رای‌گیری الکترونیکی، نقطه قوت یا پاشنه آشیل
سه حمله، سامانه انتخابات هیات مدیره نصر تهران را از پا درآورد
تاریخ انتشار
شنبه ۱ آذر ۱۳۹۹ ساعت ۱۱:۳۲
آی‌تی‌من- پنج‌شنبه گذشته (29 آبان ماه) مجمع عمومی‌سالانه سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران به صورت آنلاین برگزار شد و حاضران در مجمع، به صورت‌های مالی این سازمان رای مثبت دادند.
اما مهم‌تر از مجمع سالانه، برگزاری انتخابات هیات مدیره دوره ششم سازمان بود که نخستین بار قرار بود به صورت آنلاین و بر بستر بلاکچین برگزار شود.
از نخستین لحظات آغاز رای‌گیری، گزارش اعضای سازمان از دریافت خطا به گوش می‌رسید و بسیاری قادر به ثبت رای خود نبودند. در نهایت از حدود 6 هزار رای، تنها 1174 رای ثبات شد.این اختلالات تا آنجا ادامه یافت که سازمان نصر تهران را مجبور به تمدید رای‌گیری تا پایان روز شنبه (امروز) کرد.
گفتنی است که سامانه رای‌گیری سازمان نظام صنفی بر بستر بلاکچین از سوی دو شرکت ققنوس و همراستا ارایه شده است. رای‌گیری سازمان‌های استانی روی سامانه ققنوس تا کنون بدون مشکل انجام شده، اما در دو استان تهران و البرز که همراستا مسوولیت آن را به عهده داشته، اعضای سازمان شاهد مشکلاتی بوده‌اند. این مشکلات در انتخابات استان البرز توقفی در روند رای‌گیری ایجاد نکرد، اما در استان تهران، به دلیل آنچه ترافیک حضور اعضا و حملات DDoS از داخل و خارج از کشور گزارش شده، به تعویق افتاد.
عذرخواهی رییس نصر
در پی این اتفاقات، محمدباقر اثنی‌عشری، رییس سازمان نظر با انتشار بیانیه‌ای، ضمن تشریح مشکلات به وجود آمده، اقدام به عذرخواهی از اعضای سازمان کرد.
متن بیانیه اثنی عشری به این شرح است:
«اعضای محترم سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران
با توجه به موضوعات پیش آمده در مجمع عمومی‌سالانه سازمان در روز پنج شنبه 29 آبان، گزارشی به شرح زیر به همکاران محترم تقدیم می‌گردد:
1. با اوج گیری بیماری کرونا و دستورات صریح ستاد ملی مبارزه با کرونا، برگزاری مجامع عمومی‌و جلسات با حضور بیش از 15 نفر به صورت حضوری ممنوع شده و در همسویی با پروتکل‌‌های بهداشتی، نشست‌های هیات مدیره سازمان و کمیسیون‌‌ها نیز در سال 99 به صورت مجازی برگزار شده است.
2. دوره سه ساله هیات مدیره سازمان در پایان پاییز 1399 خاتمه می‌یابد. پیشنهاد تمدید دوره هیات مدیره و تعویق انتخابات به مدت یک سال که در بسیاری از تشکل‌های صنفی مرسوم شده، با مخالفت هیات مدیره و شورای مرکزی سازمان روبرو شد و مصمم به یافتن راهکار جایگزینی (منطبق با شرایط خاص ناشی از شیوع کرونا) برای انجام انتخابات شدیم.
3.گزینه انتخابات حضوری با صندوق‌های ماشینی و طولانی کردن ساعات رای گیری مورد بررسی قرار گرفت، اما به دلیل برآورد حضور بیش از 1000 نفر و نیز عدم امکان اجاره محل مناسب با توجه به دستورالعمل‌های ستاد مبارزه با کرونا منتفی شد. این روش در برخی نظام‌‌های استانی با جمعیت کمتر و نرخ پایین‌تر ابتلا به بیماری در حال انجام است.
4.پس از کارشناسی برای انتخابات الکترونیکی بستر بلاکچین، به دلیل اعتماد و امنیت برگزیده و با تنها دو شرکت صاحب این فناوری برای انتخابات تهران و کشور توافق شد و به تصویب هیات مدیره و شورای مرکزی سازمان رسید. استفاده از فناوریهای نو، نیازمند جسارت و پذیرفتن مخاطراتی است که مسوولیت این تحول را پذیرفتیم.
5.انتخابات در استان البرز در چهارشنبه 21 آبان به صورت نمونه و در تعداد محدودتر با این روش با موفقیت انجام و اولین انتخابات اینترنتی بر بستر بلاکچین در کشور به نام استان البرز ثبت شد. هیات نظارت نرم افزار را در روزهای مختلف آزمود و چندین مانور برگزار شد.
6.در انتخابات روز پنج شنبه 29 آبان تهران، ساعتی پس از شروع سامانه دچار اختلال شد و دسترسی‌ها قطع یا بسیار کند شد. با دفع بیش از حمله سایبری و رفع اشکالات و ایجاد صف، سامانه از ساعت 1400 مجددا به‌کار گرفته شد، اما مشکلات به صورت کامل مرتفع نشد.
7.در این زمان گزینه پذیرش شکست، توقف شمارش آرا و انحلال انتخابات بررسی شد که با مخالفت همه اعضای برگزارکننده، مصمم شدیم با بسیج تمام توان و یاری گرفتن از همکاران دیگرمان مشکلات را برطرف و مسیر را با وجود سختی‌‌ها و فشارها ادامه دهیم.
8.در ساعت 1730 سامانه رای گیری به پایداری نسبی رسید و ثبت آرا سرعت گرفت. با توجه به تاخیر پیش آمده، تصمیم به تمدید زمان رای گیری گرفتیم و برای جلب مشارکت بیشتر و استفاده از ساعات اداری روز شنبه، زمان رای گیری تا ساعت 1700 روز شنبه تمدید شد. تا این زمان مشکل حادی گزارش نشده است.
9.همزمان با تهران در استان‌‌های گیلان، مازندران، همدان، کرمان و قم انتحابات بر بستر بلاکچین با کمترین مشکل برگزار شده که آمار مشارکت خیره کننده است.
ضمن عذرخواهی از اعضای صنف بابت مشکلات پیش آمده، همکاران می‌توانند در زمان باقیمانده نسبت به ثبت رای خود اقدام نمایند. گزارش فنی مسایل پیش آمده در دست تهیه است که روز شنبه در اختیار عموم قرار خواهد گرفت.
پیشگام بودن، پذیرفتن تغییر و سنت شکنی نیازمند پرداخت هزینه است و تجربه بدست آمده قطعا راه را برای دیگران هموار خواهد کرد.»
بدخواهان ناخشنود شدند
از سوی دیگر، ناصرعلی سعادت، رییس هیات نظارت بر انتخابات نصر تهران نیز بیانیه‌ای منتشر کرد و در آن، ضمن تشریح مشکلات به وجود آمده، اعلام کرد که با جسارت مدیریت سازمان، بدخواهان ناامید شده‌اند. متن بیانیه سعادت به این شرح است:
« لازم است چند نکته را توضیح دهم تا دوستان بدانند که دیروز چه گذشت.
۱- در مورد انتخاب شرکت مجری کلا دو شرکت اعلام آمادگی برای انجام انتخابات آنلاین بر بستر بلاک چین داشتند که ققنوس به‌دلیل حضور چهار نفر از اعضا هیات مدیره و مدیران در کاندیداهای تهران مردود و شرکت همراستا در یک فرصت تنها دو هفته‌ای جایگزین شد.
۲- اینکار از نظر فنی بخش‌های مختلف اعم از سرور و نرم افزارهای پایه و نرم افزار کاربر و نرم افزار پشتیبان (بک اند) و نرم افزار بلاک چین دارد که ۷ سرور در هفت نقطه مختلف مختص بلاک چین است و یک سرور گیرنده درخواست‌های کاربران و شناسایی و رای دادن.
۳ – بخش‌های نرم افزارهای شرکت همراستا همه تست شده بودند و مشکلی نداشتند. ولی متاسفانه فرصت مانور واقعی برای تست ارتباطات و سرورهای قبل از روز انتخابات فراهم نبود.
۴- در روز رای گیری شبکه با سه حمله مواجه شد؛ یک حمله خوشحال کننده و دو حمله مخرب. حمله خوشحال کننده استقبال کم نظیر رای دهندگان که ۴ برابر انتخابات قبلی بود و دو حمله مخرب یکی از خارج کشور و دیگری از داخل که با شناسایی این موارد حمله خارجی در ساعت یک بعدازظهر با همکاری مدیرعامل افرانت مهار و همه داخلی درساعت سه بعدازظهر با همکاری مدیرعامل مخابرات ایران شناسایی و مهار شد اما حمله اصلی که ترافیک بالای رای دهندگان بود همچنان باقی ماند.
۵- بدخواهان نظام صنفی و آنهایی که بسیار دنبال شکست این رای گیری بودند تمام فشار خود را برای توقف و قبول شکست به مجموعه برگزارکننده و رییس سازمان وارد می‌کردند که خوشبختانه هیات نظارت با جسارت تمام ایستادگی کرد و با تمدید مدت زمان تا شنبه ۵ بعدازظهر و البته بسیج نیروهای فنی مشکلات سیستم را که ناشی از تقاضای بالا بود برطرف ساخت و ریاست سازمان هم شجاعانه بصورت کتبی عذر خواهی نمود و انتخابات به راه خود ادامه داد و باعث ناخشنودی بدخواهان شد که انشاله شنبه ساعت شش بعدازظهر با اعلام نتایج همه سربلند از این آزمون بیرون خواهیم آمد.
دوستان خوب من این سازمان که خانه همه ماست فقط با همراهی و همکاری و حضور در شرایط بحران به منظور کمک و نه تخریب در جایگاه رفیع خود قرار می‌گیرد.»
دیدگاه‌های اعضای نصر
در پی این اتفاقات، بسیاری از اعضای سازمان نصر تهران، ناخشنودی خود را از اتفاقات به وجود آمده ابراز داشتند و حتی برخی از آنان، احتمال مهندسی انتخابات را مطرح کردند.
اما در میان اعضای هر دو گروه اصلی حاضر در انتخابات، یعنی هم نصر فراگیر و هم، هم‌آفرینی صنفی، افراد بسیاری معتقد بودند که اگرچه مشکلات به وجود آمده به وجهه سازمان به عنوان یک نهاد خصوصی فناوری محور، آسیب زده، اما جسارت مدیریت سازمان در استفاده از فناوریهای نوظهور قابل تحسین است. آنان همچنین به لزوم حمایت از استارتاپی که سامانه رای‌گیری تهران را تدارک دیده (همراستا) تاکید کردند.
