در مطالب و پست های شبکه های اجتماعی بچرخیم تا پاداش دریافت کنیم و آن احساس خوشایند ناشی از دوپامین هم همراه آن بیاید.
این چرخه اعتیاد آور یکی از اصلی ترین دلایلی است که ما هر ۱۲ دقیقه تلفن همراه خود را چک می کنیم؛ علاوه بر دردسترس بودن و قابل حمل بودن خود دستگاه تلفن همراه.

چطور می توانیم از این چرخه رها شویم؟
اولین کار این است که تمام پیام ها و نوتیفیکیشن های تلفن همراه خود را خاموش کنید تا با پیام های فریبنده وسوسه نشوید یا حواستان پرت نشود.

کار دیگری که می توانید بکنید این است که تلفن همراه خود را جایی دور از چشم بگذارید، برای مثال در کشوی میز یا در اتاقی دیگر. این کار به ویژه وقتی می خواهید درس بخوانید یا پروژه ای را به انجام برسانید، مفید است.

اپلیکیشن هایی هست که در این تلاش به یاری شما می آیند و سرانجام در پی این باشید که موقعیت هایی برای خود فراهم کنید که دوپامین را از راه های دیگری به دست بیاورید برای مثال از طریق ورزش و فعالیت بدنی یا موسیقی.