جزییات قانون خدمات دیجیتال اتحادیه اروپا

آی‌تی‌من- قانون خدمات دیجیتال اروپا (DSA) تلاش گسترده این اتحادیه برای تنظیم چارچوب حاکمیت آنلاین برای پلتفرم‌ها و استفاده از تعهدات شفافیت به عنوان ابزاری برای حذف محتوا و محصولات غیرقانونی از اینترنت منطقه‌ای است.

اتحادیه اروپا تعداد دقیقی از تعداد شرکت‌هایی که در چارچوب این قانون هستند را اعلام نکرده چرا که پلتفرم‌های دیجیتال جدید همواره در حال شکل‌گیری هستند، اما اتحادیه اروپا پیش بینی کرده که حداقل هزار شرکت مشمول این قوانین شوند.

با اجرای این قانون، ۱۹ سکوی برخط از جمله گوگل، اینستاگرام، توییتر و یوتیوب موظف شدند، پست‌های مرتبط با کالا، خدمات یا محتوای غیرقانونی در اروپا را حذف کنند. حفاظت از حریم خصوصی کاربران در این سکو‌ها الزامی‌شده و تبلیغات هدفمند به ویژه برای کودکان هم باید ممنوع شود.

پلتفرم‌ها، بازار‌ها و سایر ارائه‌دهندگان خدمات دیجیتالی که از قانون DSA پیروی نکنند، در معرض خطر جریمه‌های سختی قرار دارند. این جریمه می‌تواند تا ۶ درصد از گردش مالی سالانه جهانی برای آن پلتفرم را شامل شود.

این مقررات علاوه بر اعمال قوانین تعدیل محتوا برای پلتفرم‌ها و آگاهی از نیاز‌های مشتریان در بازارها، برخی تعهدات را برای خدمات میزبانی و سایر واسطه‌های آنلاین(مانند ISP‌ها، ثبت نام دامنه و ارائه‌دهندگان زیرساخت شبکه) اعمال می‌کند.

پلتفرم‌های کوچک‌تر، مانند استارت‌آپ‌هایی که هنوز مقیاس بزرگی ندارند و به‌عنوان شرکت‌های خُرد یا کوچک تعریف می‌شوند، کمتر از ۵۰ کارمند دارند و گردش مالی سالانه آنها کمتر از ۱۰ میلیون یورو است، از بخش عمده مقررات مستثنی هستند.

 استارت‌آپ‌هایی با مقیاس‌پذیری سریع که از معیار‌های خُرد و کوچک پیشی می‌گیرند هم بلافاصله با اعمال همه قوانین مواجه نمی‌شوند، اما طبق قانون «معافیت هدفمند» برخی از مقررات DSA را در یک دوره انتقالی ۱۲ ماهه دریافت خواهند کرد.

متن این قانون در اکتبر ۲۰۲۲ منتشر شد و از آن زمان شرکت‌های داخلی اروپا بیش از یک سال فرصت داشتند تا خود را با این قانون انطباق دهند.
 
جزییات بیشتر از قوانین سایبری اروپا
قوانین جدید اتحادیه اروپا، اصول اساسی کسب و کار در اینترنت و موبایل را بازنویسی کرده و نحوه درآمدزایی شرکت‌های بزرگ فناوری و دسترسی مصرف کنندگان به خدمات آنها را تغییر می‌دهد.

قانون بازارهای دیجیتال (DMA) اتحادیه اروپا، یکی از سختگیرانه‌ترین قوانین جهان است که قدرت بازار شرکت‌های بزرگ فناوری جهان را هدف قرار می‌دهد و هدف آن، آسان‌تر کردن سوئیچ افراد بین خدمات رقیب مانند پلتفرم‌های شبکه اجتماعی، مرورگرهای اینترنتی و فروشگاه‌های برنامه‌ است. این قانون با جلوگیری از سوءاستفاده از شرکت‌های بزرگ از قدرت بازار و فراهم کردن امکان ورود بازیگران جدید به بازار، درجه بالاتری از رقابت باز و منصفانه در بازار دیجیتالی این بلوک را تضمین می‌کند.

کمیسیون اتحادیه اروپا در سپتامبر گذشته، ۲۲ سرویس از شرکت‌های بزرگ فناوری را به عنوان «دروازه‌بان» خدمات آنلاین، تعیین کرد. این به معنای آن است که این شرکت‌ها ملزم می‌شوند برنامه‌های پیام‌رسان خود را با رقبا هماهنگ کنند و به کاربران اجازه دهند تصمیم بگیرند که کدام اپلیکیشن‌ها را از قبل روی دستگاه‌های خود نصب کنند. این شرکت‌ها شامل آلفابت، آمازون، اپل، متا، مایکروسافت و بایت دنس (مالک تیک تاک) هستند که شش ماه مهلت یافتند تا برای رعایت این قانون، آماده شوند.

هنگامی‌که اتحادیه اروپا از شش دروازه‌بان شامل آلفابت، آمازون، اپل، بایت دنس، متا و مایکروسافت نام برد، فهرست مذکور را در دسته‌های مختلف تقسیم کرد و هر دسته، شامل خدمات اصلی پلتفرم بود. به همین دلیل، بعضی از شرکت‌ها در چند فهرست، ظاهر شدند. به عنوان مثال، گوگل که سرویس‌های متعددی را اداره می‌کند، می‌تواند به عنوان دروازه‌بان خدمات شامل خدمات متعددی نظیر گوگل مپ، گوگل پلی، گوگل شاپینگ قرار بگیرد اما این شرکت سیستم ارسال تبلیغات، مرورگر وب کروم، سیستم عامل اندروید، موتور جست‌وجو و پلتفرم اشتراک گذاری ویدئوی یوتیوب را هم دارد.

شرکت متا (شرکت مادر واتس‌اپ) هم در دسته‌های مختلفی قرار گرفته است. این شرکت، دو شبکه اجتماعی بزرگ فیس بوک و اینستاگرام، سرویس واسطه‌گری متا مارکت‌پلیس و یک پلتفرم تبلیغاتی را اداره می‌کند. علاوه بر این سرویس‌ها، متا در یک شاخه، پیشرو است و آن هم اپلیکیشن پیام‌رسان است.

اما این مقررات جدید مشمول چه خدماتی می‌شود؟
تبلیغات
تحت این قانون، سرویس‌های دروازه‌بان اکنون باید قبل از ردیابی کاربر برای اهداف تبلیغاتی، رضایت صریح او را کسب کنند. مشتریان تجاری که از خدمات تبلیغات آنلاین ارائه شده توسط آمازون، گوگل و متا استفاده می‌کنند، همچنین این اختیار را خواهند داشت که داده‌های جمع‌آوری‌شده در رابطه با کمپین‌های خود را درخواست کنند. این داده‌ها، منبع ارزشمندی است که اغلب از مشتریان تجاری پنهان می‌مانند.
 
فروشگاه‌های اپلیکیشن
اپل و گوگل وادار خواهند شد فضایی را برای فروشگاه‌های اپلیکیشن شخص ثالث در دستگاه‌های iOS و اندروید، فراهم کنند. در حال حاضر، کاربران اندروید در فرآیندی که به عنوان «ساید لودینگ» شناخته می‌شود، می‌توانند اپلیکیشن‌ها را از منابع جایگزین نصب کنند، اما اغلب لازم است که تنظیمات امنیتی خاصی را غیرفعال کنند. اپل نسبت به ساید لودینگ برای منظور امنیتی، هشدار داده است.
 
اپلیکیشن‌های پیش فرض
تحت مقررات جدید اتحادیه اروپا، درست مانند مورد فروشگاه‌های اپلیکیشن، مصرف کنندگان دیگر مجبور نخواهند بود از اپلیکیشن‌های پیش فرض مانند مرورگر وب سافاری در آیفون یا نقشه گوگل در گوشی اندروید، در دستگاه‌های خود استفاده کنند. شرکت‌های دروازه بان باید به کاربران اجازه دهند به راحتی از فروشگاه اپلیکشن پیش فرض، مرورگر وب، ابزارهای ناوبری و سایر اپلیکیشن‌ها به ابزار منتخب خود، سوئیچ کنند.
 
تجارت الکترونیکی، موتورهای جست‌وجو و شبکه اجتماعی
سرویس‌هایی مانند فروشگاه آمازون، فید محتوای فیس‌بوک و موتور جست‌وجوی گوگل اجازه نخواهند داشت سرویس‌ها و محصولات خود را نسبت به گزینه‌های دیگر، در رتبه بندی ترجیحی قرار دهند.

هم اکنون غول خرده‌فروشی آنلاین آمازون به دلیل ادعاهایی مبنی بر این که محصولات خود را بر محصولات فروشندگان شخص ثالث در پلتفرمش، در اولویت قرار داده، با تفحص جهانی مواجه شده است.
 
پیام‌رسانی
تحت این قوانین، قابلیت تعامل پذیری قانون بازارهای دیجیتال، برنامه‌های پیام‌رسان دروازه‌بان‌ها، دیگر به صورت مستقل از سایر برنامه‌های پیام رسان فعالیت نخواهند کرد. اتحادیه اروپا تاکنون فقط سرویس‌های پیام‌رسان فیس‌بوک و واتس‌اپ متا را مشمول این قوانین کرده است. با اجرایی شدن این قانون، کاربران این پیام‌رسان‌ها می‌توانند به مخاطبانشان در اپلیکیشن‌های دیگر مانند سیگنال یا تلگرام، پیام دهند. به عبارت دیگر، افرادی که از سیگنال، تلگرام یا اسنپ چت استفاده می‌کنند، قادر خواهند بود به کاربران واتس‌اپ و مسنجر پیام ارسال کنند بدون این که مجبور باشند یک حساب واتس‌اپ یا مسنجر داشته باشند.

آی‌مسیج اپل از این مقررات معاف شده است. اپل اعلام کرده است که استفاده از آی‌مسیج حتی در دستگاه‌هایش در مقایسه با سرویس‌های رقیب در اتحادیه اروپا، اندک است و آی‌مسیج، کانال مهمی‌ برای کسب و کارها به منظور دسترسی به مخاطبان در این بلوک نیست.
 
 عواقب رعایت نکردن قانون
کمیسیون اروپا، نهاد انحصاری برای اعمال قانون بازارهای دیجیتال است. اگر این کمیسیون، متوجه شود دروازه‌بانی، به تمهیدات قانون بازارهای دیجیتال عمل نکرده است، می‌تواند جریمه‌ای معادل حداکثر ۱۰ درصد از گردش مالی سالانه دروازه بان مربوطه، صادر کند.

اگر دروازه‌بان، در مدت هشت سال، عدم رعایت این قانون را تکرار کند، جریمه صادره از سوی کمیسیون اروپا، می‌تواند معادل حداکثر ۲۰ درصد از گردش مالی دروازه‌بان مربوطه باشد.

همچنین کمیسیون اروپا می‌تواند به راه‌کارهای ساختاری مانند وادار کردن یک سازمان به واگذار کردن بخش‌هایی از کسب و کار خود، متوسل شود.

قانون جدید بازارهای دیجیتال نشان می‌دهد کسب‌وکارهایی که در اتحادیه اروپا فعالیت می‌کنند نمی‌توانند نحوه جمع‌آوری و مدیریت داده‌های شخصی را هنگام رعایت قوانین اتحادیه اروپا نادیده بگیرند. به عنوان مثال، دروازه‌بان‌های مشمول قانون بازارهای دیجیتال، باید قبل از استفاده از داده‌های شخصی کاربران برای اهداف تبلیغاتی، از کاربران رضایت بگیرند.