فیس‌بوک، گوگل، اپل و آمازون درباره اقدامات انحصارطلبانه‌شان توضیح می‌دهند

 
آی‌تی‌من- نمایندگان کنگره آمریکا، مدیران اپل، آمازون، گوگل و فیس‌بوک را فراخوانده‌اند تا در موارد متعددی از جمله نقض قوانین ضدانحصار و در مورد خاص فیس‌بوک، رمزارز لیبرا، توضیح بدهند. نمایندگان کنگره قرار است در یک موضوع کلی‌تر هم به بررسی بپردازند؛ اینکه آیا باید نظارت دولتی بر این شرکت‌ها بیشتر شود یا نه.

جلساتی که در مقر کنگره ایالات متحده در کاپیتول هیل برپا می‌شود، البته عناوین آکادمیک دارد. مثلا فردا  (سه‌شنبه) جلسه‌ای با عنوان «پلتفرم‌های آنلاین و قدرت بازار، بخش دوم: نوآوری و کارآفرینی» در کمیته قضایی کنگره برای بررسی مسایل مرتبط با انحصار برگزار می‌شود که نمایندگانی از آمازون، اپل، فیس‌بوک و گوگل در آن به ادای شهادت خواهند پرداخت.

کمیته بانک‌داری سنا نیز در جلسه‌ای با عنوان «بررسی رمزارز پیشنهادی فیس‌بوک و ملاحظات محرمانگی داده‌ها» به رمز‌ارز لیبرا خواهد پرداخت.

این جلسات، نمایانگر تنش‌ها و اختلاف‌نظرهایی است که اخیرا بین غول‌های فناوری و قانون‌گذاران آمریکایی به وجود آمده و حتی این بحث‌ها و اختلاف‌نظرها به مبارزات انتخاباتی آمریکا نیز راه پیدا کرده است.

سیاست‌مداران و قانون‌گذاران، این موضوع را مدنظر دارند که دولت چگونه باید شرکت‌های بزرگ فناوری را، که اکنون به بزرگ‌ترین و قدرتمندترین گروه‌ها در جهان تبدیل شده‌اند، تحت کنترل قانونی خود درآورد . آمازون و اپل، به دو شرکت تریلیون دلاری تبدیل شده‌اند و فیس‌بوک و گوگل نیز دارای کاربران میلیاردی هستند.

در چند دهه گذشته، شرکت‌های سیلیکون‌ولی به نوعی به عنوان نمایندگان رویای آمریکایی جدید تبدیل شده‌اند و از میان آنها شرکت‌های چند میلیارد دلاری سربرآورده‌اند. اما در دو سه سال گذشته، این شرکت‌ها به طور مداوم رسوایی‌هایی را موجب شده‌اند و با رفتارهای نامناسب سازمانی، آن روی شرور خود را به نمایش گذاشته‌اند.

فیس‌بوک و گوگل موجب ابهام‌های جدی در حفظ حریم خصوصی و محرمانگی داده‌های کاربران شده‌اند و تاثیرگذاری منفی آنها در آزادی بیان و انتخابات، محل نگرانی است. در عین حال اپل و آمازون به چندان رشد و قدرتی رسیده‌اند که به عقیده برخی قانون‌گذاران، تبدیل به شرکت‌های انحصاری (مونوپولی) شده‌اند و باید این شرکت‌ها را کوچک کرد.

رگولاتورهای آمریکا و اروپا نیز جریمه این شرکت‌ها را در دستور کار دارند. اتحادیه  اروپا سال پیش گوگل را 5 میلیارد دلار جریمه کرد و همین دیروز نیز کمیسیون فدرال تجارت آمریکا، فیس‌بوک را به پرداخت جریمه‌ای 5 میلیارد دلاری در پرونده کمبریج آنالیتیکا محکوم کرد.

اما گویا این جریمه‌ها برای راضی کردن سیاست‌مداران کفایت نمی‌کند. راهکارهایی هم که برای قانومند کردن این شرکت‌ها ارایه شده، متفاوت و متنوع است. برخی، از جمله مارک وارنر، نماینده دموکرات ایالت ویرجینیا در سنا، پیشنهاد قوانینی برای محرمانگی و قابلیت انتقال داده‌ها (Data Portability) به همراه لایحه‌ای برای اجبار شرکت‌ها در اعمال شفافیت بیشتر در تبلیغات سیاسی داده است. دیگرانی همچون سناتور تدکروز از ایالت تکزاس نیز درخواست جلساتی برای ادای توضیح درباره سانسور شده‌اند و معتقدند به دلیل نگرانی‌ها از سوگیری شرکت‌های فناوری در حوزه‌های سیاسی، قواعد ویژه‌ای باید برای فعالیت آنها در نظر گرفت.

گذشته از نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی و تاثیرگذاری در رخدادهای سیاسی، رمزارز لیبرا هم به مساله روز قانون‌گذاران تبدیل شده است. ترامپ اخیرا گفته‌  است که لیبرا و بیت‌کوین بسیار نامطمئن و روی هوا هستند.
 
اما با وجود همه این رسوایی‌ها و نگرانی‌ها، جالب اینجاست که قانون‌گذاران هنوز برای برداشتن قدم‌های مهم بعدی به توافق نرسیده‌اند.
 
جلسات هفته جاری  کنگره، همه حاکی از ملاحظات موجود در زمینه رفتار انحصارطلبانه این شرکت‌هاست.

الیزابت وارن، نماینده دموکرات ماساچوست و نامزد احتمالی انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده می‌گوید: شرکت‌های فناوری آنقدر بزرگ‌ شده‌اند که عملا رقابت را دشوارتر کرده‌اند. ترامپ و تدکروز نیز روی نگرانی‌های مرتبط با آزادی بیان متمرکز شده‌اند.

اما هیچ کدام از این مباحثات با نگاه تاریخی دولت آمریکا به مساله انحصار همخوان نیست؛ نگاهی که انحصار را به معنی قیمت‌گذاری به نحوی می‌داند که به مصرف کننده آسیب بزند.

آمازون اغلب به دلیل اقدامات ضدرقابتی از طریق بازی با قیمت‌ها مورد انتقاد قرار می‌گیرد. اپ استور اپل و گوگل نیز در زمینه قیمت‌گذاری هدف انتقاد هستند برای مثال ناشران روزنامه‌ها اقدامات گوگل را قاتل امکان رقابت می‌دانند. در عین حال فیس‌بوک و وگوگل به عرضه خدمات رایگانی مثل اینستاگرام، واتس‌اپ و گوگل مپس شناخته می‌شوند و بسیاری این موارد را مشمول قوانین ضدانحصار نمی‌دانند. برای مثال، دیوید بالتو که دو  دهه پیش مدیر سیاست‌گذار کمیسیون فدرال تجارت بود و مایکروسافت را به دلیل اقدامات انحصارطلبانه‌اش در دادگاه محکوم کرد، می‌گوید: در مورد چیزی که رایگان عرضه شده، چطور می‌توان گفت که از قانون ضدانحصار تخطی شده است؟