سرنوشت نامعلوم وعده تولید گوشی داخلی

آی‌تی‌من-  «پرونده حکمرانی فضای مجازی» یکی از تکالیف مهم قانونی در عرصه فضای مجازی و نیز از الزامات قوی شدن در این فضا که همواره مورد توجه مقام معظم رهبری بوده است، تولید گوشی داخلی است که پیرو مصوبه بهمن‌ماه سال 98 شورای عالی فضای مجازی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ملزم است با همکاری نهادهای ذی‌ربط مانند سازمان برنامه و بودجه کشور، وزارت صنعت، مرکز ملی فضای مجازی و بخش خصوصی فعال در حوزه تولید و واردات گوشی همراه هوشمند، 20درصداز سهم بازار گوشی هوشمند را با استفاده از محصولات بومی، تولید کند.

 ضرورت‌های امنیتی تولید گوشی هوشمند داخلی
درباره ضرورت امنیتی تولید گوشی داخلی سردار غلامرضا جلالی رییس سازمان پدافند غیرعامل می‌گوید:«امروزه اکثر خدمات جاری کشور و مردم بر گوشی هوشمند مستقر شده است و در واقع استفاده نکردن از آن غیرممکن شده است. شکی نیست که گوشی هوشمند تهدیداتی را می‌تواند ایجاد کند و این را هر متخصصی می‌داند. پس اینجا یک تکلیف برای حکومت ایجاد می‌شود که برای استفاده‌های ضروری گوشی هوشمند ملی تولید کند به شکلی که مرکز داده و سرورهای آن در داخل کشور باشد و تنظیم مقررات آن در داخل کشور انجام شود، داده‌ها به خارج از کشور نرود و علیه کشور استفاده نشود. 

این تکلیف دولت است که براساس مصوبه‌ای، به عهده وزارت صمت نهاده شده است.»

کاهش وابستگی اقتصادی به خارج
امروزه متاسفانه سهم عمده‌ای از ارز کشور به واردات گوشی‌های همراه خارجی اختصاص یافته است و این در حالی است که کشور ما در شرایط تحریم به سر می‌برد و در شرایط جنگ اقتصادی صرفه‌جویی ارزی بسیار حائز اهمیت است. آمارهای رسمی‌حاکی از آن است، در سال 1399 حدود 2.47 میلیارد یورو ارز برای واردات موبایل تخصیص یافته است؛ ذکر این نکته لازم است 44 درصد از ارز تخصیص یافته برای واردت گوشی تنها برای واردت 16 درصد اختصاص یافته است که این گروه عمدتاً گوشی‌های لوکس با ارزش بیش از 200 یورو است.

تولید گوشی همراه داخلی علاوه بر اینکه می‌تواند از خروج ارز از کشور جلوگیری کند می‌تواند زمینه اشتغال پایدار را نیز فراهم کند در این باره ستار‌هاشمی‌معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات معتقد است: «در پایان دوره پنج ساله اجرای طرح حمایت از تولید گوشی داخلی با تولید 14میلیون دستگاه تلفن همراه، 43 هزار شغل پایدار مستقیم و غیرمستقیم و بیش از یک میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی همراه خواهد شد.»طبق گفته ستار‌هاشمی‌در حال حاضر، 6 شرکت تولیدکننده جدی و پای کار تولید گوشی همراه در کشور وجود دارد که می‌توان به شرکت‌هایی مانند ال جی، جی پلاس، مجموعه ارگ جدید بم، صاایران، مجموعه انارستان و مجموعه اُرُد، اشاره کرد.

درباره وضعیت کنونی شرکت‌های تولید کننده گوشی هوشمند در داخل کشور، معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌گوید: «شرکت ال جی از سال گذشته به طور جدی به عرصه تولید گوشی همراه ایرانی وارد شده و اکنون در حال تولید است. همچنین مجموعه جی پلاس در حال حاضر برای تولید گوشی همراه در حال آماده‌سازی مقدمات خط تولید است، اما مجموعه ارگ جدید بم اکنون در تولید مودم همکاری بسیار خوبی دارد و برای تولید گوشی همراه مذاکراتی با آنها انجام شده تا در حوزه تولید موبایل هم وارد شوند، البته با شرکای خارجی این اتفاق می‌افتد؛ چراکه ما در تکنولوژی نمی‌توانیم صاحبان اصلی تکنولوژی را نادیده بگیریم، زیرا از نظر تأمین تجهیزات لازم و راه اندازی خط تولید نیازمند تجهیزات الکترونیکی برای انتقال این تکنولوژی هستیم که نیاز به شریک خارجی داریم که آنها درواقع صاحبان تکنولوژی هستند.»

 موانع و چالش‌های تولید گوشی هوشمند در داخل کشور
یکی از مهمترین چالش‌های تولید گوشی هوشمند داخلی عدم حمایت و پشتیبانی کافی از تولیدکنندگان است؛ در این باره حمید سعیدی «مدیرعامل شرکت جی ال ایکس» می‌گوید: «موانع بانک مرکزی، کارهای اداری و گمرکی از بزرگترین مشکلاتی است که ما با آن درگیر هستیم. 

برای مثال مرحله کارهای اداری ثبت سفارش تا ورود قطعات بسیار طول می‌کشد. ورود قطعات اولیه تلفن همراه با تخصیص ارز بسیاز زمان‌بر است، همچنین پس از این مراحل بانک مرکزی باید یک کد منشا ارز بدهد که آن هم با یک روند طولانی همراه است. 

این فرایند به گونه‌ای است که سفارش قطعات باید دو تا سه ما در گمرک بخوابد. همین مسائل باعث می‌شود که یک سرمایه‌گذار به جای اینکه سرمایه خود را در این حوزه قرار دهد آن را در بخش واردات گوشی که چالش‌های کمتر و سودهی بیشتری دارد، بگذارد.»

نکته پایانی؛ مسلما در سال «تولید؛ پشتیبانی‌ها و مانع زدایی‌ها» با توجه به ظرفیت مناسب تولید گوشی هوشمند داخلی در کشور و با توجه به تکالیف قانونی در این باره، پشتیبانی و حمایت از تولید داخلی و رفع موانع در عرصه تولید گوشی هوشمند داخلی علاوه بر اینکه می‌تواند از خروج ارز از کشور در شرایط سخت تحریم و جنگ اقتصادی جلوگیری کند، ایجاد اشتغال پایدار را به دنبال خواهد داشت و باعث تزریق روحیه امید به آینده و خودباوری ملی به متخصصان جوان خواهد شد که این مسأله باید مدنظر مسوولان دولتی و مجلس شورای اسلامی‌به خصوص وزارتخانه صمت و وزارتخانه ارتباطات و فناوری اطلاعات واقع شود.