پرداخت یاری، فرصت ها و مخاطرات

 

  نظر شما در مورد تحولات اخیر در زمینه پرداخت یارها چیست؟
مهم ترین اتفاق در این زمینه وضع قوانین اولیه پرداخت یاری بود. به طور کلی، باید گفت قانونمند شدن کارها حرکت موثری است که نتایج مطلوبی در پی خواهد داشت. نخستین اثر قانونمند شدن فعالیت پرداخت یارها افزایش تعداد فعالان این حوزه است، چرا که با روشن شدن میدان فعالیت و مشخص شدن بستر درآمدزایی شرکت های بیشتری می توانند با اطمینان خاطر پا در این عرصه بگذارند. همچنین با روال مندشدن امور، نوعی پاسخگویی و تعهد متقابل میان پرداخت یارها و شرکت های پرداخت به وجود می آید که نتیجه مهم آن جلوگیری از ضایع شدن حقوق دریافت کنندگان نهایی خدمات پرداخت، یعنی مردم است. نقش قانون گذار و ناظر در حوزه های مالی بسیار پررنگ است. باید دید آیا قانونگذار نهایتاً می تواند از ورود پرداخت یارها به سوداگری تراکنش (یعنی ساختن تراکنش ها جعلی و فروش تراکنش) جلوگیری کند یا نه.  

  به نظر شما پرداخت یارها چه مزایایی با خود به همراه می آورند؟ 
بزرگ ترین مزیت پرداخت یارها و استارت آپ های مالی بالابردن میزان دسترسی مردم به خدمات پرداخت است، زیرا می توانند به حوزه هایی ورود کنند که مقیاس آنها با پی اس پی ها متفاوت است. برخی از این حوزه ها برای پی اس پی ها مقرون به صرفه نیست و در برخی هم توانایی ارائه خدمت ندارند. ویژگی مهم پرداخت یارها بازار بخش بندی شده آنها ست. این موضوع باعث شده که نسبت آنها با مشتریان شان یک به یک باشد و مانند پی اس پی ها سر تصاحب مشتری با هم رقابت نکنند. این بازار بخش بندی شده و اختصاصی مزیت دیگری  دارد و آن هم توان کسب کارمزد از پذیرنده است که می تواند نقطه شروع خوب و امیدبخشی برای بسط این رویه باشد. از آنجا که اصولاً پرداخت یارها به هیچ بانکی مستقیماً وصل نیستند و نمی توانند از بانک ها کارمزد دریافت کنند، پس دو مسیر برای درآمدزایی پیش روی شان است: یا باید در درآمد پی اس پی ها شریک شوند یا از پذیرنده کارمزد بگیرند. 

پرداخت یارها را می توان به دو دسته نسل اول و دوم تقسیم کرد. نسل اولی ها آنهایی هستند که به مشتریانی ارائه خدمت می کنند که پی اس پی ها تمایلی به ارائه خدمت به آنها ندارند. این دسته از پرداخت یارها صرفاً درگاه واسط هستند. اما نسل دوم پرداخت یارها آنهایی هستند که ارزش افزوده ایجاد می کنند و با ارائه خدمتی بیش از صرف پرداخت به مشتریان خرد یا شرکتی خود افق های تازه ای در کسب و کارها می گشایند.  

  آیا در کار پرداخت یارها مخاطره هایی هم وجود دارد؟
تمامی مزایای یاد شده زمانی محقق می شود که پرداخت یارها در مسیر حقیقی خود حرکت کنند و وظیفه ارائه راهکارهای خلاقانه در صنعت پرداخت را دنبال کنند. این کار هم مثل هر کار دیگری می تواند از رسالت اصلی خود فاصله بگیرد و نقشی معکوس در پیکره اقتصادی کشور بازی کند. مثلاً ورود پرداخت یارها به حوزه های غیرقانونی نظیر تأمین ابزار پرداخت برای کسب و کارهایی که مشروعیت آنها محرز نشده یکی از این مخاطرات است. 

البته قانونگذار نکاتی را برای کنترل عملکرد پرداخت یارها در نظر گرفته، مثلاً اینکه حجم تراکنش های آن ها نمی تواند از مقدار سهام تا تضامینی که نزد پی اس پی گذاشته اند بیشتر باشد. آنچه مسلم است بروز مشکلاتی در آینده برای اکوسیستم پرداخت یاری است که اگر به موقع حل وفصل نشود مشکلات عدیده ای بوجود خواهد آورد. متاسفانه عملکرد مراجع قانون گذار تا اینجا به این نحو بوده که پس از مرگ سهراب به یاد نوشدارو افتاده اند و با تأخیر زیاد دست به کار حل مشکل شده اند. ما امیدواریم از این به بعد در حوزه پرداخت یاری شاهد نوع دیگری از رفتار باشیم، چراکه سیستم پرداخت یار همانقدر که می تواند به اصلاح نظام پرداخت و نحوی اخذ کارمزد کمک کند، در صورت منحرف شدن از رسالت اصلی خود ممکن است مشکلات موجود را چندبرابر کند. باید منتظر بود و دید حرکت کلی آنها به چه سمتی خواهد بود، در راستای افزودن ارزش های تازه به صنعت پرداخت گام برخواهند داشت یا به سمت دور زدن مسیرهای قانونی خواهند رفت.