آغاز فعالیت «پنجره ملی خدمات دولت هوشمند» از پایان شهریور

آی‌تی‌من- گام بعدی اقتصاد دیجیتال که به عنوان گام سوم از آن یادمی‌شود، هوشمندسازی و تحول دیجیتال است، در حالی ‌که برخیاز دستگاه‌ها در این مسیر قدم برداشته‌اند، اما برخی دیگر هنوزتحول دیجیتال را آغاز نکرده‌اند. یکی از اقدامات مهم برای پیشبرداین هدف، اجرایی کردن دولت الکترونیکی است.

راه‌اندازی «پنجره ملی خدمات دولت هوشمند» آرزوی دیرینه درجمهوری اسلامی‌ایران است و برای دستیابی به این هدف،دستگاه‌های دولتی باید در کنار هم به یک سمت حرکت کنند.

در ابتدای دولت سیزدهم با درک مشترکی که نسبت به اهمیتتحقق دولت الکترونیکی وجود داشت همگرایی بخش‌های مختلفآغاز شد تا زمینه شکل‌گیری دولت هوشمند و تبادل داده و سرویسبین دستگاهی فراهم شود.

مدتی قبل در جلسه هیئت دولت مقرر شد تا هر هفته دستگاه‌هاییکه به پنجره ملی خدمات پیوسته‌اند یا دستگاه‌هایی که هنوز دراین الحاق تأخیر دارند، معرفی شوند. اکنون پنجره واحد خدمات بهیکی از اولویت اصلی دولت تبدیل‌شده تا بتوان نظام خدمت‌رسانیبه مردم را به یک نظام آسان و در دسترس تبدیل کرد.

در لایحه بودجه ۱۴۰۱ به پیشنهاد وزارت ارتباطات و فناوریاطلاعات، برای تحقق دولت یکپارچه هوشمند ترتیباتی توسطوزارت ارتباطات مطرح و با مساعدت مجلس تبدیل به قانون شد.

• کارکردهای دولت الکترونیکی
دولت الکترونیک (Electronic government) به کاربرد فناوریاطلاعات برای تحقق سیاست‌های نظام اداری اطلاق می‌شود کهبرای تحقق آن دولت از فناوری اطلاعات برای جابه‌جایی اطلاعاتمیان مردم، سازمان‌ها، بازار و ارکان دیگر دولتی استفاده می‌کند؛البته عبارت «دولت الکترونیک» در معنای عام آن منحصر به قوهمجریه نیست و قوای مقننه، قضائیه و دیگر ارکان حکومتی ونهادهای عمومی‌(مانند شهرداری‌ها) را نیز شامل می‌‌شود.

اما تفاوت بین دولت الکترونیک و دولت هوشمند بسیار ظریفاست؛ در واقع نوع نگرش در این دو دولت متفاوت است. در دولتالکترونیک تنها استفاده از ابزارهای الکترونیکی برای تسریع درامور موردنظر دولتمردان قرار می‌گیرد، در حالی که در یک دولتهوشمند تلاش می‌شود تا همه زیرساخت‌های اساسی از یکهوشمندی ذاتی برخوردار شوند. می‌توان گفت که یک دولتهوشمند، یک دولت الکترونیک است؛ دولتی که در آن همه خدمات ازطریق ارتباطات دیجیتالی انجام می‌شود.

دولت هوشمند که با نظر داشت تفاوت بیان‌شده، همان نظام بسطیافته و پیشرفته دولت الکترونیکی است، در اصل با هدفتعامل‌پذیری دستگاه‌ها و اتصالو تبادل اطلاعات را دنبال می­‌کندکه طی آن، روند اتصال فرآیندهای بین دستگاهی و امکان نظارتدستگاه‌ها بر یکدیگر محقق می‌‌شود.

• مدارک کاغذی منسوخ خواهند شد
از آن مهم‌تر همراه داشتن انبوهی از اصل و کپی‌های مدارکشناسایی و هویتی مانند شناسنامه، کارت ملی، اساسنامه، آگهیتغییرات شرکت‌ها و وکالت‌نامه‌های اداری که همواره یکی ازمعضلات اصلی انجام کارهای اداری به شمار می‌رود، در دولتهوشمند منسوخ خواهد شد.

در سال‌های گذشته، استقرار پنجره واحد در حوزه‌های مختلف ازجمله رویاهای مردم و مسوولان بوده است که سرانجام در دولتسیزدهم به واقعیت پیوسته است. رویایی که از اوایل دهه ۸۰ و درابتدای فراگیرشدن استفاده از اینترنت همواره مورد انتظار مردمبوده و برای اجرایی‌ شدن آن، بیش از ۲ دهه اما و اگر مسوولان رابه همراه داشت.

سازمان ملل متحد در گزارش دوسالانه خود شاخص توسعه دولتالکترونیک (EGDI) را در کشورهای مختلف بررسی کرده که درگزارش سال ۲۰۲۰، ایران در جایگاه ۸۹ در میان ۱۹۳ کشور قراردارد.

گزارش سازمان ملل متحد در رده­‌بندی ۱۹۳ کشور عضو اینسازمان در زمینه توسعه دولت الکترونیک، بخش‌های مختلفی ازجمله سرویس‌های آنلاین، وضعیت زیرساخت‌های ارتباطی و ... راپوشش داده و سه کشور برتر را دانمارک، کره جنوبی و استونیاعلام کرده است؛ همچنین کشورهای فنلاند، استرالیا، سوئد،بریتانیا، نیوزیلند، آمریکا، هلند، سنگاپور، ایسلند، نروژ و ژاپن دررده‌های بعدی قرار دارند.