آخرین وضعیت تعامل با پلتفرم‌های خارجی برای صیانت از کودکان

آی‌تی‌من- معصومه بخشی پور - لزوم صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی در سال‌های اخیر با فراگیری اینترنت در دنیا به یکی از موضوعات مورد توجه کشورها تبدیل شده است و اغلب کشورها بر این موضوع توافق دارند که باید با هرزه نگاری کودکان و نوجوانان در فضای مجازی مقابله شود.

در ایران سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی خردادماه ۱۴۰۰ در راستای تبیین الزامات و طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات و با هدف ساماندهی فضای مجازی کودک و ایجاد یک زیست بوم محافظت شده، به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسید.

حال با گذشت یک سال از تصویب سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، نگاهی مجدد به ابعاد مختلف این سند و نحوه پیاده سازی آن طی یکسال اخیر خالی از لطف نیست.

 اجرای سند صیانت به کجا رسید؟
هفته قبل سومین جلسه کمیته راهبردی سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی به میزبانی وزارت آموزش و پرورش و با حضور عیسی زارع پور وزیر ارتباطات، ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی و نمایندگان دستگاه‌ها و بخش خصوصی برگزار شد.

آرش وکیلیان مسوول پیگیری اجرای سند صیانت از کودکان در فضای مجازی به تشریح روند برگزاری این جلسه و نیز آخرین وضعیت پیاده سازی این سند با توجه به گذشت یک سال از تصویب آن، پرداخت.

وی با بیان برگزاری جلسات کمیته راهبردی سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی که با محوریت مرکز ملی فضای مجازی در جریان است، گفت: تعامل خوبی با وزارت آموزش و پرورش در خصوص بحث پرورش مربیانی که بتوانند با دانش آموزان در تعامل باشند و نیز بکارگیری دانش آموزان خبره‌ای که بتوانند در پیشبرد و طرح این موضوع کمک کنند، صورت گرفته است.

وکیلیان با بیان اینکه مطابق گفته وزیر آموزش و پرورش، امکان فعالیت ۱۰۰ هزار نفر از معلمان و دانش آموزان خبره برای ترویج و آموزش صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی ایجاد شده است، ادامه داد: وزارت آموزش و پرورش همچنین قول داده است که در زمینه بازارسازی شرایط را برای دسترسی بخش خصوصی به بازار آموزش و پرورش ذیل قوانین و مقررات مصوب این وزارتخانه فراهم کند.

این مقام مسوول در مرکز ملی فضای مجازی با بیان اینکه هم اکنون سیم کارت کودکان نیز به عنوان یکی از مدل‌های خدمات صیانت شده در دسترس خانواده‌ها قرار دارد، گفت: البته این خدمت، بهینه‌ترین محسوب نمی‌شود و نمی‌تواند فراگیر باشد. چرا که سیم کارت را کسانی خریداری می‌کنند که بتوانند گوشی جدا برای فرزند خود تهیه کنند. اما بسیاری از خانواده‌ها بضاعت اقتصادی آن را ندارند. بنابراین مدل‌های دیگر خدمات دسترسی نیز در این سند تعریف شده که لزوماً روی سیم کارت مجزا ارایه نمی‌شود.

 اقدامات بین‌المللی ایران برای تعامل با پلتفرم‌های خارجی
مسوول پیگیری اجرای سند صیانت از کودکان در فضای مجازی در خصوص تعاملات بین‌المللی مدنظر در این سند نیز گفت: یک سری بحث تعاملات بین‌المللی در این سند دیده شده که امسال باید انجام شود. البته ارتباط موردی صورت گرفته اما به صورت سازمان یافته امسال از طرف وزارت ارتباطات و وزارت دادگستری انجام خواهد شد.

وی تعاملات بین‌المللی را شامل تعامل با پلتفرم‌های خارجی، تعامل با خبرگان و نهادهای بین‌المللی مانند اینترپل و ITU و یونیسف عنوان کرد که بر حسب مورد این تعاملات باید شکل بگیرد و گفت: برای مثال از طریق مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل، ایران می‌تواند نسبت به نقض حقوق کودک توسط پلتفرم‌های خارجی در سطح بین‌المللی اعتراض کند.وکیلیان ادامه داد: همچنین از طریق ارتباطاتی که در سطح اتحادیه جهانی مخابرات یا GSMA و نظایر آنها وجود دارد می‌توانیم با شرکت‌هایی که در حوزه ارایه سرویس در دنیا در این حوزه کار می‌کنند ارتباط بگیریم. از سوی دیگر با یک سری خبرگان که در حوزه تعالیم و ترتیب در دنیا معروف هستند و تجارب موفقی داشته اند در ارتباط هستیم. این تعاملات متنوع است.

وی با بیان اینکه ایران به مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل، محلق شده است و قانون حمایت از اطفال و نوجوانان که در سال ۹۹ به تصویب مجلس رسیده است، در اجرای اهداف آن کنوانسیون است، گفت: در سند صیانت از کودکان یک بند به آن قانون ارجاع شده است و مربوط به جرایم علیه کودکان و نوجوانان می‌شود.

 اهتمام خوب دولت برای پیشبرد سند صیانت
وی با بیان اینکه اهتمام خوبی در این دولت برای پیشبرد اهداف این سند ایجاد شده و جلسات کارگروه در سطح وزرا تشکیل می‌شود، گفت: وزیر ارتباطات پیگیری زیادی نسبت به موضوع دارد و این وزارتخانه حمایت‌های خوبی صورت داده تا بخش خصوصی، اپراتورها و سکوها و شرکت‌ها در این حوزه فعال شوند.وکیلیان با بیان اینکه یک سری محدودیت‌ها و مشکلاتی در زیست بوم وجود دارد که سبب شده هنوز آن چرخه اقتصادی شکل نگیرد، گفت: برای مثال درآمد از طریق تبلیغات در حوزه کودک، چالش‌ها و آسیب‌های خودش را دارد. از سوی دیگر یک مقدار در حوزه تأمین محتوای سالم محدودیت داریم و میزان محتوای سالمی‌که در کشور تولید می‌شود براساس نیاز کاربران کم است. همچنین یک سری مقررات زائدی وجود دارد که دست بخش خصوصی را برای فعالیت در این حوزه می‌بندد. در مجموع اگر این پروژه را به یک خانه تشبیه کنیم ما بخش‌هایی از دیوار و پنجره و در و به طور کل زیرساخت‌ها را آماده کرده‌ایم اما وصل شدن این موارد به یکدیگر برای شکل گیری یک خانه، نیازمند یک ملات است که آن هنوز فراهم نشده است. وی در خصوص اینکه مقررات این طراح و اینکه چه ضوابطی باید داشته باشد تهیه شده است اما مدل اقتصادی آن هنوز ایجاد نشده تا به یک زیست بوم پایدار برسیم، در پاسخ به این سوال که ارزیابی شما چند درصد پیشرفت این سند را نشان می‌دهد؟ تاکید کرد: به صورت درصدی نمی‌توان چیزی گفت. چرا که در برخی بندها خیلی پیشرفت داشتیم و در برخی پیشرفت نداشته ایم. اما زیرساخت‌های اولیه آماده شده است و ما ضوابطی که بر این فضا باید حاکم باشد را نیز جمع آوری کرده و شاخص‌های ارزیابی سند را احصا کرده‌ایم. پایش بازار را انجام داده ایم و کیفیت محصولات را نیز ارزیابی کرده‌ایم. می‌دانیم محصولات در چه وضعیتی هستند. وکیلیان تاکید کرد: ما سعی کرده‌ایم دستگاه‌ها را به هم متصل کنیم و برای این موضوع بخش خصوصی را هم پای کار بیاوریم. در بخش مشاوره و مراقبت نیز دستگاه‌های مسوول فعال شده اند و مجموع این عوامل وجود دارد اما برای اینکه یک زیست بوم و خدمت پایدار شکل گیرد باید درآمدزایی هم اتفاق بیفتد اما این بخش هنوز ضعف دارد.

وی گفت: حتی ممکن است ۶۰ درصد تکالیف مرتبط با این سند انجام شده باشد اما مصرف کننده شاید ۲۰ درصد آن را احساس کند. چرا که بخش مربوط به مؤلفه اقتصادی به آن سطح مورد نظر نرسیده است و کاربر در نقطه مصرف، آن را احساس نمی‌کند.