در نشست هم‌اندیشی «آینده آموزش با نوآوری‌های دیجیتال» مطرح شد
لزوم استفاده از ابزارهای فناورانه برای دسترس‌پذیری به آموزش باکیفیت
تاریخ انتشار
چهارشنبه ۴ مهر ۱۴۰۳ ساعت ۰۸:۴۵
آی‌تی‌من- نشست هم‌اندیشی «آینده آموزش با نوآوری‌های دیجیتال» توسط مرکز نوآوری و تحول دیجیتال اتاق بازرگانی تهران و سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور با حضور فعالان حوزه آموزش و اقتصاد دیجیتال در محل اتاق تهران برگزار شد.
در ابتدای این نشست، رئیس مرکز نوآوری و تحول یجیتال اتاق تهران گفت: هدف از برگزاری این نشست ایجاد بستری برای گفتمان، همفکری، همکاری و هم‌افزایی میان فعالان اکوسیستم آموزشی، فناوری و کسب‌وکارهاست تا بتوانیم منجر به توسعه آموزش کشور شویم.
سحر بنکدارپور با بیان اینکه تحولات گسترده‌ای در فضای آموزشی در سراسر جهان در جریان است، گفت: در آینده‌ای نه‌چندان دور تغییرات شگرف و غیرمنتظره‌ای در حوزه آموزش تجربه خواهیم کرد و باید برای این تغییرات آماده باشیم و لازم است کاربر هوشمندی باشیم که بتوانیم از همه امکانات این فضای نوین استفاده کنیم.
او در ادامه به بیان آمارهایی در این حوزه پرداخت و گفت: آموزش آنلاین در سال‌های اخیر به شکل چشمگیری افزایش یافته است. طبق گزارش‌ها، تعداد کاربران پلتفرم‌های آموزشی آنلاین در سال 2022 به 300 میلیون نفر رسیده و پیش‌بینی می‌شود که این عدد تا سال 2025 به 500 میلیون نفر برسد. همچنین، بازار جهانی فناوری‌های آموزشی (EdTech) در سال 2021 تقریباً 89 میلیارد دلار بود و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2025 به حدود 200 میلیارد دلار برسد.
رئیس مرکز نوآوری و تحول دیجیتال اتاق بازرگانی تهران در ادامه پیرامون موفقیت یادگیری دیجیتال، گفت: بر اساس یک مطالعه در سال 2021، حدود 70 درصد از دانش‌آموزان و دانشجویان معتقدند که آموزش آنلاین به همان اندازه یا حتی بیشتر از آموزش حضوری مؤثر است که این نشان‌دهنده این است که در آینده به چه سمتی خواهیم رفت. همچنین، حدود 80 درصد از نهادهای آموزشی در حال حاضر از تکنولوژی یادگیری ماشین و تحلیل داده‌ها برای شخصی‌سازی آموزش استفاده می‌کنند.
بنکدارپور با اشاره به مقوله دسترسی به اینترنت، افزود: به گفته اتحادیه بین‌المللی مخابرات، تا پایان سال 2022 حدود 63 درصد از جمعیت جهان به اینترنت دسترسی داشتند. این آمار در کشورهای در حال توسعه حدود 39 درصد است که نشان‌دهنده نیاز به بهبود زیرساخت‌ها در این مناطق است. آمارهای موجود و مورد اشاره به خوبی نشان‌دهنده تحولات عظیم و سریع در حوزه آموزش و فناوری‌های دیجیتال هستند.
عدالت آموزشی و توانمندسازی آموزشی چاره کار است
نایب‌رئیس اتاق بازرگانی تهران نیز در این نشست در خصوص چالش‌های پیاده‌سازی روش‌های نوین آموزش گفت: یکی از ابرچالش‌هایی که جامعه و نظام حکمرانی با آن مواجه شده مساله سرمایه اجتماعی است. به دلیل فقدان برخورداری از سرمایه اجتماعی لازم، بسیاری از تغییرات و تحولاتی که امروز باید کم‌وبیش شاهد آن باشیم به کندی رخ می‌دهد و نتوانسته‌‌ایم تغییرات موردنیاز را در جامعه رقم بزنیم.
شهاب جوانمردی به دو راه مدنظر در موضوع فراگیری اشاره کرد و ادامه داد: یا باید مانند گذشته به دنبال تقسیم منابع در سطح جامعه باشیم و به‌طور مداوم، منابع محدود و کاهنده خودمان را در آحاد جامعه توزیع کنیم که این یک گام صفر و عدالت توزیعی است یا اینکه یک جریان ماندگار در کشور ایجاد کنیم و آن زمانی محقق می‌شود که ما آحاد جامعه را به‌حدی توانمند کنیم که جامعه بتواند استمرار فراگیری را در خود مشاهده کند. این امر تحقق نمی‌یابد مگر اینکه بحث عدالت آموزشی و توانمندسازی آموزشی رخ دهد.
جوانمردی خاطرنشان کرد: یکی از جدی‌ترین رویکردها برای تحقق فراگیری در جامعه، استفاده از فناوری و ابزارهای فناورانه برای دسترس‌پذیری به آموزش باکیفیت است اما در این راه چالش‌هایی پیش روی ما قرار دارد. اولین چالش این است که ما مثل بسیاری از مقولات دیگر، وقتی می‌خواهیم از جادوی فناوری استفاده کنیم به همان شیوه گذشته اما به صورت فناورانه مسائل را حل می‌کنیم. به بیان دیگر می‌خواهیم به همان شکل گذشته، مسائل را به صورت فناورانه حل کنیم.
وی ادامه داد: در حالی که مساله در وهله اول به صورت‌بندی جدیدی نیاز دارد. ما ابتدا باید مساله خود را در فراگیری آموزشی بازتعریف کنیم و آن را با سیاستگذار به اشتراک بگذاریم و بعد ببینیم که فناوری در سطح سیاستگذاری، راهبری، محتواهای متناسب و ارزیابی، چه نقشی را می‌خواهد ایفا کند و بعد از آن فعالان صنعت متناسب با آن خدمات و محصولات را عرضه کنند.
کودکان ما شبیه ما نیستند
دیگر عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی تهران نیز در این نشست ضمن ابراز خوشحالی بابت وجود دغدغه پیرامون موضوع آموزش در میان نسل‌های مختلف جامعه، گفت: شخصی‌سازی کردن آموزش در آینده یکی از شاه‌بیت‌های ماجراست. اینکه توجه کنیم این شخصی‌سازی در کنار اجرای عدالت آموزشی به درستی انجام گیرد.
فرزین فردیس در ادامه به گزارشی از موسسه گالوپ اشاره کرده و گفت: این گزارش در مورد نسل Z و ترجیحات او صحبت می‌کند که مهم‌ترین موضوع آن، اهمیت روابط صمیمانه با دوستان و داشتن زمان کافی برای پرداختن به علایق و سرگرمی‌ها در آینده برای نسل Z است.
فردیس تصریح کرد: اینها نشان می‌دهد کودکان ما شبیه ما نیستند و ما نباید آنها را شبیه خودمان بکنیم. در موسسات و بنگاه‌ها هم اگر قرار است آموزشی در جهت توانمندسازی نیروی انسانی بدهیم، یادمان باشد که آنچه که ممکن بود برای ما بهینه باشد، لزوماً برای نسل جدید بهینه نیست.
آموزش‌ها باید مهارت‌محور باشد
علی حکیم جوادی، رئیس سازمان نصر کشور، نیز در این نشست به لزوم مهارت‌محور بودن آموزش‌ها اشاره کرده و گفت: این موضوع بیش از هر زمانی اهمیت دارد چون در آینده شغل‌هایی مورد نیاز خواهد بود که اکنون با سطح علمی امروز نه‌تنها آشنایی نداریم بلکه نمی‌توانیم خیلی دقیق نقشه راه آنها را تعیین کنیم. همان‌طور که در شرایط کووید، تحول دیجیتال در آموزش رخ داد و برگزاری کلاس‌های مجازی برای دانش‌آموزان و دانشجویان تاحدی سطح آموزش مناسب را فراهم کرد.
او اضافه کرد: با وجود اینکه امکانات مورد نیاز در آن بازه زمانی فراهم شده بود، در این بازه هیچ استفاده نمی‌شود و دوباره به روش‌های سنتی بازگشتیم. در اصل قدم بعدی را برنداشتیم، الان زمانی است که از چت‌بات‌ها و گیمیفیکیشن برای هوشمندسازی آموزش استفاده کنیم. در این میان دانشگاه‌ها به عنوان واسطه در انتقال نسل متخصص با سواد و مهارت فناوری باید عملکرد خود را تعییر دهد. اتاق بازرگانی تهران و سازمان نظام صنفی رایانه‌ای به عنوان نهادهایی که می‌توانند با مجلس، دولت و شورای عالی انقلاب فرهنگی تعامل کنند و مساله ترکیب فناوری و آموزش در این بازه زمانی را روشن کنند.
رئیس هیات مدیره سازمان نصر کشور همچنین در بخش پایانی سخنان خود به ترویج و رسمیت بخشیدن بحث فریلنسینگ اشاره کرد و گفت که می‌توان از تجربیات آنها استفاده کرد تا این بخش هم گسترش پیدا کند.
صائبه سلوکی، عضو کمیسیون آموزش و منابع انسانی سازمان نظام صنفی کشور نیز در این رویداد با بیان اینکه اگر این جلسات منتج به یک دستاورد عملیاتی نشود جز یک گپ‌وگفت نام دیگری نمی‌توان بر آن نهاد، گفت: امیدوارم برگزارکنندگان این نشست بتوانند این ذینفعان را کنار هم جمع کرده تا بتوانیم به یک دستاور مدون و مشخصی برسیم.
وی افزود: در دوران تغییر و تحولات حوزه دیجیتال که در حال وقوع است قطعاً به نقطه‌نظرات و مشارکت همه دوستان و ذینفعان نیاز داریم که به ما در ادامه این مسیر کمک خواهد کرد و امیدواریم اتفاق‌های خوبی در این حوزه رقم بخورد.
هنوز درگیر مسائل ابتدایی هستیم
عمران عباس کالی، رئیس کمسیون آموزش مجلس، در این نشست در مورد تمامی چالش‌هایی که در فناوری و آموزش کشور و تلفیق آنها با یکدیگر وجود دارد، گفت: برای تسریع فرآیند موضوع‌هایی از این قبیل که با سرعت بسیار بالایی رشد می‌کنند، نباید منتظر نهادهای تصمیم‌گیرنده و قانونگذار ماند. ما همچنان درگیر مشکلاتی چون کمبود ۱۷۵ هزار نفری نیروی انسانی در ساختار آموزش هستیم و برای حل ابتدایی‌ترین مسائل حوزه آموزش دچار مشکل هستیم.
رئیس کمسیون آموزش مجلس ادامه داد: معمولاً جلساتی که در فضاهایی چون مجلس، کمیسیون و غیره برگزار می‌شود، پیرامون محتویات آموزشی هدف‌گیری می‌کند. آورده نهایی این فرصت ۱۲ ساله که در اختیار جامعه قرار می‌گیرد و سرمایه‌ای که صرف می‌شود، مهم نیست که چطور خواهد شد. من به عنوان عضوی از این نهاد تمایل دارم نشست‌هایی به همراه تمام ذینفعان این حوزه داشته باشیم.
اسناد با هم هماهنگ نیستند
در ادامه این نشست پنل هم‌اندیشی صاحبان ایده و ذینفعان با حضور سپهر برزی‌مهر قائم‌مقام دبیرکل اتاق بازرگانی تهران، نصرالله جهانگرد عضو هیات علمی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، مصطفی بغدادی مدیر توسعه اکوسیستم صندوق نوآوری و شکوفایی و سایر فعالان و ذینفعان این حوزه برگزار شد.
نصراله جهانگرد، در این پنل گفت: سند آموزش‌وپرورش با سند توسعه کشور هم‌خوانی ندارد. برای اینکه کشور بتواند برنامه راهبردی خود را در راستای توسعه پیش ببرد و به نظام پیش‌بینی شده خود دست یابد، آموزش سرمایه انسانی مسلط به تکنولوژی باید در اولویت قرار گیرد.
او گفت: اگر خاورمیانه را در نظر نگیرم، کشورهای ثروتمند دنیا کشورهای های‌تک هستند که به خوبی یاد گرفتند از فناوری در جهت پیشرفت شرایط اقتصادی‌شان چگونه استفاده کنند. ما حتی اگر بخواهیم به عدالت توزیعی برسیم، چندان نمی‌توانیم روی افزایش منابع حساب کنیم. باید برای ایجاد تغییرات عمده از تجربیات کشورهای پیشرفته به شکل بومی‌سازی استفاده کنیم.
جهانگرد افزود: یکی دیگر از مواردی که نیاز به تغییر بنیادی در ساختار آموزش‌وپرورش دارد، اقتصاد آموزشی است. با حذف هزینه‌های نه‌چندان مفید، این سطح از آموزش همچنان نصیب قشر سطح بالا جامعه می‌شود در حالی که می‌توان با برنامه‌ریزی بهینه از بودجه آموزش‌وپرورش از روش‌های فناورانه و نوآورانه در آموزش استفاده کرد و به عدالت توزیعی نظام آموزشی نزیک شود.
در ابتدای این نشست، رئیس مرکز نوآوری و تحول یجیتال اتاق تهران گفت: هدف از برگزاری این نشست ایجاد بستری برای گفتمان، همفکری، همکاری و هم‌افزایی میان فعالان اکوسیستم آموزشی، فناوری و کسب‌وکارهاست تا بتوانیم منجر به توسعه آموزش کشور شویم.
سحر بنکدارپور با بیان اینکه تحولات گسترده‌ای در فضای آموزشی در سراسر جهان در جریان است، گفت: در آینده‌ای نه‌چندان دور تغییرات شگرف و غیرمنتظره‌ای در حوزه آموزش تجربه خواهیم کرد و باید برای این تغییرات آماده باشیم و لازم است کاربر هوشمندی باشیم که بتوانیم از همه امکانات این فضای نوین استفاده کنیم.
او در ادامه به بیان آمارهایی در این حوزه پرداخت و گفت: آموزش آنلاین در سال‌های اخیر به شکل چشمگیری افزایش یافته است. طبق گزارش‌ها، تعداد کاربران پلتفرم‌های آموزشی آنلاین در سال 2022 به 300 میلیون نفر رسیده و پیش‌بینی می‌شود که این عدد تا سال 2025 به 500 میلیون نفر برسد. همچنین، بازار جهانی فناوری‌های آموزشی (EdTech) در سال 2021 تقریباً 89 میلیارد دلار بود و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2025 به حدود 200 میلیارد دلار برسد.
رئیس مرکز نوآوری و تحول دیجیتال اتاق بازرگانی تهران در ادامه پیرامون موفقیت یادگیری دیجیتال، گفت: بر اساس یک مطالعه در سال 2021، حدود 70 درصد از دانش‌آموزان و دانشجویان معتقدند که آموزش آنلاین به همان اندازه یا حتی بیشتر از آموزش حضوری مؤثر است که این نشان‌دهنده این است که در آینده به چه سمتی خواهیم رفت. همچنین، حدود 80 درصد از نهادهای آموزشی در حال حاضر از تکنولوژی یادگیری ماشین و تحلیل داده‌ها برای شخصی‌سازی آموزش استفاده می‌کنند.
بنکدارپور با اشاره به مقوله دسترسی به اینترنت، افزود: به گفته اتحادیه بین‌المللی مخابرات، تا پایان سال 2022 حدود 63 درصد از جمعیت جهان به اینترنت دسترسی داشتند. این آمار در کشورهای در حال توسعه حدود 39 درصد است که نشان‌دهنده نیاز به بهبود زیرساخت‌ها در این مناطق است. آمارهای موجود و مورد اشاره به خوبی نشان‌دهنده تحولات عظیم و سریع در حوزه آموزش و فناوری‌های دیجیتال هستند.
عدالت آموزشی و توانمندسازی آموزشی چاره کار است
نایب‌رئیس اتاق بازرگانی تهران نیز در این نشست در خصوص چالش‌های پیاده‌سازی روش‌های نوین آموزش گفت: یکی از ابرچالش‌هایی که جامعه و نظام حکمرانی با آن مواجه شده مساله سرمایه اجتماعی است. به دلیل فقدان برخورداری از سرمایه اجتماعی لازم، بسیاری از تغییرات و تحولاتی که امروز باید کم‌وبیش شاهد آن باشیم به کندی رخ می‌دهد و نتوانسته‌‌ایم تغییرات موردنیاز را در جامعه رقم بزنیم.
شهاب جوانمردی به دو راه مدنظر در موضوع فراگیری اشاره کرد و ادامه داد: یا باید مانند گذشته به دنبال تقسیم منابع در سطح جامعه باشیم و به‌طور مداوم، منابع محدود و کاهنده خودمان را در آحاد جامعه توزیع کنیم که این یک گام صفر و عدالت توزیعی است یا اینکه یک جریان ماندگار در کشور ایجاد کنیم و آن زمانی محقق می‌شود که ما آحاد جامعه را به‌حدی توانمند کنیم که جامعه بتواند استمرار فراگیری را در خود مشاهده کند. این امر تحقق نمی‌یابد مگر اینکه بحث عدالت آموزشی و توانمندسازی آموزشی رخ دهد.
جوانمردی خاطرنشان کرد: یکی از جدی‌ترین رویکردها برای تحقق فراگیری در جامعه، استفاده از فناوری و ابزارهای فناورانه برای دسترس‌پذیری به آموزش باکیفیت است اما در این راه چالش‌هایی پیش روی ما قرار دارد. اولین چالش این است که ما مثل بسیاری از مقولات دیگر، وقتی می‌خواهیم از جادوی فناوری استفاده کنیم به همان شیوه گذشته اما به صورت فناورانه مسائل را حل می‌کنیم. به بیان دیگر می‌خواهیم به همان شکل گذشته، مسائل را به صورت فناورانه حل کنیم.
وی ادامه داد: در حالی که مساله در وهله اول به صورت‌بندی جدیدی نیاز دارد. ما ابتدا باید مساله خود را در فراگیری آموزشی بازتعریف کنیم و آن را با سیاستگذار به اشتراک بگذاریم و بعد ببینیم که فناوری در سطح سیاستگذاری، راهبری، محتواهای متناسب و ارزیابی، چه نقشی را می‌خواهد ایفا کند و بعد از آن فعالان صنعت متناسب با آن خدمات و محصولات را عرضه کنند.
کودکان ما شبیه ما نیستند
دیگر عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی تهران نیز در این نشست ضمن ابراز خوشحالی بابت وجود دغدغه پیرامون موضوع آموزش در میان نسل‌های مختلف جامعه، گفت: شخصی‌سازی کردن آموزش در آینده یکی از شاه‌بیت‌های ماجراست. اینکه توجه کنیم این شخصی‌سازی در کنار اجرای عدالت آموزشی به درستی انجام گیرد.
فرزین فردیس در ادامه به گزارشی از موسسه گالوپ اشاره کرده و گفت: این گزارش در مورد نسل Z و ترجیحات او صحبت می‌کند که مهم‌ترین موضوع آن، اهمیت روابط صمیمانه با دوستان و داشتن زمان کافی برای پرداختن به علایق و سرگرمی‌ها در آینده برای نسل Z است.
فردیس تصریح کرد: اینها نشان می‌دهد کودکان ما شبیه ما نیستند و ما نباید آنها را شبیه خودمان بکنیم. در موسسات و بنگاه‌ها هم اگر قرار است آموزشی در جهت توانمندسازی نیروی انسانی بدهیم، یادمان باشد که آنچه که ممکن بود برای ما بهینه باشد، لزوماً برای نسل جدید بهینه نیست.
آموزش‌ها باید مهارت‌محور باشد
علی حکیم جوادی، رئیس سازمان نصر کشور، نیز در این نشست به لزوم مهارت‌محور بودن آموزش‌ها اشاره کرده و گفت: این موضوع بیش از هر زمانی اهمیت دارد چون در آینده شغل‌هایی مورد نیاز خواهد بود که اکنون با سطح علمی امروز نه‌تنها آشنایی نداریم بلکه نمی‌توانیم خیلی دقیق نقشه راه آنها را تعیین کنیم. همان‌طور که در شرایط کووید، تحول دیجیتال در آموزش رخ داد و برگزاری کلاس‌های مجازی برای دانش‌آموزان و دانشجویان تاحدی سطح آموزش مناسب را فراهم کرد.
او اضافه کرد: با وجود اینکه امکانات مورد نیاز در آن بازه زمانی فراهم شده بود، در این بازه هیچ استفاده نمی‌شود و دوباره به روش‌های سنتی بازگشتیم. در اصل قدم بعدی را برنداشتیم، الان زمانی است که از چت‌بات‌ها و گیمیفیکیشن برای هوشمندسازی آموزش استفاده کنیم. در این میان دانشگاه‌ها به عنوان واسطه در انتقال نسل متخصص با سواد و مهارت فناوری باید عملکرد خود را تعییر دهد. اتاق بازرگانی تهران و سازمان نظام صنفی رایانه‌ای به عنوان نهادهایی که می‌توانند با مجلس، دولت و شورای عالی انقلاب فرهنگی تعامل کنند و مساله ترکیب فناوری و آموزش در این بازه زمانی را روشن کنند.
رئیس هیات مدیره سازمان نصر کشور همچنین در بخش پایانی سخنان خود به ترویج و رسمیت بخشیدن بحث فریلنسینگ اشاره کرد و گفت که می‌توان از تجربیات آنها استفاده کرد تا این بخش هم گسترش پیدا کند.
صائبه سلوکی، عضو کمیسیون آموزش و منابع انسانی سازمان نظام صنفی کشور نیز در این رویداد با بیان اینکه اگر این جلسات منتج به یک دستاورد عملیاتی نشود جز یک گپ‌وگفت نام دیگری نمی‌توان بر آن نهاد، گفت: امیدوارم برگزارکنندگان این نشست بتوانند این ذینفعان را کنار هم جمع کرده تا بتوانیم به یک دستاور مدون و مشخصی برسیم.
وی افزود: در دوران تغییر و تحولات حوزه دیجیتال که در حال وقوع است قطعاً به نقطه‌نظرات و مشارکت همه دوستان و ذینفعان نیاز داریم که به ما در ادامه این مسیر کمک خواهد کرد و امیدواریم اتفاق‌های خوبی در این حوزه رقم بخورد.
هنوز درگیر مسائل ابتدایی هستیم
عمران عباس کالی، رئیس کمسیون آموزش مجلس، در این نشست در مورد تمامی چالش‌هایی که در فناوری و آموزش کشور و تلفیق آنها با یکدیگر وجود دارد، گفت: برای تسریع فرآیند موضوع‌هایی از این قبیل که با سرعت بسیار بالایی رشد می‌کنند، نباید منتظر نهادهای تصمیم‌گیرنده و قانونگذار ماند. ما همچنان درگیر مشکلاتی چون کمبود ۱۷۵ هزار نفری نیروی انسانی در ساختار آموزش هستیم و برای حل ابتدایی‌ترین مسائل حوزه آموزش دچار مشکل هستیم.
رئیس کمسیون آموزش مجلس ادامه داد: معمولاً جلساتی که در فضاهایی چون مجلس، کمیسیون و غیره برگزار می‌شود، پیرامون محتویات آموزشی هدف‌گیری می‌کند. آورده نهایی این فرصت ۱۲ ساله که در اختیار جامعه قرار می‌گیرد و سرمایه‌ای که صرف می‌شود، مهم نیست که چطور خواهد شد. من به عنوان عضوی از این نهاد تمایل دارم نشست‌هایی به همراه تمام ذینفعان این حوزه داشته باشیم.
اسناد با هم هماهنگ نیستند
در ادامه این نشست پنل هم‌اندیشی صاحبان ایده و ذینفعان با حضور سپهر برزی‌مهر قائم‌مقام دبیرکل اتاق بازرگانی تهران، نصرالله جهانگرد عضو هیات علمی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، مصطفی بغدادی مدیر توسعه اکوسیستم صندوق نوآوری و شکوفایی و سایر فعالان و ذینفعان این حوزه برگزار شد.
نصراله جهانگرد، در این پنل گفت: سند آموزش‌وپرورش با سند توسعه کشور هم‌خوانی ندارد. برای اینکه کشور بتواند برنامه راهبردی خود را در راستای توسعه پیش ببرد و به نظام پیش‌بینی شده خود دست یابد، آموزش سرمایه انسانی مسلط به تکنولوژی باید در اولویت قرار گیرد.
او گفت: اگر خاورمیانه را در نظر نگیرم، کشورهای ثروتمند دنیا کشورهای های‌تک هستند که به خوبی یاد گرفتند از فناوری در جهت پیشرفت شرایط اقتصادی‌شان چگونه استفاده کنند. ما حتی اگر بخواهیم به عدالت توزیعی برسیم، چندان نمی‌توانیم روی افزایش منابع حساب کنیم. باید برای ایجاد تغییرات عمده از تجربیات کشورهای پیشرفته به شکل بومی‌سازی استفاده کنیم.
جهانگرد افزود: یکی دیگر از مواردی که نیاز به تغییر بنیادی در ساختار آموزش‌وپرورش دارد، اقتصاد آموزشی است. با حذف هزینه‌های نه‌چندان مفید، این سطح از آموزش همچنان نصیب قشر سطح بالا جامعه می‌شود در حالی که می‌توان با برنامه‌ریزی بهینه از بودجه آموزش‌وپرورش از روش‌های فناورانه و نوآورانه در آموزش استفاده کرد و به عدالت توزیعی نظام آموزشی نزیک شود.
مرجع : اتاق بازرگانی تهران
