تورم و کاهش قدرت خرید، تعداد تراکنش‌های الکترونیکی را کاهش داده است

آی‌تی‌من- سیدکاظم دهقان، مدیرعامل شرکت شاپرک، دیروز در پنل وضعیت نوآوری در ایران و جایگاهسیستم پرداخت که در جریان همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت برگزار شد، با اشاره به اینکه در مجموع پرداخت‌ها از طریق اینترنت افت داشته‌ایم ولی در مجموع تعداد تراکنش‌ها در یکسال مالی اخیر حدود ۱۳.۵ درصد رشد داشته است، گفت: این در مقابل ۲۲ درصد رشدی است که در سال مالی قبل داشته‌ایم.

مدیرعامل شرکت شاپرک اظهار داشت: درباره مبلغ نیز حدود ۲۵ درصد رشد مبلغی تراکنش‌ها را داشتیم و در این زمینهتحلیل‌هایی وجود دارد اگرچه پرداخت‌های موبایلی داخل کشور به کانال USSD محدود می‌‌شود. آماری که صحبت می‌‌کنیمبحث‌های USSD است که به شارژ و قبض و خیریه‌ها و ... مربوط است.

به گفته دهقان، محدودیت سقف تراکنش‌ها با هر کارت در روز دامنه تراکنش‌ها را محدود می‌‌کند و نرخ تورم باعث می‌‌شود تا برخی تراکنش‌ها از این دامنه فراتر برود و بخشی از بازار از تراکنش‌ها به سایر بازارها و نحوه دیگری از پرداخت‌ها منتقل شود.

وی ادامه داد: در سال‌های ۹۱ تا ۹۳ با رشد حدود ۴۵ درصد مواجه بودیم و در سال ۹۹ نرخ کاهشی شد تا زمانی که کرونا اقبال به پرداخت‌های بدون حضور پول نقد را افزایش داد. ما نرخ تورمی‌‌ را در کشور شاهد هستیم که طبق آمارهای رسمی‌‌بیش از ۴۶ درصد است، فاصله این تا رشد ۲۴ درصدی مبلغ تراکنش‌ها این معنا را دارد که بخشی از تراکنش‌ها در حوزه‌هایی بوده که به کارت به کارت و غیره منتقل شده و بخشینیز بابت کاهش مصرف مردم است.

مدیرعامل شرکت شاپرک تصریح کرد: می‌توانیم بگوییمآماری که در شبکه پرداخت داریم یک اقبالی را به سمت کانال‌های جایگزین و خریدهای مبتنی بر کارت و استفاده از کیف پول‌های موبایلی وجود دارد. در زمینه اینکه پلتفرم‌هایموجود و مسیرهای پرداخت ایران با جهان تطابق دارد، تا حدود زیادی وجود ندارد چون به دلیل ماهیت خاص شکل گیریاین شبکه بر می‌‌گردد.

دهقان تاکید کرد: در سال‌های گذشته استفاده از برخیروش‌های پرداخت دنبال شده و در فرایندها این امکان فراهم شده ولی برد آن کوتاه است و فاصله ما به دلایلی از جمله تحریم‌ها باعث شده تا استانداردها نیز به نوعی محدود شود و استفاده از کارت‌های مغناطیسی با کارت‌های هوشمند دنیانیز از جمله دلایل عمده عقب افتادگی در این بخش است.
 
رشد پرداخت‌های غیردیجیتالی
در ادامه این نشست، تفرشی مدیرعامل پرداخت الکترونیکپاسارگاد نیز عنوان کرد: توجه به صنعت پرداخت و آمارهایموجود نشان می‌‌دهد که رشدهای تا ۶ برابر در سال‌های اخیراتفاق افتاده است. تعداد شرکت‌های فین تک و فناوری کاملا فزاینده است و سرعت اینترنت نیز سالانه تا ۲۰ درصد افزایش می‌‌یابد.

تفرشی با اشاره به دسترسی ۹۰ درصدی خانوارها به اینترنت،بیان داشت: خرید دیجیتالی و استفاده مردم از اینترنتقابل مقایسه با سال‌های قبل نیست و به صورت زلزله وار با حمله کرونا به خریدهای اینترنتی عادت کردیم. فرهنک خریداینترنتی شکل گرفته و بعد از آن نیز لجستیک شکل می‌‌گیرد.

مدیرعامل شرکت پرداخت الکترونیک پاسارگاد ادامه داد: در فرهنگ مصرف تراست ایجاد شد و بالا رفت. در سال‌های اخیرپرونده‌های زیادی در زمینه پرداخت‌ها ایجاد شده و استارتاپ‌های فین تکی نیز شکل گرفته است.

به گفته وی، سرمایه گذارها نیز در این حوزه‌ها وارد شده اند و فاندرهای غیر آی تی به این حوزه ورود کرده اند. سوال ایناست که پرداخت‌های موبایلی و غیردیجیتالی چه مسیری را طی کردند؟ هزینه‌ها در سخت افزارها به دلار ۵۰ هزار تومان رسید و خروجی آن به سودآوری شرکت‌ها و نقدینگی بر می‌‌گردد و فشار وارد می‌‌کند.

تفرشی اظهارداشت: در سال ۹۸ پوزها ۸۸ درصد و در سال ۹۹نیز ۹۰ درصد و در ۱۴۰۱ معادل ۹۱ درصد کل پرداخت‌ها را شکل دادند و غیردیجیتالی‌ها در پرداخت‌ها در حال رشد هستند.
 
هنوز پرداخت موبایلی قابل رصد نداریم
در ادامه این پنل، صادق فرامرزی سرپرست دبیرخانه سازمان نظام صنفی کشور با تاکید بر اینکه اساسا پرداخت موبایلینداریم و شارژ فروشی را نمی‌‌توان پرداخت موبایلی دانست، گفت: رشد پرداخت‌های موبایلی و افت آن قابل رصد و بیاننیست چون اساسا شکل نگرفته است و در دنیا در این زمینهتفاوت وجود دارد.

سرپرست دبیرخانه سازمان نظام صنفی کشور افزود: فینتک‌ها به جایی رسیده اند که یک خواسته مشخص از حاکمیتدارند و آن هم این است که کاری صورت نگیرد و خودشان راه را پیدا کنند. رگولاتور در ایران همیشه علاقه‌مند به حضور در وسط کار دارد و نوآوری در این فضا شکل نمی‌‌گیرد.

وی گفت: مهم‌ترین شاخصه اقتصاد دیجیتال عدم ثبات است که در کنار نوآوری قرار می‌‌گیرد ولی این استعاره نیز می‌‌تواند تغییر کند و بگذاریم رگولاتور به خیال خود ریل را بگذارد و گاردریل را نیز قرار دهد. ایده آل ذهنی من این است که شاید برخی بخواهند از ریل رگولاتور استفاده کنند ولی نبایدمانع از حرکت سایرین شود و امکان انجام کارهای دیگر نیزوجود داشته باشد.

به گفته وی، شرکت‌های فین تکی در ایران در وضعیت خوبینیستند و به شدت با خروج مواجه هستیم. فین تک‌ها در حالت عادی به یک چارچوب نیاز دارند و شکل کار را بایدبدانند تا در مسیر آن حرکت کنند.