تلگرام، اینستاگرام و دیوار بستر اصلی جرایم سایبری در ایران

آی‌تی‌من- رامین پاشایی معاون اجتماعی پلیس فتا ناجا در خصوص تاثیر خرید‌های اینترنتی بر گسترش جرایم در فضای مجازی گفت: اولین نکته‌ای که وجود دارد این است که بر اساس توصیه‌های بهداشتی مرتبط با بیماری کرونا لازم است تا شهروندان ما برای خرید یا حضور در فضا‌های عمومی‌کمتر از خانه خارج بشوند. این مساله باعث شده تا انجام خرید از طریق فضای مجازی گسترش پیدا کند. در کنار این متاسفانه بیشتر کلاهبرداری‌هایی که در فضای مجازی اتفاق می‌افتد مربوط به صفحات شخصی افراد در در شبکه‌های اجتماعی است.

وی ادامه داد: از این بابت بیشترین حجم کلاهبرداری‌های فضای مجازی مربوط به اینستاگرام و تلگرام است. افرادی که در این پلتفرم‌ها آگهی‌هایی را منتشر می‌کنند یا کالا‌هایی را برای فروش ارایه می‌دهند عمدتا این کالا‌ها را پایین‌تر از قیمت بازار عرضه می‌کنند و با این شیوه دست به کلاهبرداری از شهروندان می‌زنند. متاسفانه این دو پلتفرم تبدیل به بستر وقوع بسیاری از جرایم اینترنتی به خصوص جرائم اقتصادی و خرید‌های آنلاین شده است. کلاهبرداران در بستر تلگرام و اینستاگرام کالایی را برای فروش ثبت می‌کنند و بعد از شهروندان پول می‌گیرند و کالا را تحویل نمی‌دهند یا اینکه یک کالای اصلی را به مشتریان نشان می‌دهند، اما یک کالای بدلی را تحویل می‌دهند.

پاشایی اضافه کرد: مرحله بعدی هم این است که کلاهبرداران فضای مجازی شهروندان را به گذرگاه‌های جعلی فیشینگ هدایت می‌کنند. این‌ها مواردی است که متاسفانه اتفاق می‌افتد. در کنار این‌ها متاسفانه پلتفرم‌های واسطی که در کشور ما فعال هستند از جمله سایت شیپور و سایت دیوار هم تبدیل به بستر‌هایی برای وقوع انواع جرایم مالی در حوزه خرید‌های اینترنتی شده‌اند.

وی افزود: مساله نگران‌کننده آنجاست که فعلا هیچگونه ضابطه‌مندی در این بستر‌ها مخصوصا در پلتفرم‌های خارجی وجود ندارد. سایتی مثل دیوار هم تبدیل به بستری برای وقوع کلاهبرداری‌های مالی شده است. در حال حاضر شهروندان ما با وجود هشدار‌های زیادی که داده می‌شود باز در این بستر‌ها مبادرت به خرید می‌کنند. در این خرید‌های اینترنتی پرداخت بیعانه توسط شهروندان و اعتمادی که اتفاق می‌افتد باعث می‌شود تا هموطنانمان مورد کلاهبرداری قرار بگیرند. مجموع این عوامل باعث شده تا جرائم مالی در حوزه خرید‌های اینترنتی افزایش داشته باشد.

معاون اجتماعی پلیس فتا ناجا در پاسخ به اینکه افزایش استفاده مردم و فروشگاه‌های مجازی از انواع فیلترشکن‌ها چه امکانی برای کلاهبرداری‌های مجازی فراهم می‌کند گفت: فیلترشکن خود یک نوع سرویس اینترنتی محسوب می‌شود که توسط خدمات دهنده به خدمات گیرنده ارایه می‌شود. اما آن طور که تمام کارشناسان دنیا اتفاق نظر دارند متاسفانه خدماتی که در بستر اینترنت به وسیله فیلترشکن‌ها ارایه و استفاده می‌شود احتمال به دست آمدن اطلاعات شخصی و خصوصی شهروندان یا اطلاعات کارت بانکی آن‌ها را به وجود می‌آورد. همین مساله باعث می‌شود تا بستر لازم برای وقوع انواع جرایم مالی در فضای مجازی شکل بگیرد.