بازپرس دادسرای جرائم رایانه‌ای تهران:
نظام ما رمز ارزها را به رسمیت نمی‌شناسد
تاریخ انتشار
شنبه ۱۷ تير ۱۴۰۲ ساعت ۱۴:۴۷
آی‌تی‌من- برنامه «آوای قانون» در رادیو گفتگو ؛ با حضور امین تویسرکانی، بازپرس دادسرای جرائم رایانه‌ایتهران و پژوهشگر حوزه حقوق سایبری و ارتباط تلفنی با مهدیامیری، معاون اداره کل نظارت بر فضای مجازی دادستان کل کشور و با موضوع رمز ارز، روی آنتن رفت.
گزارش این گفت‌وگوی رادیویی را می‌خوانید.
رمز ارز چیست؟
تویسرکانی: رمز ارزها یکی از انواع دارایی‌های دیجیتالمحسوب می‌شوند که انواع مختلفی دارند؛ در واقع رمز ارزها یکنوع دارایی‌های مجازی هستند که بر پایه یک نوع نرم‌افزار دارای رمزگذاری شکل می‌گیرند که بر مبنای یک نظام متمرکز شکل نگرفتند.
آیا رمز ارزها غیرقانونی محسوب می‌شوند؟
تویسرکانی: در کشور‌های مختلف حاکمیت‌ها برخورد‌هایمختلف دارند، در ایران فعلاً قانونی که تولید و عرضه رمز ارزها را صراحتاً غیرقانونی اعلام کند وجود ندارد؛ اما مراجع دولتی در چند مصوبه در حد آیین نامه و بخشنامه اعلام کردند که نظام حاکمیت ما فعلاً رمز ارزها را به رسمیت نمی‌شناسد و قطعاً از لحاظ حقوقی در کشور رمز‌ها نه پول و نه ارز محسوب می‌شوند.
آیا در ایران در مورد تهدیدات و فرصت‌های این موضوع اقدامی انجام شده؟
تویسرکانی: در رمز ارزها علاوه بر تهدیدات بسیاری که دارد قطعاً فرصت‌هایی هم وجود دارد آنطور که حاکمیت استفاده از این فرصت‌ها را پذیرفته، یک ویژگی رمز ارزها این است که می‌توان آن‌ها را از هیچ خلق کرد و در واقع اعتبار هستند و یکمال ملموس فیزیکی با پشتوانه نیستند و صرفاً در یکمکانیسم رایانه‌ای خلق می‌شود مردم کشور هم می‌توانند آن را خلق کنند؛ یعنی در واقع از هیچ آن‌ها را بیافرینند.
خطر مالباختگی مردم از طریق رمز ارزها به چه میزان است؟
تویسرکانی: متاسفانه در طی دو سال گذشته به صورت خیلینگران کننده و پرشتاب پرونده‌های مرتبط با رمز ارز در نظام قضایی ما افزایش پیدا کرد و این روند در حال افزایش است. خیلی از پرونده‌های قدیمی که به شیوه‌های سنتی اتفاق می‌افتاد وارد حوزه رمز ارز شده و انواع مختلفی دارد. با توجه به ویژگی‌های رمز ارز و اینکه هیچ نظارتی در هیچ جای دنیادر این خصوص وجود ندارد عملاً در بسیاری از پرونده‌هایمرتبط با رمز ارز امکان دستیابی به متهمین، مرتکبین جرائم و جبران ضرر و زیان وجود ندارد.
آیا راهکار‌های فنی بازدارنده‌ای برای این موضوع وجود دارد؟
امیری: بحث آموزش خیلی موثر است و مردم ما از لحاظ سواد رسانه‌ای و اطلاعات در حوزه فضای سایبر نسبت به سطح جهانی خیلی پایین‌تر است و به شدت روی معاملات پر ریسکسریع اقدام می‌کنند و عواقب آن را در نظر نمی‌گیرند. شایدخیلی از مردم این اطلاع را نداشته باشند که در مصوبه هیئتوزیران صراحتاً اشاره شده هرگونه معامله رمز ارز در داخل کشور ممنوع است و ریسک و عواقب آن بر عهده کسانی که اینتخلف را انجام می‌دهند، است و معمولاً افراد آن را با بورس مقایسه می‌کنند در حالی که به شدت با آن متفاوت است. ضعف اطلاعاتی مردم باعث شده به راحتی اطلاعات و دارایی‌هایشاندر معرض ریسک‌های متعدد قرار بگیرد.
آیا استخراج رمز ارز قانونی است؟
امیری: به جهت برخی محدودیت‌های بین‌المللی که بر علیهکشور اعمال شد و تحریم‌هایی را بر علیه کشور ما وضع کردند دولت موافقت کرد به صورت کنترل شده افراد استخراج رمز ارز را انجام دهند مشروط بر اینکه در داخل کشور توزیع و معامله نکنند، بلکه در خارج از کشور برای دور زدن تحریم‌های ظالمانه و بهره بردن از منافع آن و در تجارت‌های بین المللی از آن استفاده کنند و با اخذ مجوز و شرایط خاصی این اجازه داده می‌شود.
آیا استخراج رمز ارز صرفه اقتصادی دارد؟
امیری: در مصوبه دولت آمده استخراج کننده‌ها باید برق را به صورت برق صادراتی محاسبه کنند و حتی اگر برق به اینطریق محاسبه شود باز هم سود قابل توجهی برای آن‌ها دارد.
آیا در این زمینه میزان وجوه ریالی و خروج سرمایه از کشور رصد شده است؟
تویسرکانی: تشخیص اینکه این رمز ارزها برای داخل یاخارج است اساساً امکان‌پذیر نیست فرایند تولید رمز ارز یک فرایند کاملاً ساده و در حد یک اپراتور استفاده کننده از رایانه است. تبدیل وجوه ریالی به رمز ارز در کشور خیلیزیاد است و جنبه غیر متمرکز آن اجازه نمی‌دهد که رصد کنیمچه میزان از وجوه ریالی تبدیل به دارایی‌های رمز ارز شده.
امیری: به جهت اینکه غیر متمرکز است قطعاً آمار دقیقیوجود نداره و آمار تقریبی که وجود دارد واقعاً فاجعه است و یکهشدار جدی را به مسئولین و مردم باید داد.
مالباختگان حوزه رمز ارز چگونه باید پیگیری کنند؟
تویسرکانی: اینکه چگونه با پدیده مجرمانه رمز ارزها برخورد می‌شود بستگی به نوع اتفاقی که می‌افتد و رفتاری که منجر به بزه دیدگی شده دارد. افراد باید به عرضه رمز ارز‌های جدید با اسامی جدید و ناشناخته که دارای سوددهی بالا هستند وسرمایه‌گذاری به صورت شرکت‌های هرمی در رمز ارزها اجتناب کنند.
چه آموزش‌هایی می‌توان به افراد برای فریب نخوردن در اینحوزه داد؟
امیری: طعمه‌ها و قربانی‌ها معمولاً در کشور‌هایی هستند که اطلاعات فنی کمتری دارند و در حال توسعه‌اند و با مشکلات اقتصادی همراه هستند و می‌خواهند راه ۱۰۰ ساله را یک شبه طی کنند. اگر در فعالیت‌های شبیه به معاملات رمز ارز عواقبش را در نظر نگیرند هیچ انتهایی ندارد و طمع پول‌هایلحظه‌ای نه تنها خودشان را بیشتر در این باتلاق فرو می‌بردبلکه اقوام و دوستانشان را ترغیب کرده و به شبکه‌های آلوده می‌کشانند. بهترین راه برای پیشگیری از این موضوع آموزش و افزایش سواد رسانه‌ای و اینکه رسانه‌ها بیشتر به این مسئله بپردازند و اطلاع رسانی داشته باشند.
فرصت‌های رمز ارزها چیست؟
تویسرکانی: با توجه به اینکه به صورت ظالمانه در نظام مالیبین الملل محدودیت‌هایی برای ما وجود دارد به نظر می‌رسد از رمز ارزها در این زمینه می‌توان استفاده کرد و استخراج و انتقال رمز ارزها فرصتی را به وجود می‌آورد تا تحریم‌ها را دور زد؛ اما این فرصت‌ها برای کسانی است که در این زمینهمتخصص هستند.
مرجع : خبرگزاری صدا و سیما
