بی‌توجهی به فرهنگ‌سازی، پاشنه آشیل شبکه ملی اطلاعات است

آی‌تی‌من-  طی این کنفرانس پنل تخصصی ظرفیت‌های توسعه FTTX در بخش‌های عرضه و تقاضا با حضور صادق عباسی شاهکوه، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، آیدین عدالت، عضو هیأت مدیره‌ نصر تهران و نمایندگان شرکت مخابرات ایران، شرکت ایرانسل، شرکت شاتل، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات و فدراسیون فاوا اتاق بازرگانی ایران برگزار شد.

در این نشست آیدین عدالت، عضو هیات مدیره نصر تهران از منظر فرهنگی و اجتماعی به بیان نکاتی درباره بحث شبکه ملی اطلاعات و به‌طور مشخص توسعه زیرساخت‌ها پرداخت.

او مهم‌ترین دغدغه را خلط پروژه شبکه ملی اطلاعات و طرح صیانت دانست و گفت: حدود 12 سال پیش که برای اولین بار این طرح مطرح شد نام مشخصی نداشت و اولین اسمی که در اذهان مصرف‌کنندگان جای گرفت عبارت «اینترنت ملی» بود که هنوز هم گاهی توسط معارضان و معاندان این طرح به آن اشاره می‌شود. باوری که در اذهان نسبت به شبکه ملی اطلاعات وجود دارد این است که توسعه زیرساخت‌های این شبکه را معادل محدودسازی اینترنت می‌دانند. این مساله در کنار چالش‌های فنی و اقتصادی، معضلی است که می‌تواند پاشنه آشیل این پروژه باشد. این باور باعث می‌شود برخی شبکه ملی اطلاعات را جزئی از برنامه طرح صیانت بدانند.

عدالت در ادامه به چالشی که سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران در همین زمینه داشت، اشاره کرد: مدتی پیش خبری درباره سازمان نصر تهران منتشر شد که ادعا می‌کرد سازمان نظام صنفی رایانه‌ای به پازل طرح صیانت پیوسته است. برخی از رسانه‌ها با استناد به اخبار مربوط به تولید داخل، بومی‌سازی، همکاری با وزارت ارتباطات و... چنین نتیجه‌ای گرفته بودند. اما این طرح نه‌تنها ارتباطی به محدودسازی ندارد بلکه به دسترسی بیشتر، افزایش پهنای باند و ارتقای ظرفیت‌ها کمک می‌کند.

وی لزوم آماده‌سازی ذهن مردم درباره شبکه ملی اطلاعات را ضروری دانست و عدم آماده‌سازی را معادل توقف یا شکست پروژه خواند و ادامه داد: طرح شبکه ملی اطلاعات قطاری است که به راه افتاده تا 20 میلیون پورت FTTH تولید و نصب کند، آقای عباسی شاهکوه راننده آن هستند و واگن‌های بسیار سنگینی را که بار آن سرمایه دولت و سرمایه اپراتورهاست، به دنبال خود به راه انداخته‌اند. از دستاوردهای این طرح این خواهد بود که تولیدکنندگان بتوانند برای ظرفیت این بیست میلیون پورت برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری کنند. اما اگر ما نتوانیم در ذهن عموم مردم جا بیندازیم که توسعه شبکه ملی اطلاعات به ارتقای سرویس کمک می‌کند و مانع افزایش پهنای باند و خدمات نمی‌شود، قسمت مهمی از این پروژه متوقف خواهد شد و همه این سرمایه‌ها به هدر خواهد رفت.

عدالت در انتها با اشاره به محدودیت‌های ایران در دسترسی به امکانات جهانی، بر لزوم بومی‌سازی به جای تولید داخلی در ایران تاکید کرد: دو مفهوم تولید داخلی و بومی‌سازی عموما در ایران معادل یکدیگر گرفته می‌شوند اما این دو مفهوم هرچند به یکدیگر نزدیک هستند اما به‌ویژه در بخش دسترسی و کاربر تفاوت‌های جدی دارند. مفهوم بومی‌سازی محصول یا خدمتی را متناسب با محدوده جغرافیایی مورد نظرمان مناسب‌سازی کنیم. ما در ایران برای کالاها و خدمات مختلفی نیاز به بومی‌سازی داریم اما چون دسترسی به دنیا نداریم، آن را با تولید داخلی خلط می‌کنیم و به جای بومی‌سازی وارد تولید می‌شویم. در حالی که با بومی‌سازی می‌توانیم در هزینه‌های تولید و سرمایه‌گذاری صرفه‌جویی کنیم.

تأکید بر نقش بخش خصوصی در توسعه شبکه ملی اطلاعات
در بخش دیگری از این نشست، عباسی شاهکوه از دو مصوبه جدید کمیته تنظیم مقررات خبر داد: نخستین مصوبه مربوط به تخصیص پنج درصد از درآمد اپراتورهای موبایل به بخش توسعه شبکه دسترسی فیبر نوری است که باید به تصویب هیات دولت برسد و دومین مصوبه در خصوص هدفگذاری ایجاد و توسعه شبکه دسترسی فیبر نوری است که نهایی شده و در هفته جاری ابلاغ خواهد شد.

رئیس سازمان تنظیم مقررات در ادامه به تشریح چالش‌های این پروژه پرداخت و گفت: در این پروژه ملی، مهم‌ترین دغدغه ما مخابرات است تا اپراتورهای دیگر بتوانند از امکانات ملی این شرکت، بهره برداری کنند. چالش بعدی نیز تقسیم کار است تا سرمایه گذاری موازی صورت نگیرد و شاهد رشد متوازن در کشور در اجرای این پروژه باشیم.

معاون وزیر ارتباطات در پایان صحبت‌های خود ضمن اشاره به نقش بخش خصوصی در زمینه اجرای طرح توسعه شبکه ملی اطلاعات، از لزوم حضور حمایتی دولت در حوزه تامین مالی اشاره کرد و اضافه شدن این طرح به قانون بودجه کشور را لازم و ضروری دانست.