چهار ماهواره ایرانی در نوبت پرتاب قرار دارند

آی‌تی‌من- محمدجواد آذری جهرمی، در دهمین سالگرد روز فناوری فضایی ذیل عنوان «پیام صلح و دوستی در فضا، دستاورد چهار دهه خودباوری» گفت: گرامی می‌داریم یاد شهدای صنعت فضایی که چندی پیش به دلیل سانحه‌ای در پژوهشگاه فضایی سه تن از عزیزان ما در این راه جان خود را از دست دادند.

وی افزود: ما سال گذشته عنوان کردیم می‌خواهیم دانش فضایی را کاربردی کنیم. دانشی که گذشتگان ما از وزرا و روسای سابق سازمان فضایی تا همه کارشناسان تاکنون آن را ارتقا داده‌اند و این دانش را به این مرحله رسانده‌اند.

آذری جهرمی بابیان اینکه «خود این دانش یک تحول بزرگ در کشور است» گفت: خیلی از کشورها در جهان فاقد این دانش هستند و تنها مصرف کننده‌اند؛ اما به فضل الهی ما در ایران نه‌تنها استفاده‌کننده بلکه تولیدکننده در  عرصه دانش فضایی هستیم.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ادامه داد: بنا و میثاق ما این بود که در این دولت ثمرات این صنعت و دانش فضایی را کاربردی کنیم و به همت تلاشگران در سازمان فضایی که جای تقدیر و تشکر از همه آن‌ها دارد به این هدف رسیده‌ایم.

وی افزود: امروز صنعت کشاورزی ما به دانش فضایی تجهیز شده است. مدیریت منابع آب به این دانش متصل شده، آمایش سرزمینی ما از محصول دانش فضایی استفاده می‌کند. پلیس ما امروز تبدیل به یک مشتری پرو پا قرص دانش فضایی شده و پای‌کار آمده است.

وزیر جوان دولت تدبیر و امید ادامه داد: این یعنی نهضتی که برای استفاده از دانش فضایی آغاز شده است، به‌خوبی مسیر خود را پیش می‌برد و این مسیری که تدوین‌شده به‌خوبی جایگاه خود را پیدا کرده است. البته این دستاوردها تنها مورد تائید دولتمردان ما قرار نگرفته، مورد تائید فعالان مدنی قرارگرفته و به امید خدا مورد تائید عموم مردم هم قرار خواهد گرفت.
 
فناوری فضایی به چه درد می‌خورد؟
آذری جهرمی بابیان اینکه بسیاری سؤال می‌کنند که صنعت فضایی به چه‌کار ما می‌آید و برخی  این پرسش را در فضای مجازی این‌گونه مطرح می‌کنند که کاربرد این فناوری پرهزینه برای مردم چیست گفت: به این پرسش ها باید پاسخ داد. اول که باید به این فرض اشتباه پرداخت که آیا فناوری فضایی یک فناوری پرهزینه است؟

وی افزود: بنده در پاسخ به یکی از این سؤالات شفاف‌سازی کردم که ماهواره پیام کل هزینه تولید ده‌ساله‌اش 1.2 میلیون یورو بود. هزینه تولید ماهواره دوستی از این هم کم‌تر است. البته اگر دوستان  تا شهریورماه سال آینده ماهواره ظفر را برسانند هزینه تولید آن‌هم در همین حدود «دوستی» خواهد بود.

وزیر ارتباطات تاکید کرد: بله ما زیرساخت‌های فضایی مثل آزمایشگاه ایجاد کردیم که هزینه سرسام‌آوری برای کشور نبود و حتی جزو هزینه‌های کلان وزارت ارتباطات هم نبوده است؛ اما آنچه در اینجا به‌عنوان سرمایه‌گذاری کلان کشور محسوب می‌شود آن مغز دانشمندان و نیروی توانمند ما است.

وی در پاسخ به این پرسش که دستاوردهای صنعت فضایی چیست گفت: در این جلسه مورداشاره قرار گرفت که سازمان فضایی 40 سال داده تصویربرداری شده کشور را توانسته آزادسازی کند. مثال‌های ساده‌ای که مورداشاره قرار خواهد گرفت می‌تواند ارزش این آزادسازی را بیش‌ازپیش نمایان کند.

وزیر دولت دوازدهم افزود: چقدر باید در یک سال محصولی مثل گوجه‌فرنگی بکاریم و این محصول در بازار اشباع شود و مجبور شویم بسیاری از آن‌ها را دور بریزیم و کشاورزان ما متضرر شوند و نتوانیم بهینه از منابع آبی و سرمایه‌گذاری‌هایمان استفاده کنیم و سال بعدش به دلیل تجربه سال قبل همان کشاورزان گوجه نمی‌کارند و بعد مردم باید هزینه این سو مدیریت را بپردازند.

آذری جهرمی تأکید کرد: این مشکل را می‌شود بادانش فضایی حل کرد و ما لحظه‌ای بدانیم در کشور، در کدام منطقه، چه میزان و چه محصولی باید کاشته شود. بادانش فضایی می‌توانیم به کشاورزی که می‌خواهد محصولی بکارد توصیه کنیم آیا لازم است این محصول را بکارد و اگرکاشت امسال سود می‌کند یا ضرر.

وی افزود: اگر بتوانیم دانش فضایی را در اختیار کشاورزان قرار دهیم که کشاورز از دسترنج و منابعی که در اختیار دارد چگونه بهینه استفاده کند تا بیشترین درآمد را داشته باشد آیا دستاوردی کمی است؟ اگر بتوانیم در مدیریت منابع آب از این دانش استفاده کنیم که آب را چگونه تخصیص دهیم خدمت کمی است؟

وزیر ارتباطات تاکید کرد: اگر بتوانیم با این دانش مزرعه خشخاش پیدا کنیم و جلوی تجارت مرگ در کشور را بگیریم چطور؟ این دانش می‌تواند به کمک دستگاه انتظامی ما که انصافاً در این عرصه تلاش‌گر بوده است و شهدای زیادی هم داده بیاید. چرا باید این محصول در کشور تولید شود و وارد لایه توزیع شود بعد بخواهیم با آن برخورد کنیم و شهید بدهیم. خب در همین لایه تولید به کمک این دانش می‌شود جلوی این تجارت مرگ را بگیریم.

آذری جهرمی تاکید کرد: فناوری همواره در خدمت مدیریت کشور و شفاف‌سازی است و به‌طریق‌اولی می‌تواند هم مدیریت را بهبود ببخشد، هم شفافیت و هم اشتغال ایجاد کند.
 
منابع داده‌ای فناوری فضایی باز شد
وزیر ارتباطات ادامه داد: باز کردن منابع داده‌ای سازمان فضایی با همین هدف انجام‌شده است که اطلاعات مثلا در اختیار مهندسین کشاورزی قرار گیرد تا به کشاورزان مشورت دهند و برای خود شغلی ایجاد کنند. آزادسازی داده‌های فضایی به شکوفایی اقتصادی منجر خواهد شد. در ایجاد اشتغال همه‌چیز در پول نیست خلاقیت هم نقش مهمی در این حوزه ایفا می‌کند.

وی بابیان اینکه سازمان فضایی حرکت خود را در این زمینه به‌خوبی آغاز کرده است گفت: این سازمان اول که منابع داده‌ای را باز کرده است. دوم تحقیقات و پژوهش‌هایی که به‌عنوان مکانیسم‌های پایه با سرمایه‌گذاری دولت انجام داده را به‌صورت متن‌باز در اختیار همه قرارداد و سوم در حوزه زنجیره‌های کریدورهای فناوری اطلاعات، پارک فناوری توسعه اقتصاد دیجیتال فضاپایه را در مازندران ایجاد کرد.

آذری جهرمی تأکید کرد: نتیجه این تلاش این بوده است که در همایشی که وزارت جهاد کشاورزی امسال برگزار کرد 100 استارت‌آپ حوزه کشاورزی حضور داشتند. این دستاورد برای ما لذت‌بخش است. که معنای آن این است که دانش فضایی را سر سفره مردم آورده‌ایم، با آن شغل ایجادشده، با آن مدیریت منابع و شفاف‌سازی ایجاد شده است. پس هزینه زیادی برای این دانش نشده و در عوض آورده آن نیز بسیار زیاد است.

وی بابیان اینکه از منظر بین‌المللی به این مسئله نگاه کنید که چه اتفاقی افتاده است گفت: در روز چند ماهوارِه سنجشی از بالای سر کشور ما عبور می‌کند، یا با اهداف جمع‌آوری اطلاعات یا حتی جاسوسی. چرا وقتی ما وارد این حوزه می‌شویم برخی ناراحت می‌شوند.

آذری جهرمی افزود: پس ما توانسته‌ایم در موازنه‌های بین‌المللی هم وارد حوزه قدرت و تکنولوژی شویم. دروغ می‌گویند که اهداف ماهواره‌های ایران پوششی برای اهداف موشکی است. مؤسسات مرجع بین‌المللی هم این را اعلام کرده‌اند. دو مرجع بین‌المللی در گزارشات اخیر خود تائید کرده‌اند که برنامه فضایی ایران یک برنامه صلح‌آمیز است و یک برنامه پوششی برای اهداف دیگر نیست.

وزیر ارتباطات تصریح کرد: پس ما می‌توانیم زندگی مردم و مدیریت خودمان را بهبود ببخشیم و جامعه جهانی هم باید ایران را به‌عنوان یک قدرت بپذیرید و ما را در معادلات بین‌المللی جا دهد.

وی بابیان اینکه در عرصه فضای مجازی هم همین مدل را داریم گفت: برخی ناراحت هستند که سکوهای پلتفرم‌های بین‌المللی اطلاعات ما را جمع‌آوری می‌کند. خب اطلاعات ما را در فضا هم جمع می‌کنند. نوع رویکرد تهاجمی در فضای مجازی هم می‌تواند مثل مدل فضایی باشد. فضا متعلق به همه است فضای مجازی هم متعلق به همه است.

وزیر دولت داوزدهم افزود: هر دو فضا هم تهدید دارد و هم فرصت. ما در این عرصه باید فعالانه وارد شویم. باید به فرموده مقام معظم رهبری «حضور جریان ساز» داشته باشیم. تهدید جمع‌آوری اطلاعات همیشه هست؛ اما راهش رفتن و جنگیدن است.

آذری جهرمی تأکید کرد: هنر ما این است که تهدید را فرصت کنیم همان کاری که جوانان کردند. این‌ها نرفتند از منابع زیرزمینی نفت استفاده کنند. نسل جدید کاری به منابع زیرزمینی ندارد. کارش با اندیشه است. سرمایه نسل جوان فعلی ما همین است که می‌گوید دوره مدیریت و استفاده از منابع زیر زمینی، نفت و اقتصاد انحصاری تمام‌ شده است. بگذارید ما بر اساس ایده‌ها و خلاقیت‌ها اقتصاد انفجاری و جهشی ایجاد کنیم.

وی ادامه داد: کدام‌یک از این فعالیت‌ها و فرآیندها توسط نسل جوان ما عرصه را بر مردم تنگ کرده است و یا از منابع کشور به‌صورت انحصاری استفاده‌شده است. هر جا که این جوانان واردشده‌اند کار و رفاه را برای مردم تسریع کرده‌اند و هزینه‌هایشان را هم کاهش داده‌اند. اصلاً هدف فناوری همین است.

آذری جهرمی با بیان اینکه صنعت فضایی تجربه‌ای است که در سایر حوزه‌ها می‌تواند برای ما مؤثر باشد گفت: تشکر می‌کنیم از تمام کسانی که در طول این مسیر بدون ذره‌ای نگاه سیاسی هرگاه کمکی خواستیم به ما کمک کرده‌اند که باید به احترام همه آن‌ها و دانشمندان این حوزه ایستاد.

وی افزود: خط ما در سال پیش رو هم ادامه تجاری‌سازی و ادامه توسعه کسب‌وکارهای فضاپایه و ادامه توسعه کاربردهای دانش فضایی است. در لایه توسعه فناوری فضایی هم بر مدار قرار نگرفتن ماهواره پیام را یک شکست نمی‌دانیم. ماهواره پیام یک موفقیت کامل بوده است و انشا الله همان تیم «پیام» ظرف سه سال آینده یک ماهواره‌ای با دقت 40 برابر دقت کنونی تحویل ما خواهند داد.