آغاز فرآیند فروش کارخانه «آی‌تی‌آی» شیراز

آی‌تی‌من- کارخانه مخابرات راه دور شیراز (آی‌تی‌آی) روزهای سرنوشت‌سازی را سپری می‌کند، تیغ مزایده که تا بهار سال گذشته با دخالت دستگاه قضا از این شرکت به دور بود، سرانجام با درخواست استاندار فارس و ریاست دادگستری استان مبنی بر ورود مستقیم رؤسای 2 قوه مجریه و قضائیه برای 16 سال آشفتگی و بحران در کارخانه مخابرات راه دور، بر تن این کارخانه نشست و با موافقت مرجع قضایی، فرآیند مزایده کارخانه آغاز گشت.

کارخانه آی‌تی‌آی از سال 53 که پایه‌گذاری شد تا سال 83 که در تملک بخش خصوصی قرار گرفت، تقریبا همیشه در اوج بود و محصولات آن که به سفارش شرکت مخابرات ایران ساخته می‌شد، بخش عظیمی‌از ایستگاه‌های مخابراتی کشور را تجهیز می‌کرد.

سال 83، در حالی که آی‌تی‌آی در مناقصه پروژه کارت‌های هوشمند سوخت برنده شده و متعهد به انجام آن بود، این کارخانه به بخش خصوصی واگذار شد.
محاسبات اشتباه در برآورد هزینه‌ها،  سنگینی پروژه، افول صنعت مخابرات و برداشته شدن حمایت‌های دولتی، آی‌تی‌آی را دچار بحران شدید کرد.
سهامداران عمده کارخانه، پروژه طرح کارت‌های سوخت را با وجود ناتوانی مالی کارخانه به پایان رساندند اما به بیش از 1300 کارگر کارخانه که تا آن زمان، شبانه روز برای اتمام پروژه تلاش کرده بودند، سودی نرسید و به این ترتیب اعتراضات کارگری که پیش از آن نیز شروع شده بود، در سال 85 اوج گرفت.

سال 88 در پی سفر رییس جمهور وقت به شیراز و بررسی شرایط کارخانه، مالکین خصوصی آن خلع ید شده و کارخانه در اختیار هیئت حمایت از صنایع کشور قرار گرفت.

بخش دولتی در اولین قدم، با پرداخت مابه التفاوت باقی مانده از موعد بازنشستگی کارگران به تامین اجتماعی، اقدام به بازنشستگی زودهنگام کارگران کرد و به این ترتیب سنگینی پروژه، افول صنعت مخابرات و برداشته شدن حمایت‌های دولتی، آی‌تی‌آی را دچار بحران شدید کرد. در نهایت راه اندازی مجدد کارخانه میسر نشد و آی‌تی‌آی در سال 91، با زیان انباشته و بدهکاری‌های کلان، تعطیل شد.

اگر 85 را سرآغاز بحران مخابرات راه دور بدانیم، 16 سال از آشفتگی کارخانه و 11 سال از تعطیلی مطلق آن می‌گذرد.

مشکلات آی‌تی‌آی به گرهی قدیمی‌ و ملال آور تبدیل شده که فرسایش زمانی امکان بازگشایی آن را سخت‌تر کرده است.

در حالی که رشد بی سابقه فن آوری به روز شدن کارخانه را ناگزیر کرده، با گذر زمان بدهکاری‌های کارخانه افزایش یافته و امکان پرداخت آن دشوارتر شده است. موضوعی که سبب شد سرانجام پس از 16 سال، دستگاه قضا به مزایده کارخانه مخابرات راه دور، رضایت دهد.

محسن ربانی زاده، معاون اقتصادی استاندار فارس در خصوص مزایده آی‌تی‌آی گفت: روند مزایده کارخانه در حال انجام است و بانک ملی پس از اخذ اجرائیه، مزایده را برگزار می‌کند.

وی افزود: کارخانه آزمایش چون تجهیزات خاصی ندارد و فقط عرصه و اعیان است قیمت گذاری آسان تر انجام می‌شود، اما در آی‌تی‌آی، دستگاه‌ها و تجهیزاتی وجود دارد که باید ارزش هر کدام برای مزایده کارشناسی شده و مشخص شود.

معاون استاندار فارس گفت: مسوولان استان به ویژه شخص استاندار تاکید جدی دارند که کارخانه به شخصی واگذار شد که قصد استفاده از آن در جهت تولید و اشتغال را دارد و پیش شرط مزایده استفاده از آن در جهت تولید است.

ربانی زاده به فروش ساختمان موجود در خیابان اردیبهشت که پیش‌تر خبر واگذاری آن رسانه ای شده بود نیز پرداخت و گفت: متاسفانه به دلیل همکاری نکردن سازمان تامین اجتماعی کشور، فروش این ساختمان متوقف شد.

به گفته وی، سازمان تامین اجتماعی با 40 میلیارد مطالبه، از عمده ترین طلبکاران کارخانه آی‌تی‌آی است که با دریافت جزئی از عواید فروش ساختمان موافقت نکرده است.

ربانی زاده افزودد: ساختمان خیابان اردیبهشت، در کنار سایر املاک و دارایی‌های کارخانه، به صورت یک مجموعه کامل به فروش خواهد رفت.

سرنوشت مخابرات راه دور در حالی در مسیر نامعلومی‌قرار گرفته است که وجود آن، در کنار دو کارخانه دیگر، شیراز را به عنوان قطب صنعت الکترونیکی کشور مطرح کرده بود.

 اما اکنون فرصت برای آی‌تی‌آی پایان یافته و متاسفانه از کارخانه itmc  فارس نیز خبرهای خوبی شنیده نمی‌شود.

مهدی نصیری، عضو هیات رییسه شورای شهر شیراز که هفته گذشته طی نطق پیش از دستور خود در شورای شهر شیراز از وضعیت کارخانه‌های صنعت الکترونیکی کلانشهر شیراز انتقاد کرده بود، در این زمینه گفت: شیراز پیش از این به عنوان قطب الکترونیکی کشور شناخته می‌شد و این موضوع، امری سلیقه ای نبود، بلکه بر اساس مطالعات معینی انجام شده است; کارخانه‌های آی‌تی‌آی، itmc، صاایران بر همین اساس در شیراز فعالیت داشتند.

وی افزود: آی‌تی‌آی از نظر خیلی از متخصصین، به مرگ مغزی دچار شد و هزینه کردن برای آن، بی فایده است. آی تی ام سی هم به نظر برخی نخبگان دارد به این سمت می‌رود.

نصیری اظهار داشت: این وضعیت در کارخانه‌ها باعث سوءاستفاده از امتیازات دولتی برای نگه داشتن کارخانه در حالت کما شده است که خروجی آن فایده‌ای  ندارد.

وی گفت: در ای تی ام سی، وضعیت به اندازه آی‌تی‌آی یحرانی نشده اما به نظر می‌رسد مدیریت دست افراد غیرمتخصص و غیربومی‌می‌افتد که حتی چیدمان هیئت مدیره را هم در دست گرفته اند  و ممکن است دیدگاه‌ها و برنامه‌های دیگری برای این کارخانه‌ها مدنظر باشد که در مسیر شرح وظایف آن نباشد.

عضو شورای شهر شیراز گفت: ما معادل چنین اتفاقاتی را در کشور داشته ایم و با این وضعیت ممکن است در اینده با یک itmc ورشکسته روبرو شویم.

این متخصص آی تی تاکید کرد: در چنین شرایطی به تدریج دانش مان از دست می‌دهیم و باید تغییر رویکرد جدی داشته باشیم، باید بتوانیم از تولید محصولات فناوری اطلاعات، به سمت خدمات فن آوری اطلاعات برویم.