چین: هوش مصنوعی ممکن است به جنگ جهانی بینجامد

آی‌تی‌من- براساس گزارش اندیشکده سازمان امنیت ملی آمریکا(CNAS)، مقامات چینی معتقدند که استفاده از هوش مصنوعی در سلاح‌های نظامی تهدیدی جدی برای صلح جهانی به شمار می‌رود. چین معتقد است که بیم آن می‌رود کشورهایی که در تلاش برای به دست آوردن مزایای استفاده از هوش مصنوعی در زمینه‌های مختلف از جمله ارتش هستند، در نهایت بر گفتمان بین‌المللی آنها تاثیر بگذارد و منجر به نزاع و کشمکش‌های جهانی می‌شود.

گریگوری آلن، عضو ارشد سازمان امنیت آمریکا و نویسنده این گزارش، می‌گوید: یک مقام ناشناس چینی سناریوی خاصی را برای من تشریح کرد که در آن، استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین که از هوش مصنوعی بهره می‌برند، در صورت بروز خطا می‌توانند باعث به وقوع پیوستن جنگ‌های ناخواسته شوند.

وی توضیح می‌دهد: در سال‌های اخیر، اپراتوری پهپادها چه از نوع بزرگ آنها و چه از نوع کوچک، روز به روز به سمت خودران شدن پیش می‌رود. در آمریکا، پهپادها اساسا به صورت خودران طراحی می‌شوند و کارهای ساده‌ای مانند پرواز حول یک هدف را به صورت خودکار انجام می‌دهند. اما چین همیشه سعی دارد از آخرین حد یک دستاورد استفاده کند و در این مورد نیز  از هوش مصنوعی به صورت خطرناک‌تری استفاده می‌کند و برخی از پهپاد‌های این کشور قادرند تا به هدف خود تیراندازی کنند و آنها را از پا در بیاورند. به عنوان مثال پهپاد Blowfish A2 که چین آن را به کشور‌های دیگر صادر می‌کند قادر است به اهدافی که برای آن تعیین می‌شود، حمله کند.

بر اساس گزارش TheVerge، از آنجا که هواپیماهای بدون سرنشین از راه دور کنترل می‌شوند، نیروهای نظامی تمایل بیشتری نسبت به استفاده از آنها دارند و چون هیچ خطر و تلفات جانی برای انسان‌ها ندارند، تمایل بیشتری برای شلیک کردن به آنها دارند و سعی می‌کنند که نخستین تلاش آنها برای ایجاد جنگ و نزاع، جنگ آسمانی با این پهپادها باشد. این نگرش حتی در جنگ‌افزارهای سایبری نیز به چشم می‌خورد؛ جایی که کشورها به گونه‌ای یکدیگر را تحت تاثیر قرار می‌دهند که دخالت و حضور خود انسان‌ها در آن ضروری نباشد و در واقع خود را پشت حصارهای مجازی پنهان می‌کنند.

آلن در این مورد می‌گوید: در این نزاع‌ها، روشن نیست که چگونه هر یک از طرفین رفتار می‌کنند. ممکن است یک کشور یک هواپیمای بدون سرنشین به کشوری بفرستد و با خود فکر کند که این مساله مهمی نیست، زیرا هیچ ریسک و تلفات جانبی برایش ندارد، ولی مشخص نیست که در طرف دیگر چه اتفاقی رخ می‌دهد و حتی ممکن است جان کسی گرفته شود. با این حال هیچ چارچوب توافقی در این مورد وجود ندارد که هدف ارسال یک پهپاد توسط یک طرف مشخص شود.

خطرات چنین سناریویی زمانی بیشتر می‌شود که عامل خودمختاری در ابزارها پیشرفته‌تر می‌شود. برای مثال، اگر یک پهپاد یا یک روبات برای اعلام هشدار به نیرو‌های دشمن شلیک کند چه واکنشی نسبت به این موضوع نشان داده خواهد شد؟ چگونه این عمل تفسیر می‌شود؟ آیا سربازان آن را به عنوان پاسخی خودکار درک می‌کنند یا فکر می‌کنند که این تصمیم یک فرمانده انسانی است؟ چگونه در هر کدام از این موارد باید واکنش نشان دهند؟

آلن می‌گوید: کشور‌ها باید پیش از استفاده‌ بیش از حد هوش مصنوعی در تجهیزات نظامی خود سعی کنند قوانین و چارچوب‌های استفاده از آن را مشخص کنند تا مشکلات این چنینی اتفاق نیفتد.

وی می‌افزاید: فکر می‌کنم که این موضوع واقعا جدی و یک تهدید نظامی به شمار می‌آید.

درک استراتژی چین در قبال هوش مصنوعی
در ادامه گزارش مرکز اندیشکده سازمان امنیت ملی آمریکا مساله‌ای تحت عنوان «درک استراتژی چین در قبال هوش مصنوعی: سرنخ‌هایی برای شناخت استراتژی چین در مورد هوش مصنوعی و امنیت ملی» مطرح شده است که در مورد بخشی از نگرانی‌های سطح بالا و رفتارهای دولت چین در قبال هوش مصنوعی می‌پردازد.

مثلا در جایی از این گزارش عنوان شده که مسوولان چین بر این عقیده‌اند که آنها و ایالات متحده تنها ابرقدرت‌های جهان هستند که توانایی بهره‌برداری از هوش مصنوعی در تجهیزات نظامی را دارند. اما تفاوت‌هایی در میان داشته‌های این دو کشور وجود دارد. مثلا کشور چین دسترسی گسترده‌تری به اطلاعات دارد و می‌تواند در یک چشم به هم زدن گام‌های بلندی در زمینه تکنولوژی بردارد. زیرا بسیاری از شهروندان چینی بدون اینکه خط تلفن ثابت داشته باشند، از گوشی موبایل استفاده می‌کنند و این یعنی دریای عظیمی از اطلاعات.

این در حالی است که آمریکا پیشگام بلامنازع فناوری تراشه است و پیشرفت‌های این فناوری تمام و کمال در دستان این کشور است. تراشه قطعه‌ای حیاتی در پردازش اطلاعات محسوب می‌شود که می‌تواند داده‌های عظیمی را برای هوش مصنوعی تحلیل و پردازش کند. و بر همین اساس چین تمام سعی خود را می‌کند تا این شکاف را پر کند. شرکت‌های چینی مثل بایدو، علی‌بابا و هواوی در سال‌های اخیر پروژه‌های جدیدی برای توسعه شتاب‌دهنده‌ها و سخت‌افزارهای هوش مصنوعی تعریف کرده‌اند و دولت این کشور نیز سرمایه هنگفتی را برای ابداعات در این زمینه هزینه کرده است. این صنعت تلاش می‌کند تا روش های دیگری برای کسب تخصص در خارج از کشور پیدا کند که پیشنهاد خرید شرکت تراشه‌ساز کوالکوم توسط شرکت سنگاپوری برودکام از این دست است که البته توسط دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا به کلی مسکوت ماند.

در واقع، آمریكا می‌خواهد با حفظ كوآلكوم همچنان برتری خودش را در دنیا تراشه‌ها به خصوص بخش موبایل حفظ كند، چیزی كه چینی‌ها به شدت نگران آن هستند و در صورت فروش كوآلكوم، آمریكا نمی‌توانست در شبکه نسل پنجم كه كوآلكوم یكی از پیشروان آن است، حرفی برای گفتن داشته باشد؛ در حالی كه ترامپ در حال ساخت شبكه كاملا امن 5G برای دولت آمریكا با استفاده از مشاركت با كوآلكوم است و افتادن چنین شبكه ای به دست سنگاپوری‌ها و گاها چینی‌ها، همه چیز را خراب می‌كرد.
اما با همه‌ی این رقابت‌ها، کارشناسان معتقدند که این دو ابرقدرت جهان نیاز است که برای جلوگیری از وقوع جنگ‌های ناخواسته در دنیا با هم همکاری کنند. در حال حاضر چینی‌ها اطلاعات کامل و بسیار دقیقی از تجهیزات ایالات متحده دارند در حالی که عکس این موضوع صادق نیست چراکه بسیاری از پرونده‌های علمی چین اصلا به زبان انگلیسی ترجمه نمی‌شوند.

کارشناسان حوزه فناوری و سیاستمداران معتقدند که عدم شناخت کافی از استراتژی‌های چین ممکن است موجب سوتفاهم‌های بین‌المللی شود و هوش مصنوعی یکی از فناوری‌هایی است که ارتباط تنگاتنگی با تجهیزات نظامی دارد و می‌تواند این مشکل را روز به روز حادتر کند.

چشم‌انداز چین در مورد اهمیت هوش مصنوعی
در گزارش CNAS در بخش چشم‌انداز چین در مورد اهمیت هوش مصنوعی چندین مورد ذکر شده تا درک درستی از استراتژی چین در قبال این فناوری به دست دهد. سرفصل‌های چشم‌اندازهای چین در این گزارش به شرح زیر آمده است:

1- رهبران چین از جمله شی جین پینگ، رییس جمهور این کشور معتقد است که پیشرو شدن در فناوری هوش مصنوعی برای رقابت بر سر قدرت اقتصادی و نظامی جهانی امری ضروری است.

2- شی جین پینگ بر این باور است که چین باید در حوزه فناوری هوش مصنوعی پیشگام جهانی باشد و وابستگی آسیب‌پذیر خود را در زمینه واردات فناوری بین‌المللی روز به روز کاهش دهد.

3- اخیرا مقامات و دولتمردان چینی در انجمن‌های دیپلماتیک در مورد تجهیزات نظامی مجهز به هوش مصنوعی اظهار نگرانی کرده‌اند و خواستار هنجارهای جدید بین‌المللی برای کنترل این فناوری شده‌اند.

4- برخلاف اظهار نگرانی‌های چین در قبال تجهیزات مجهز به هوش مصنوعی، بیشتر مقامات این کشور در پی افزایش کاربری هوض مصنوعی در تجهیزات نظامی خود هستند و در این زمینه نیز به دستاوردهای بزرگی رسیده‌اند. این کشور در حال حاضر تجهیزات نظامی مبتنی بر پلت‌فرم‌های خودمختاری و هوش مصنوعی به عنوان ابزار کنترل و نظارت به کشورهای دیگر صادر می‌کند.

5- وزارت دفاع ملی چین به تازگی دو سازمان تحقیقاتی جدید دایر کرده است که هر دوی این سازمان‌ها روی هوش مصنوعی و سیستم‌های خودمختار متمرکز شده‌اند و زیر نظر دانشگاه ملی فناوری‌های پدافند (NUDT) کار می‌کنند.

6- دولت چین به هوش مصنوعی به مثابه یک پیشرفت چشمگیر در ارتش خود نگاه می‌کند و امیدوار است که ابزاراهی جنگی مبتنی بر این فناوری را به آمریکا بفروشد.

7- دولت و صنعت چین معتقد است که در حال پر کردن شکاف میان این کشور و آمریکا در زمینه تحقیق و توسعه هوش مصنوعی و محصولات مبتنی بر هوش مصنوعی تجاری هستند. چین به هوش مصنوعی به عنوان یک گوی رقابت بین خود و آمریکا می‌نگرد.

8- موقعیت قوی چین در زمینه تحقیق و توسعه هوش مصنوعی و کاربردهای تجاری آن را قادر به دسترسی به بازارهای بین‌الملل، فناوری و همکاری‌های بین‌المللی تحقیقاتی خواهد کرد.

9- علیرغم قدرت چین در زمینه تحقیق و توسعه هوش مصنوعی و کاربردهای تجاری آن، رهبران چین هنوز تصور می‌کنند که ضعف شدیدی در دسترسی به نخبگان، استانداردهای فنی، پلت‌فرم‌های نرم‌افزاری و صنعت نیمه‌هادی همانند آمریکا دارند.

10- رهبران چینی به دنبال راهی برای دسترسی به فناوری‌های کشورهای خارجی آن هم در کوتاه مدت دارند و معتقدند که می‌توانند در دراز مدت وابستگی‌های خود به کشورهای دیگر را مرتفع سازند و این امر به هدف اصلی چین تبدیل شده است.