افشای دست اندازی گسترده به اطلاعات کاربران فیس بوک

آی‌تی‌من -  حدود یک سال پیش بود که مشخص شد فیس بوک اطلاعات بالغ بر 87 میلیون نفر از کاربرانش را در اختیار موسسه کمبریج آنالتیکا قرار داده است. 

حدود 6 ماه پیش نیز فاش شد که فیس بوک برای چندین سال داده هایش را با حداقل ۶۰ شرکت سازنده از جمله غول های فناوری مانند اپل، مایکروسافت، آمازون، سامسونگ و بلک بری، به اشتراک گذاشته است. فیس بوک به شرکت ها اجازه دسترسی به اطلاعات داده بوده تا اطلاعات شخصی کاربر را قبل از اینکه برنامه های خود را برای دستگاه های iOS و اندرویید عرضه شوند، استخراج کنند و به گفته برخی کارشناسان فیس بوک با این کار فرمان کمیسیون تجاری فدرال ۲۰۱۱ را نقض کرده است. 

حال نیویورک تایمز گزارشی منتشر کرده که نشان می دهد دسترسی شرکت ها به اطلاعات شخصی کاربران فیس بوک ابعاد وسیع تری دارد و فیس بوک به وسیله همکاری هایی که با 150 شرکت و غول تکنولوژی که با آنها تبادل علمی و مالی داشته، امکان دسترسی اپلیکیشن هایی نظیر اسپاتیفای و نت فلیکس را نیز به اطلاعات خصوصی کاربران داده است و آنها نیز به نظر می رسد که به حریم خصوصی اعضای شبکه اجتماعی فیس بوک دسترسی های گسترده ای داشته اند.

نشریه نیویورک تایمز در مقاله ای جنجالی، به بررسی ابعاد موضوع همکاری فیس بوک با شرکت های بزرگ فناوری برای اشتراک گذاری داده های کاربران پرداخته است. ظاهرا براساس برخی اسناد داخلی فاش شده ی، فیس بوک با برخی شرکت های بزرگ همچون اپل، آمازون، مایکروسافت، اسپاتیفای و نت فلیکس همکاری تجاری تنگاتنگی داشته است. به نظر می رسد با وجود تمام تعهداتی که فیس بوک پذیرفته بود تا داده های کاربران را حفاظت کند، در برخی از این قراردادها، کماکان فیس بوک حریم خصوصی کاربران را رعایت نمی کند و برخی شرکت های بزرگ، به داده های کاربران این شبکه اجتماعی دسترسی دارند.  

 چگونگی دسترسی شرکت ها به اطلاعات کاربران فیس بوک 
بر اساس اسنادی که در این گزارش جنجالی آورده شده است، فیس بوک علاوه بر موسسه تحقیقاتی کمبریج آنالتیکا با سایر شرکت ها نظیر اسپاتیفای، اپل، آمازون و نت فلیکس نیز در ارتباط بوده است و این همکاری زمینه ساز دسترسی آنها به حریم خصوصی افراد و کاربران فیس بوک به شمار رفته و به نظر می رسد که در میان آنها، اسپاتیفای و نت فلیکس به منظور آگاهی از سلایق کاربران به پروفایل آنها نفوذ کرده تا بتوانند بر اساس علاقه آنها به موسیقی و فیلم های مورد علاقه شان سرویس و خدمات بهتری را ارایه دهند.

براساس این گزارش اپل به شماره تماس کاربران فیس بوک و اطلاعات وارده شده در تقویم آنها دسترسی پیدا کرده است. حتی اگر کاربران به اشتراک گذاری داده ها را غیرفعال کرده باشند، روند به اشتراک گذاری به عنوان بخشی از قرارداد همکاری، انجام می شود. اپل در گفتگویی با نشریه تایمز اعلام کرد که نسبت به این موضوع بی اطلاع بوده و خبر نداشته که اجازه دسترسی به داده های کاربران را نداشته است.

آمازون نیز به نام و اطلاعات تماس کاربران فیس بوک دسترسی داشته است. براساس توافق نامه ای که در حال حاضر غیرفعال شده، آمازون به نام و اطلاعات تماس کاربران دسترسی داشته است. آمازون درباره نحوه استفاده از این داده ها توضیحی ارایه نداده و تنها به ذکر این نکته بسنده کرده که به صورت مناسبی از داده ها استفاده کرده است. برخی به این نکته اشاره کرده اند که ممکن است آمازون از داده ها برای مبارزه با تقلب استفاده کرده باشد. بینگ، موتور جست وجوی مایکروسافت نیز به نام و سایر اطلاعات مربوط به پروفایل کاربری دسترسی پیدا کرده است. مایکروسافت ادعا می کند که این داده ها را حذف کرده است و به آنها دسترسی ندارد. فیس بوک هم ادعا می کند که فقط داده های عمومی کاربران در دسترس مایکروسافت قرار گرفته است. و در پایان باید گفت که نت فلیکس، اسپاتیفای و رویال بانک کانادا به پیام های خصوصی کاربران در فیس بوک دسترسی داشته اند.

 اعتراف کارمندان فیس بوک
گابریل جی ایکس دنس، مایکل لافورجیا و نیکولاس کانفسور در مقاله جنجالی نیویورک تایمز به این موضوع پرداخته نوشته اند: اسناد و همچنین مصاحبه های انجام شده با حدود ۵۰ کارمند سابق فیس بوک و شرکت های تجاری همکار نشان می دهد فیس بوک با وجود موضوعات مطرح شده در مورد حفاظت از داده های کاربران، کماکان به برخی از شرکت ها اجازه دسترسی به داده های کاربران را می دهد. همچنین از مصاحبه کنندگان سوالاتی در مورد میزان رضایت یا عدم رضایت فیس بوک از توافق نامه سال ۲۰۱۱ با کمیسیون تجارت فدرال پرسیده شد. طبق این توافق نامه، فیس بوک برای اشتراک گذاری داده های کاربران باید به صورت صریح از آنها سوال کند. 

 قراردادهایی که هنوز پابرجا هستند 
با توجه به اسناد مربوطه، به نظر می رسد که بیش از ۱۵۰ شرکت که بیشتر آنها در حوزه فناوری فعالیت دارند و شرکت هایی همچون فروشگاه های خرده فروشی آنلاین یا سایت های سرگرمی تا شرکت های خودروسازی و اصحاب رسانه هستند؛ توافقاتی برای دسترسی به داده های کاربران فیس بوک با این شبکه اجتماعی داشته اند. اسناد و مدارک از درخواست به اشتراک گذاری داده های صدها میلیون کاربر در هر ماه خبر می دهد. برخی از این قراردادها مربوط به سال ۲۰۱۰ میلادی هستند و برخی از این توافق ها تا سال ۲۰۱۷ و برخی حتی تا سال ۲۰۱۸ نیز همچنان فعال بوده اند. 

جالب اینجاست که فیس بوک اطلاعات کاربرانش را به شرکت های چینی هم داده است. زیرا براساس این قراردادها، چندین شرکت از جمله شرکت تولیدکننده تلفن همراه چینی هواوی هم با فیس بوک همکاری داشته اند تا به اطلاعات این غول شبکه اجتماعی دسترسی پیدا کنند. این در حالی است که در آمریکا دسترسی شرکت تلفن هوشمند چینی هواوی به اطلاعات شخصی کاربران فیس بوک با انتقادهای شدیدی روبه رو شده است. در سال ۲۰۱۲ سازمان امنیت و اطلاعات آمریکا نسبت به فعالیت این شرکت چینی هشدار داده بود. در این میان شرکت هواوی در آمریکا در رده «تهدید برای امنیت ملی» قرار داده شده است. آمریکا نگران آن است که از طریق فعالیت این شرکت امکان جاسوسی در زمینه تکنولوژی و یا حمله سایبری به این کشور فراهم شود. همین امر کار را برای فیس بوک سخت تر کرده است.

 واکنش فیس بوک 
با اینکه فیس بوک در تمامی روزنامه ها و شبکه های اجتماعی از تمامی کاربرانش در این خصوص عذرخواهی کرد و در بیانیه ای نیز احتمال هرگونه جاسوسی و افشای اطلاعات آنها را رد کرد، اما همچنان خشم عموم مردم در سراسر جهان نسبت به این شبکه اجتماعی محبوب و پرطرفدار فروکش نکرده است.

استیو ساتروفیلد، مدیر سیاست گذاری حوزه حفظ حریم خصوصی و سیاست گذاری عمومی فیس بوک، در ایمیلی اعلام کرد: شرکت های همکار فیس بوک نباید حریم خصوصی کاربران را نادیده بگیرند و این اشتباه است که بگوییم این شرکت ها چنین کاری را انجام می دهند. در طول سال ها، با شرکت های مختلفی همکاری کرده ایم. کاربران می توانند از فیس بوک روی دستگاه ها و سیستم های عامل مختلف استفاده کنند که تحت پشتیبانی فیس بوک هم قرار ندارند. ولی نمی توانند از داده ها با اهداف خاصی استفاده کنند.

ایمه آرشیبانگ، یکی از مدیران ارشد فیس بوک در یک پست روی وبلاگ این شرکت توضیحاتی را درباره دسترسی شرکت های تکنولوژی به داده های کاربران ارایه کرد. این مدیر ارشد با رد ادعای گزارش نیویورک تایمز نوشت: فیس بوک به شرکت هایی چون اسپاتیفای، نت فلیکس، دراپ باکس و بانک اسکاتلند طبق قرارداد به پیغام های کاربران دسترسی اتوماتیک اعطا کرده است. این بدین معنی است که به عنوان مثال اگر یک کاربر فیس بوک که با حساب کاربری خود وارد اسپاتیفای شده بخواهد به یک کاربر دیگر فیس بوک در اسپاتیفای پیغام دهد، اسپاتیفای باید «مجوز نوشتن»، «مجوز خواندن» و «مجوز پاک کردن» را داشته باشد. 

فیس بوک ادعا می کند که تمامی شرکت هایی که از آنها نامی برده شده است، تنها قصد کمک به کاربران را داشته اند. شرکت هایی همچون اپل، آمازون، بلک بری و یاهو، تنها برای کمک به کاربران جهت دسترسی به حساب کاربری در پلت فرم های مختلف و استفاده از برخی ویژگی ها، تنظیماتی را برای کاربران طراحی کرده اند. همچنین برخی از این ویژگی ها می تواند به کاربران کمک کند تا در جریان پیشنهادهای سایر دوستان فیس بوکی خود در سایر اپلیکیشن ها و وب سایت های محبوب همچون نت فلیکس و اسپاتیفای قرار بگیرند.به دنبال انتشار این گزارش یک دعوی قضایی علیه فیس بوک به دلیل مسامحه در حفاظت از اطلاعات شخصی کاربران طرح شد و از ارزش سهام فیس بوک بیش از هفت درصد کاهش یافت.