دولت جدید باید قوانینی جامع با سازوکاری دقیق در حوزه ارز دیجیتال تدوین کند

 به طور مختصر در خصوص فعالیت هلدینگ نیک اندیش توضیح دهید و بگویید زیر مجموعه‌های این شرکت مانند کوین‌نیک، نیک پرداخت و کوین نیک مارکت با چه هدفی تشکیل شده‎اند؟

هلدینگ تجارت الکترونیک مبتکران(نیک‌اندیش) اوایل سال ۱۳۹۷ در حوزه‌ رمزارزها، املاک، حوزه خبری و پیاده‌سازی نرم‌افزاری شبکه‌های کامپیوتری شروع به فعالیت کرد و در حال حاضر کسب‌وکارهای مختلفی مانند کوین‌نیک ، نیک‌پرداخت و… را زیر چتر خود دارد.کوین‌نیک در واقع  یک صرافی آنلاین ارز دیجیتال است که می‌توان به صورت مستقیم از طریق آن بیت کوین، اتریوم، ریپل، تتر و سایر ارزهای دیجیتال را خرید و فروش کرد. کوین نیک در ابتدای سال ۲۰۱۸ تحت نام وب سایت «تتربالک» کار خود را آغاز کرد که در ابتدای راه تنها خدمات خرید و فروش تتر را در دستور کار خود قرار داده بود و با استقبال خوبی در این بازار مواجه شد. پس از آن و با هدف گسترش خدمات ارز دیجیتال، ارزهای دیگری هم به مجموعه خرید و فروش این وب سایت اضافه شد. نیک‌‌پرداخت نیز پلتفرمی آنلاین برای انجام خدمات پرداخت‌ و دریافت‌ ارزی است.کوین‌نیک‌مارکت هم از دیگر دستاوردهای هلدینگ نیک‌اندیش است که در سال ۱۳۹۹ به مجموعه اضافه شد. در واقع یک مارکت ایرانی رمزارز است تا ایرانی‌ها بدون نگرانی از اثرات تحریم‌ها بتوانند به‌راحتی دارایی‌های دیجیتال خود را در این بستر نگهداری کنند یا بدون واسطه به خریدوفروش رمزارزها اقدام کنند. 

همچنین با وجود مشکلات و موانع بسیار زیاد، موفق شدیم املاک نیک‌بوم را با رویکرد تسهیل فرایند و تضمین معاملات در زمینه رهن، اجاره و خریدوفروش مسکن راه‌اندازی کنیم و اکنون به‌عنوان یکی از بازیگران منطقه ۵ تهران توجهات را به سوی خود جلب کرده‌ایم.

 در حال حاضر چه تعداد صرافی آنلاین ارز دیجیتال مانند کوین نیک در کشور وجود دارد؟
متاسفانه چون قانون مشخص و مدونی در این رابطه وجود ندارد، نمی‌توان آمار دقیق و درستی در رابطه با فعالیت صرافی‌های آنلاین ارز دیجیتال در کشور ارایه کرد. در حال حاضر به دلیل اینکه الزامات قانونی وجود ندارد خیلی‌ها از طریق تلگرام فعالیت می‌کنند. اما تعداد شرکت‌های مطرح در زمینه صرافی آنلاین ارز دیجیتال زیاد نیست و فرصت برای تاسیس شرکت‌های جدید وجود دارد. فقط باید این مسیر قانونمند شود.

  به طور کلی چقدر از سهم بازار ارز دیجیتال را در اختیار دارید؟
از آنجایی که نیک اندیش زیرمجموعه‎های مختلفی دارد، نمی‌توان رقم دقیقی در خصوص سهم بازار هلدینگ اعلام کرد. اما تصورم این است که فقط در زیر مجموعه کوین نیک 40 درصد از سهم بازار را در اختیار داشته باشیم.

 صرافی‎های آنلاین  فعال در زمینه ارز دیجیتال در کشور عمدتا با چه مسایل و مشکلاتی مواجه هستند؟
مشکلات صرافی‎های آنلاین ارز دیجیتال، هم در داخل ایران و هم خارج از ایران، عمدتا حقوقی است.

به طور مثال برای فعالیت در این حوزه به دلیل دور زدن تحریم‌ها، در آمریکا بر علیه ما پرونده تشکیل شده است و فرصت دفاع نیز به ما نداده‌‎اند.

در ایران نیز متاسفانه به دلیل کم‌لطفی برخی مسوولان دچار مشکلات زیادی شده‌ایم. در صورتی که همواره تلاش کرده‌ایم شفاف عمل کنیم و قوانین کشور را مد نظر داشته باشیم.

در هر بازاری کلاهبرداری اتفاق می‎افتد ولی به پای سایر فعالان صنف نوشته نمی‌شود. اما در این حوزه تا کوچک‌ترین اتفاقی می‌افتد، پای تمام فعالان حوزه گیر است و جملاتی مانند این که ارز دیجیتال باید کلا جمع شود یا شرکت‌های این حوزه تعطیل شوند از سوی برخی مسوولان به گوش می‌رسد. در حالی که امکانش به هیچ وجه وجود ندارد. چراکه در حال حاضر 3 تا 5 هزار میلیارد تومان گردش مالی مجموعه‌های فعال در این حوزه است و روز به روز بیشتر می‌شود.

اما در برخی مواقع مسوولان صحبت‌هایی می‌کنند که منجر به کاهش اعتماد مردم به صرافی‎های آنلاین ارز دیجیتال داخلی می‌شود و سرمایه‌های خود را به خارج از کشور می‌برند.

در جریان خبرهایی که از اسفندماه سال گذشته راه افتاد بسیاری از پول و دارایی‌های مردم به سمت صرافی‌های خارجی سوق داده شد و این یعنی خروج ارز از کشور.

 صرافی‌های آنلاین ارز دیجیتال خارجی قابل اعتماد هستند؟
دقیقا مساله این است که صرافی‌های خارجی به هیچ وجه قابل اعتماد نیستند و اغلب به دلیل تحریم و بهانه‌های دیگر پول و سرمایه مردم را به صورت تعلیق در می‌آورند. واقعیت این است که مسوولان کشور ما شده‌اند مسوول اجرای احکام آمریکا و صحبت‌هایی که می‌کنند همگام با سیاست کلی دولت آمریکاست.

متاسفانه برخی مسوولان وقتی با آنها صحبت می‌شود اهمیت ارز دیجیتال را درک می‌کنند. اما در جایگاه قانونگذاری که می‌خواهند اقدامی انجام دهند، سکوت می‌کنند و توپ را به زمین دیگری می‌اندازند.

 علت چیست؟
مشکل در ضعف آگاهی مسوولان و از سر خود بازکردن است. نمی‌توان انتظار داشت که مسوولان نسبت به همه حوزه‌ها آگاهی کافی داشته باشند. اما وظیفه مشاوران و تشکل‌های خصوصی است که به آنها آگاهی بدهند.

بیش از 4 سال است که از طرف انجمن فین تک و بلاکچین طرحی را به به بانک مرکزی داده‌ایم که کماکان مسکوت مانده است. حتی در خصوص رمز ارز به کمیسیون تحقیقات مجلس نامه‌نگاری کرده‌ایم که پس از پیگیری متوجه شده‎ایم نامه بایگانی شده است. چند سال است که با دلایل بسیار عنوان کرده‌ایم رمزارز پتانسیل دارد و می‌توانیم به هاب منطقه تبدیل شویم.

بی‌توجهی به این مقوله باعث شد تا یک عده کلاهبرداری‎های عظیم بکنند و به یکباره تمام نگاه‎ها به این سمت بچرخد. دفتر ریاست مجلس نامه بزند به بانک مرکزی و بگوید درگاه‎های پرداخت را ببندید.

 اینگونه به نظر می‌آید که به زودی شاهد اتفاق‎های خوبی از نظر قانونگذاری در این زمینه باشیم؟
چند هفته پیش ریاست مجلس نطقی در خصوص رمز ارز داشتند که آن را به فال نیک می‌گیریم و حرف دل ما بود. رمز ارز را اگر به شکل ارز نگاه کنی متولی آن بانک مرکزی است. ولی اگر به مقوله digital asset نگاه کنید، به بانک مرکزی ارتباطی ندارد.

در واقع رمز ارز پدیده‌ای نوظهور  و در حال تغییر است و هیات قانونگذار باید با این تغییرات همگام باشد. قطعا اگر این بازار کنترل نشود امکان پولشویی وجود دارد و از سادگی مردم استفاده می‌شود. 

دولت در این سال‌ها هیچ قدمی در خصوص ساماندهی بازار رمز ارزها برنداشته است. حتی به مردم آموزش هم نداده است. در حالی که مردم ما ثابت کرده‎اند علاقه‌مند به تکنولوژی هستند و نمی‌خواهند از دنیای جدید دور بمانند. اکنون بهترین فرصت است تا بتوانیم در حوزه رمز ارزها در سطح بین‌المللی فعالیت کنیم فقط دولت باید همکاری لازم را داشته باشد و بگذارد شرکت‌ها در چارچوبی قانونی حرکت کنند.

 در حال حاضر تشکل‎های  خصوصی زیادی در حوزه فاوا و همچنین سازمان‌های دولتی در نظر دارند که متولی ارز دیجتال باشند. آیا اکنون صرافی‌های آنلاین ارز دیجیتال از نهادی خاص مجوز فعالیت می‎گیرند؟

در حال حاضر وزارت صنعت مجوز ماینینگ را صادر می‎کند. در واقع صنعت ارز دیجیتال را مجاز می‌شمارند و برای آن مجوز می‌دهند، اما محصول آن بیت کوین مجوز ندارد. در جلسه 28 اردیبهشت ماه بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار اعلام شد که صرافی‎های آنلاین ارز دیجیتال اجازه دارند رمز ارزهای استخراج شده را بخرند ولی بازهم مشخص نشد که بخرند که چکار کنند.

زیرا در بازار باید تبادل صورت گیرد و پیش‌بینی برای این موضوع نشد. در عین حال گفتند سرمایه صرافی‌ها باید 25 میلیارد تومان باشد در حالیکه نحوه فعالیت صرافی‌های آنلاین ارز دیجیتال با صرافی‌هایی که ارز خرید و فروش می کنند کاملا متفاوت است. جنس کار ما صرافی نیست.

متاسفانه هنوز ارز دیجیتال هیچ متولی ندارد. شرکت‎ها در بلاتکلیفی فعالیت می‌کنند. دولت در این سال‌ها یک لایحه در خصوص ارز دیجیتال تقدیم مجلس نکرده است. فعالان حوزه بلاکچین و فین تک عضو سازمان نظام صنفی رایانه‌ای هستند، اما سازمان نصر متولی نیست.

متاسفانه وزارت ارتباطات نیز اصلا به این موضوع ورود نکرده است و می‎گویند از حوزه اختیارات ما خارج است. ولی از لحاظ لفظی و کلامی حامی هستند. چندی پیش جلسه‎ای در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد. گویا قرار است اتاق متولی ارز دیجیتال شود و به این حوزه سر و سامان دهد تا فعالان این حوزه در چارچوب قانونی مشخصی فعالیت کنند.

ما انتظار نداریم به یکباره قانون مدون چندین صفحه‎ای تدوین کنند و بگویند بر اساس آن اقدام کنید. بلکه فرایند قانونی شدن این کار باید مرحله به مرحله جلو برود.

 به عنوان یک فعال مطرح در حوزه ارز دیجیتال چه راهکاری برای ساماندهی بهینه این بازار پیشنهاد می‌کنید؟
باید بین افراد خوشنام و فعال در این حوزه و دولت و تشکل‎های مردم‌نهاد دایره اعتماد تشکیل شود. از سوی تمامی فعالان این حوزه در قدم اول شفاف‌سازی تراکنش‌ها اتفاق بیفتد. اینگونه برای حاکمیت مشخص می‎شود که با چقدر پول، کاربر و بازار مواجه هستند. به مردم آموزش‎های لازم در این خصوص داده شود. در مورد این موضوعات تاکنون چندین کتابچه به بانک مرکزی داده‌ایم که به آن توجه نشده است.

بلاکچین در دنیا انقلاب ایجاد کرده است. قانونگذار باید تمام توان خود را بکار گیرد تا فعالیت فعالان این حوزه در چارچوبی قانونی باشد. در خصوص بحث مالیات باید حساب صرافی‎های آنلاین ارز دیجیتال را از صرافی‌های دیگر جدا کرد. گاهی سود ما هزار تومان است. این موارد باید لحاظ شود. تاکنون مالیاتی که پرداخت کرده‎ایم بیش از رقمی بوده که باید پرداخت می‌کردیم.

 چه انتظاری از دولت جدید دارید؟
انتظار داریم از نظرات بخش خصوصی در حوزه ارز دیجیتال استفاده کند و با آگاهی کامل به این حوزه ورود کند و از سر رفع تکلیفی دستور ندهد. در بحث آموزش ارز دیجیتال به صورت جدی اقدام کند. از این فرصت برای منافع کشور استفاده شود.