10 سال است که قدمی برای توسعه صادرات فاوا برداشته نشده است

در این جلسه محمدرضا طلایی رییس کمیسیون فاوا اتاق بازرگانی ایران با بیان این که این اولین جلسه‎ای است که بعد از 6 سال با حضور سرپرست سازمان توسعه تجارت برگزار می‎شود به ذکر مشکلات حوزه فناوری اطلاعات در کشور پرداخت و گفت: در حوزه ICT با تعدد مراجع تصمیم‎گیری و تصمیم‎سازی مواجه هستیم و امیدواریم روزی شاهد آن باشیم که با همبستگی بخش‎های مختلف دولت تعداد مجوزها در این حوزه کاهش پیدا کند؛ از سوی دیگر در حوزه صادرات فاوا از سال 1387 تاکنون کوچک‎ترین قدمی در زمینه توسعه صادرات فاوا که متولی آن سازمان توسعه تجارت است برداشته نشده است که نیاز به توجه و رسیدگی دارد.

طلایی افزود: این امکان وجود ندارد که با بسته حمایتی یا مشوق های صادراتی  که اوایل دهه 80 تدوین شده از صادرات حوزه نرم افزار حمایت کرد. 

وی در ادامه به مشکلات به وجود آمده برای حضور فعالان فاوا در نمایشگاه های بین المللی پرداخت و گفت: مدت طولانی ارایه مجوز برای برپایی پاویوون رسمی جمهوری اسلامی ایران در جیتکس ما را با مشکلات زیادی مواجه کرد. برای مثال فقط مرحله تکمیل مدارک دو ماه و نیم طول کشید و البته یک ماه نیز امضای رییس وقت سازمان توسعه تجارت یعنی آقای خسروتاج زمان برد؛ همین تعلل ها باعث شد با گرانی ارز که فروردین ماه رخ داد مواجه شویم و در نتیجه اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان نرم افزار با زیانی 800 میلیون تومانی مواجه شود. این شیوه برخورد عملا از همان دیدگاه بسته‎های حمایتی نوشته شده در دهه 80 نشات می‎گیرد که با شرایط حاکم با اواخر دهه 90 به هیچ وجه سازگار نیست.

رییس کمیسیون فاوا اتاق ایران در ادامه یادآور شد:  باوجود هزینه سنگینی که با توجه به نرخ ارز صورت گرفته و با وجود گذشت زمان طولانی از نمایشگاه، به تازگی قرار شده که رقم بسیار کمی که شاید یک دهم هزینه پاویوون جمهوری اسلامی ایران بوده را پرداخت کنند و  بابت دریافت همین یارانه نیز هر روز یکسری مدارک از ما طلب می کنند؛ لذا در مجموع می توان گفت با همان دیدگاه های اوایل دهه 80 و بسته های حمایتی تدوین شده در آن دوران دارند بسته های حمایتی به حوزه فاوا ارایه می‎دهند.

طلایی در ادامه صحبت‎های خود گفت: بعد از آن که مجوز پس از طی مراحل طولانی صادر شد حتی سازمان توسعه تجارت نسبت به اطلاع رسانی صدور این مجوز به سایر وزارتخانه ها از جمله وزارت خارجه اقدامی نکرد و به همین دلیل سفارت ایران در امارات از برپایی پاویوون جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه جیتکس مطلع نبود. از آنجایی که این مدل جزیره‎ای عمل کردن باعث اتلاف منابع و هدر رفتن پتانسیل های موجود کشور می شود؛ امیدواریم روزی برسد که کشور ما شاهد اقدامات جزیره‎ای و قوانین و مقررات زائد باشد.

طلایی در این جلسه همچنین درخواست کرد که کارگروهی متشکل از سازمان توسعه تجارت، اتاق بازرگانی ایران و تشکل‎های فاوای زیرمجموعه اتاق ایران تشکیل شده و تا پایان سال جزییات موانع و مشکلات و راهکارهای آنها را مشخص کرده و در قالب آیین نامه‎ای که قبلا تهیه شده به شورای عالی صادرات ارسال کنند تا از ابتدای سال 98 شاهد یک برنامه‎ریزی دقیق برای توسعه صادرات حوزه فاوا باشیم.

رییس کمیسیون فاوا اتاق بازرگانی تاکید کرد: حداقل نتیجه این کار آن است که در حوزه فاوا اعطای مجوزهای حضور در نمایشگاه‎ها با هماهنگی اتاق بازرگانی انجام  گیرد.

مظفر علیخانی معاون فنی و خدمات بازرگانی اتاق بازرگانی ایران نیز در این جلسه با بیان این که حوزه ICT در ایران از اواخر دهه 60 فعال شده گفت: در حال حاضر یکی از 19 کمیسیون اتاق بازرگانی ایران تحت عنوان کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات فعالیت می کند و خود شامل 10 تشکل است و فدراسیون ICT هم هدایت این 10 تشکل را برعهده دارد.

وی افزود: اتاق ایران مکلف شده تشکل‎ها را ساماندهی کرده و جلوی موازی کاری را بگیرد و این مساله در دستور کار اتاق قرار بگیرد. علیخانی تاکید کرد: مرور فعالیت‎های سه دهه اخیر در حوزه فاوا مشخص می‎کند که مسایل و راهکارها تغییری نکرده است لذا سوال اساسی این است که چرا در طول سه دهه مشکلات حل نشده است. ما کماکان در خصوص نرخ گذاری کالاهای حوزه فاوا، اظهارنامه های صادراتی این حوزه و همچنین در زمینه معافیت های مالیاتی و مالیات بر ارزش افزوده شاهد مشکلات هستیم. 

وی ادامه داد: به دلیل تحریم‎ها در بحث ارز و کشتیرانی با مشکلات عدیده‎ای رو به رو هستیم. اما در حوزه فاوا به علت ویژگی‎های خاص این حوزه نقل و انتقال ارز در آن ساده تر است پس می توان از این حوزه برای کمک به کشور در شرایط فعلی استفاده کرد. لذا نیازمند یک عزم و اراده جدی هستیم تا مسایل حوزه ICT حل شوند.

علیخانی با بیان تعدد موازی کاری‎ها در حوزه ICT گفت: وزارتخانه‎های صمت، ارشاد و ارتباطات خود را متولیان این حوزه می‎دانند لذا به نظرم باید یک جمع بندی نهایی در این حوزه صورت گیرد تا موازی کاری‎ها برای بخش خصوصی مشکل ایجاد نکند.

معاون فنی و خدمات بازرگانی اتاق بازرگانی با انتقاد از بسته حمایتی سازمان توسعه تجارت اظهار داشت: در این بسته پرداخت غیرمستقیم در دستور کار است که نمی‎تواند اثر مستقیم روی صادرات داشته باشد و وقتی هزینه ها بالاست ما ناچاریم با پرداخت مستقیم هزینه ها را کاهش دهیم و امیدواریم در حوزه فاوا هم این موضوع مورد توجه قرار گیرد.

ویدا سینا مدیرعامل سازمان صنایع انفورماتیک نیز در این جلسه خواستار توجه بیشتر دولت و سازمان توسعه تجارت از حوزه های تولید و استاندارد شده و اظهار داشت: مشکلات حوزه فاوا تغییر نکرده چون استراتژی وجود نداشته است و در کشور به تولید و صادرات توجه کافی نشده است.

وی افزود: باوجود تلاطم‎های 8 سال اخیر به حوزه تولید و مسایل زیرساختی و زیربنایی توجه نشده است. همچنین  با وجود آنکه در کشور ما آزمایشگاه های استاندارد با هزینه های بسیار پایین کار می‎کنند اما به آنها توجه نمی‎شود و موضوع استاندارد دغدغه مسوولان ما نیست.

مجید سروش دبیر کمیسیون ICT اتاق بازرگانی ایران نیز در این جلسه با ذکر اینکه وظیفه سازمان توسعه تجارت تشویق صادرکنندگان است، گفت: دو حوزه وجود دارد که تاکنون در حوزه فناوری اطلاعات کشور به رسمیت شناخته نشده است که یکی مرتبط به حوزه فریلنسری است؛ واقعیت آن است که کشور ما به سبب تعداد بالای فارغ التحصیلان دانشگاهی خصوصا در حوزه فناوری اطلاعات این امکان و توان بالقوه را دارد که در این حوزه به شکوفایی برسد و به همین دلیل از سازمان توسعه تجارت تقاضا دارم که حوزه فریلنسری در کشور به رسمیت شناخته شود.

دبیر کمیسیون ICT اتاق ادامه داد: از سوی دیگر باید بپذیریم که جامعه جهانی به سمت ارزهای دیجیتال در حال حرکت است و لذا لازم است که ما نیز به این مفهوم نوین توجه کنیم. توجه داشته باشید که دانش آموختگان حوزه فناوری اطلاعات کشور می توانند در خصوص ارزهای دیجیتال نیز فعال شده و موفقیت هایی به ارمغان بیاورند اما این امر توجه مضاعف سازمان توسعه تجارت و سایر نهادهای مرتبط را طلب می کند. 

مولودی سرپرست سازمان توسعه تجارت نیز در این جلسه با ذکر این که معتقد است بهترین جایگزین برای نفت در اقتصاد کشور حوزه ICT است گفت: آمار جهانی گویای رشد حوزه ICT  است و شرکت های نرم افزاری و سخت افزاری سهم بالایی از اقتصاد جهان را در اختیار دارند. وی افزود: به نظر می‎رسد که ما در حوزه IT نه تنها در حوزه بین‎الملل بلکه در داخل هم بازار خوبی داریم اما هنوز تعریف درستی از آن در اختیار نداریم.

وی ادامه داد: من صادرات IT را از دو جنبه می‎بینم که یکی مربوط به انواع اپ‎ها و نرم افزارها است و دیگری در خصوص تولید محصولات با ارزش افزوده بیشتر است. 

مولودی تاکید کرد: ما این ظرفیت را داریم که حتی بیش از صادرات نفت صادرات نرم افزار داشته باشیم لذا فرآیند صدور صادرات که هم برای بخش خصوصی و هم دولتی مهم است پیگیری می کنیم.