10 مخاطره جهان در دهه آتی

آی‌تی‌من- فناوری و نوآوری همیشه یکی از موضوعات مورد بحث نشست داووس بوده اما سرعت رشد فناوری‌ها در جهان سبب شد تا مخاطرات هوش مصنوعی هم در جهان به ویژه در حوزه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی برای کشورهای مختلف توسط ۱۴٠٠ پژوهشگر و کارشناس این اجلاس مد نظر قرار گیرد و آنها ضمن تایید کارکردهای مفید در این عرصه اما هشدار دادند که احتمال بروز تنش‌های اجتماعی در اقصی نقاط دنیا را به دلیل تأثیر انتشار اطلاعات غلط یا جعلی چنین ابزارهایی نباید نادیده گرفت.

گسترش هراس از احتمال دست اندازی هوش مصنوعی به عرصه‌های سیاسی از جمله انتخابات و تاثیر در آرای صندوق‌های رای به گونه‌ای گسترش یافته که شبکه خبری سی‌ان‌بی‌سی آمریکا در گزارشی آن هم بر اساس داده‌های نظرسنجی داووس هشدار داده است. بر اساس گزارشی جدید، نگرانی از تاثیر هوش مصنوعی در برهم زدن نتایج انتخابات، در صدر فهرست بزرگترین خطرات سال ۲۰۲۴ قرار گرفته است.

بر اساس گزارش جدید مجمع جهانی اقتصاد ، نگرانی از تاثیر هوش مصنوعی در برهم زدن نتایج انتخابات، در صدر فهرست بزرگترین خطرات سال ۲۰۲۴ قرار گرفته استبراین اساس در «گزارش جهانی خطرات ۲۰۲۴» مجمع جهانی اقتصاد، اطلاعات نادرست و انتشار اطلاعات نادرست و خبر جعلی ناشی از هوش مصنوعی، پیش از تغییرات اقلیمی، جنگ و ضعف اقتصادی در رتبه‌بندی تهدیدات جهانی قرار گرفته است.

این درحالی است که بر اساس گزارش‌های رسانه‌ای دست کم ۶۰ کشور در سال جاری میلادی انتخابات مهم سراسری اعم از انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری دارند ؛ که جمعیتی قریب به نیمی‌از جمعیت جهان را در بر می‌گیرد.

«گزارش جهانی خطرات ۲۰۲۴» مجمع جهانی اقتصاد نیز که پیشتر منتشر شد، اطلاعات نادرست و انتشار اخبار جعلی را و قطبی شدن جامعه را پیش از تغییرات آب و هوایی، جنگ و ضعف اقتصادی در ۱۰ خطر اصلی خود در دو سال آینده رتبه‌بندی کرد.

«کارولینا کلینت»، مدیر ارشد بازرگانی اروپا که یکی از تهیه‌کنندگان این گزارش است، به CNBC گفته است: هوش مصنوعی می‌تواند مدل‌هایی برای تأثیرگذاری بر جمعیت بزرگ رأی‌دهندگان به‌گونه‌ای بسازد که پیشتر نمونه آن را نداشته‌ایم.

با نگاهی به آینده، موازنه خطرات برای دهه آینده به سمت شرایط آب و هوایی شدید و تغییرات حیاتی در نظم جهانی سیاسی تغییر می‌کند، به طوری که دو سوم از افراد مورد بررسی در نظرسنجی مجمع جهانی اقتصاد پیش‌بینی کرده‌اند که جهان چندقطبی یا تکه‌تکه جدید شکل بگیرد.

نویسندگان گزارش مجمع جهانی اقتصاد اظهار کردند که خطرات ترکیبی «ظرفیت سازگاری جهان» را تا حد زیادی مورد هدف قرار داده است و از رهبران خواستند بر همکاری جهانی و ایجاد دیواری محافظ برای مخرب‌ترین خطرات نوظهور تمرکز کنند.

«سعدیه زاهدی» (Saadia Zahidi)، مدیر عامل و رئیس بخش رئیس مرکز انجمن و اقتصاد این مجمع به رسانه‌ها گفت: ناپایداری در نظم جهانی که با شاخص‌های قطبی شدن و ناامنی مشخص می‌شود اعم از تأثیرات شدید تغییرات آب و هوایی و نااطمینانی اقتصادی با خطرات شتاب دهنده تحولات اجتماعی از جمله اطلاعات نادرست و انتشار اخبار جعلی روبه‌رو شده است.

وی هشدار داد : رهبران جهان باید برای رسیدگی به بحران‌های کوتاه‌مدت و همچنین بسترسازی برای آینده‌ای انعطاف‌پذیرتر، پایدارتر و فراگیرتر گرد هم آمده و تصمیمات مشترکی در این موارد داشته باشند.
 
۱۰ خطر بزرگ جهانی در کوتاه و دراز مدت
کارشناسان مجمع جهانی اقتصاد، بیشترین خطرات ذکر شده برای دو سال آینده (کوتاه مدت) را برای کشورهای مختلف و جهان شامل موارد ذیل دانستند که «اطلاعات نادرست و انتشار اخبار جعلی و فیک» در صدر تهدیدات قرار گرفته است. سوء استفاده از فناوری‌های پیشرفته مهمترین ابزار در این زمینه است.

کارشناسان مجمع جهانی اقتصاد، بیشترین خطرات ذکر شده برای دو سال آینده (کوتاه مدت) را برای کشورهای مختلف و جهان شامل موارد ذیل دانستند که اطلاعات نادرست و انتشار اخبار جعلی در صدر تهدیدات قرار دارد۱- اطلاعات نادرست و اطلاعات نادرست
۲- رویدادهای شدید آب و هوا
۳- قطبی شدن جوامع
۴- ناامنی سایبری
۵- درگیری مسلحانه داخلی
۶- فقدان یا کمبود فرصت اقتصادی
۷- تورم
۸- مهاجرت یا کوچ غیرارادی
۹- رکود اقتصادی
۱۰- آلودگی

کارشناسان این مجمع همچنین به ۱۰ مورد از محتمل‌ترین مخاطرات در یک دهه آینده (بلند مدت) موارد رویدادهای آب و هوایی شدید، تغییر حیاتی سیستم‌های زمین،نابودی تنوع زیستی و فروپاشی اکوسیستم، کمبود منابع طبیعی و اطلاعات نادرست را افزوده‌اند. نکته حائز اهمیت این است که پیامدهای نامطلوب فناوری‌های هوش مصنوعی نیز در فهرست مخاطرات یک دهه آینده در جهان مطرح شده زیرا تاثیر آن در دراز مدت در جوامع آشکار خواهد شد.

این کارشناسان همچنین براساس بررسی‌های نظرسنجی انجام شده، ۵ تهدید جاری و مهم جوامع و جهان را با توجه به پاسخ مخاطبان، رتبه بندی کردند. براساس این گزارش ۶۶ درصد از پاسخ دهندگان این نظرسنجی، تغییرات شدید آب‌وو هوایی، ۵۳ درصد اطلاعات نادرست و دقیق MIS-INFORMATION  و انتشار عمدی اطلاعات غلط ونادرست یا انتشار اخبار جعلی و فیک DIS-NFORMATION  و ۴۶ درصد دوقطبی شدن سیاسی یا اجتماعی، ۴۲ درصد بحران هزینه زندگی و ۳۹ درصد حملات سایبری را مهمترین تهدیدات جاری جهان در سال ۲۰۲۴ مطرح کردند.

این گزارش با مشارکت گروه «بیمه زوریخ و مارش مک‌لنان Zurich Insurance Group and Marsh McLennan» تهیه شده است و در آن نظرات بیش از ۱۴۰۰ کارشناس ریسک یا تهدید جهانی، سیاست‌گذاران و پیشتازان در صنایع در سپتامبر ۲۰۲۳ در قالب نظرسنجی مجمع جهانی اقتصادی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.

طبق این بررسی در حالی که ۳۰ درصد از کارشناسان جهانی احتمال وقوع فجایع مهم د رجهان را تا دو سال آینده بیشتر می‌دانند اما قریب به دو سوم آن‌ها نیز احتمال وقوع چنین رخدادهایی را تا یک دهه آینده بیشتر می‌دانند.

در مجموع آن‌ها، سال‌های آینده را در کوتاه وبلند مدت، در بستری از نااطمینانی اقتصادی مداوم، گسترش شکاف‌های اقتصادی و رشد فناوری‌ها ملاحظه کردند. در این رویکرد فقدان یا نبود فرصت اقتصادی در دو سال آینده در رتبه ششم تهدیدات قرار دارد اما در درازمدت، موانعی بر سر راه تحرک اقتصادی ایجاد می‌شود و بخش بزرگی از جمعیت جهان را به دلایل مختلف از جمله رشد فناوری‌ها از فرصت‌های اقتصادی باز می‌دارد.

در این مسیر کشورهای مستعد درگیری یا آسیب پذیر به دلیل بدتر شدن شرایط آب و هوا ممکن است به طور فزاینده ای از سرمایه گذاری، فناوری و ایجاد شغل مرتبط عقب مانده و منزوی شوند و در غیاب مسیرهایی برای معیشت ایمن و مطمئن، افراد ممکن است بیشتر در معرض اقدامات رادیکالی و جرم و جنایت قرار گیرند.

به همین دلیل این کارشناسان از رهبران جهان خواسته‌اند تا برای مقابله با تهدیدات فزاینده جهان در کوتاه و بلند مدت با یکدیگر همفکری و همکاری داشته باشند تا جهان بتواند از این مسیرهای صعب با خسارت‌های کمتری عبور کند.