مهاجرت پیدا و پنهان نیروهای متخصص معضل بزرگ صنعت ICT است

آی‌تی‌من- کامبیز قادری مدیرعامل و رییس هیات مدیره شرکت سبا پردازش ضمن تشریح وضعیت ارایه سرویس‎های بانکداری الکترونیکی کشور و تولید محصولات افتا، بزرگترین مشکل شرکت‎های فعال در این حوزه را کمبود نیروری انسانی متخصص و عدم حمایت دولت از تولید و توسعه محصولات بومی‌عنوان کرد.

به اعتقاد وی نخبگان و نیروی انسانی متخصص و ماهر کشور دو نوع مهاجرت "پیدا" و "پنهان" دارند که باعث شده شرکت‎های حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات با چالش مواجه شوند. 

 معضل تامین نیروی انسانی متخصص
مدیر عامل شرکت سبا پردازش با بیان اینکه تامین منابع انسانی حوزه ICT در کل جهان به یک معضل تبدیل شده است، گفت: حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی از پردرآمدترین مشاغل دنیاست به همین دلیل متخصصان این حوزه به دنبال شرایط مطلوب‌تر هستند و معمولا توسط شرکت‌های رقیب با درآمدهای بالاتر به کار گرفته می‎شوند.

وی افزود: حال باتوجه به شرایط اقتصادی حاکم بر کشور بسیاری از کارشناسان ترجیح می‎دهند مهاجرت کنند تا از مزایای بهتری برخوردار شوند، افرادی هم که نمی‌توانند مهاجرت کنند به صورت دورکاری با شرکت‎های خارجی کار می‎کنند که عملا یک نوع مهاجرت پنهان است. چراکه سهمی‌از تولید سرانه ملی را فراهم نمی‌آورند.

وی اضافه کرد: متاسفانه عدم حمایت از صنعت ICT موجب پایین بودن نرخ خدمات و قیمت‌ها از یک سو و افزایش سرسام‌آور هزینه‌ها از سوی دیگر شده و بخش خصوصی این حوزه قادر نیست در شان متخصصان خود درآمد ایجاد کند، بنابراین در چند سال گذشته به دلیل مشکلات اقتصادی بسیاری از نخبگان ما مهاجرت کرده‌اند و ابزار انگیزه‌ی اقتصادی عملاً بی‌اثر شده است.

 شعار حمایت از تولید محصولات داخلی
کامبیز قادری با تاکید بر اینکه برخلاف شعارهایی که هر سال برای حمایت از تولید داخل می‌دهند، حمایتی جدی و درخور توجه از محصولات بومی‌در حوزه اطلاعات صورت نمی‎گیرد، گفت: بطور مثال همان قدر که تولید  در صنعت خودرو به صورت افراطی حمایت می‎شود، تفریط حمایت آن در صنعت ICT ملاحظه می‌شود. گویا در صنعت خودرو افرادی به نفعشان هست که از تولید داخل حمایت کنند، اما حمایت از تولید در صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات به نفع کسی نیست. 

 قادری افزود: تسهیلاتی که گاه به شرکت‎های بخش خصوصی ارایه می‌شود، هزینه‌های جاری آنها را نیز پوشش نمی‌دهد. در صورتی هزینه تولید در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات بالاست و سوددهی بسیار پایینی دارد و در واقع پژوهش و نوآوری و R&D سهمی ‌از بودجه ندارند.

رییس هیات مدیره شرکت سباپردازش با بیان اینکه هم اکنون محصولات بومی‌ کاملا قابل رقابت با محصولات مشابه خارجی هستند، گفت: محصولات بسیار با کیفیتی در حوزه امنیت ارتباطات و فناوری اطلاعات تولید می‌شوند ولی متاسفانه با وجودی که محصول بومی به شرط کیفیت ارایه می‎شود، اما مناقصات را برای محصول خارجی برگزار می‎کنند.

وی با تاکید بر اینکه ضعف مدیریتی سازمان‌ها باعث شده که رغبتی برای استفاده از محصولات بومی‌ وجود نداشته باشد، افزود: نکته قابل توجه این است که مدیریت سازمان‎ها برای خرید محصول خارجی راضی هستند میلیاردها تومان هزینه کنند، اما اگر بخواهند نسخه مشابه ایرانی همان محصول را بخرند نمی‎خواهند 100 میلیون هزینه کنند.

قادری تصریح کرد: قطعا استفاده از محصولات بومی ‌در تمام صنایع باید حمایت شود، اما در صنعت امنیت اطلاعات این امر یک الزام است و با وجودی‌های متعددی که بخشنامه‌ در این رابطه وجود دارد ولی هیچ‌گاه بطور تمام و کمال اجرا نشده است.

 لزوم همکاری وزارت صمت و تشکل‌ها
قادری در ادامه صحبت‎های خود با اشاره به نقش وزارت صمت برای الزام سازمان‌‎ها و بانک‎های دولتی و خصوصی جهت استفاده از محصولات بومی ‌حوزه افتا گفت: وزارت صنعت باید تعامل گسترده‌ای با تشکل‌های حوزه فاوا داشته باشد تا از این طریق بخش خصوصی در سیاست‌گذاری‌های کلان کشور دخیل باشد.

وی افزود: در واقع تشکل‌ها باید بازوی اجرایی دولت باشند، اینگونه در تعامل هم مشکلات شرکت‌ها رفع خواهد شد و هم محصولاتی با کیفیت تولید می‌شود.

وی تاکید کرد: با سیاستی که دولت و مسوولان طی سال‎های اخیر پیش گرفته‌اند، بخش خصوصی در رقابت نابرابر از نفس خواهد افتاد که دود آن قطعا به چشم حکومت می‌رود.

 عدم رضایت از توسعه بانکداری الکترونیکی
مدیر عامل شرکت سباپردازش همچنین در خصوص وضعیت بانکداری الکترونیکی کشور گفت: در سال‌های اخیر اتفاق‎های خوبی افتاده و در بعضی حوزه‌ها پیشرفت‌های زیادی داشته‌ایم، اما هنوز هم نسبت به بسیاری از کشورهای دنیا عقب هستیم و تحول به معنای واقعی رخ نداده است. بنابراین می‌‍‌‎توان گفت توسعه نسبی که در حوزه بانکداری الکترونیکی اتفاق افتاده را مرهون پیشرفت جهانی تکنولوژی و تلاش بی‌وقفه بخش خصوصی هستیم.

وی افزود: بعنوان مثال سال 77 استفاده از رمز یکبارمصرف رویا بود، اما اکنون همه اقشار به نحوی از رمز یکبارمصرف و پویا استفاده می‌کنند و در سطح ملی درگیر آن هستند که این خیلی خوشحال کننده است.

 تولید صفر تا صد محصولات با دانش بومی
کامبیز قادری در خصوص محصولات تولید سباپردازش گفت: شرکت سباپردازش برای نخستین بار در کشور راهکارهایی امنیتی را جهت مدیریت مرکزی و یکپارچه احراز هویت را کاربران پیاده‌سازی کرده است. این محصول که با نام «سامانه جامع تصدیق هویت مرکزی» معرفی شده، پاسخگوی نیازهای امنیتی سرویس‌های گوناگون بوده و این امکان را به مدیران می‌دهد که به صورت هم‌زمان از روش‌های متنوع برای تصدیق هویت کاربران استفاده کنند. وی با بیان اینکه تا به امروز حدود ۲۰ محصول را در حوزه فناوری و امنیت طراحی و تولید کردیم، اظهار کرد: تمام محصولات تولیدی از صفر تا صد با دانش بومی ‌بوده است. محصولاتی را در حوزه بانکی سامانه‌های اینترنت بانک، درگاه‌های پرداخت، و سیستم‌های مدیریت پذیرندگان، سیستم‌های گزارش گیری مناسب بانک‌ها، سیستم ارتباط از راه دور، سیستم‌های احراز هویت و... تولید کردیم. همچنین محصولاتی مثل هانی‌پات بومی ‌و آواپات در حوزه امنیت است که با استفاده از این محصولات امن‌سازی فضای مجازی مطلوب‌تر و قدرتمندتر می‌شود.

  من اگر بجای وزیر بودم....
رییس هیات مدیره شرکت سبا پردازش در مورد انتظارات بخش خصوصی صنعت فناوری اطلاعات از وزیر ICT گفت: وزیر ارتباطات فعلی جوان و به نظر می‌رسد که علاقه مند به حمایت از بخش خصوصی است. اما مشکل صنعت ICT کشور نبود یک سیستم و ساختار مستحکم و متمرکز و روان است به همین دلیل بیشتر تکیه بر توان و تجارب افراد می‌شود. اگر با استقرار یک سیستم پویا، در جهت رشد و توسعه قرار گیریم میزان تاثیرپذیری کشور از ضعف‌ها و اشتباهات فردی مدیران به شدت کاهش خواهد یافت.

وی افزود: من اگر بجای وزیر ICT بودم و فرصت خدمتگزاری داشتم؛ ساختار این صنعت را از پایه متحول می‌کردم. از نظر حقوقی، آیین نامه، استاندارد، کیفیت، صادرات و ... که تمام فعالان این حوزه بر اساس یک اصول مشخص حرکت کنند. توانمند سازی اقتصادی این حوزه چرخ بزرگ تولید، ظرفیت‌سازی و نگهداشت منابع انسانی را به گردش خواهد آورد.

وی تاکید کرد: فقط از این طریق است که آیین نامه‌های غیر شفاف و بخشنامه‌های یک شبه از بین می‌رود و سرعت رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور افزایش می‌یابد.