مدیران ارشد فناوری در آمریکا چند دهه رویایی را سپری کردهاند و آنچنان درخشیدهاند که به الیگارشهای میلیاردر با پیروانی متعصب تبدیل شدهاند. اما در سال 2022 همه چیز ناگهان تغییر کرده است.
آیتیمن- گزارشها حاکی است که متای مارک زاکربرگ و آمازون جف بیزوس، هزاران کارگر را اخراج کردهاند؛ ایلان ماسک که زمانی از او به عنوان نابغه یاد میشد، بی کفایتی خود را در توییتر به رخ کشید؛ الیزابت هلمز باید بیش از یک دهه در زندان آب خنک بخورد و سم بنکمن فرید نیز به دلیل عملکرد فاجعهبار FTX ناماش روی زبانهاست.
اما در سالی که صنعت فناوری روزهای کابوسواری را گذراند، یک سوال مهم پابرجاست: کدامیک از این خودپسندهای متوهم بدترین وضعیت را داشته است؟
گاردین این سوال را پاسخ داده است:
مارک زاکربرگ
امتیاز سال افتضاح: 6 از 10
این روزها مارک، مانند گذشته آنقدرها هم نابغه به نظر نمیرسد. زاکربرگ در اواخر سال 2021 اعلام کرد که فیس بوک به متا تغییر نام داده و با سرعت تمام وارد دنیای متاورس میشود؛ دنیایی خیالی و وابسته به عینک واقعیت مجازی که تا همین اواخر مردم در آن حتی «پا» هم نداشتند. یک سال بعد، در حالی که زاک همچنان در مورد واقعیت مجازی لاف میزد، ثروت متا به شدت کاهش یافت.
در ماه فوریه، شرکت متا باز هم تاریخ ساز شد و قیمت سهام آن در یک روز 230 میلیارد دلار کاهش یافت که یک رکورد ملی است. نه ماه بعد، زاکربرگ به کارمنداناش گفت که در مورد روندهای اقتصاد اشتباه قضاوت کرده است و مسوولیت این اشتباه را میپذیرد. او سپس در نمایشی تحسین برانگیز از مسوولیت پذیری شخصی، 11 هزار نفر را اخراج کرد!
ماه فوریه اولین ریزش کاربران متا اتفاق افتاد. در واقع، باز کردن فیس بوک در سالهای اخیر مثل بازدید از خرابههای پمپی است. شبکه اجتماعی که زمانی پر رونق بود، حالا مثل خانهای قدیمی و گرد و خاک گرفته، روبه فراموشی است؛ زیرا زمان بیوقفه پیش میرود:«تیکتاک» «تیکتاک».
نتیجه: بله، زاکربرگ در آن روز سرنوشتساز ماه فوریه 30 میلیارد دلار از دست داد، اما احتمال این هم وجود دارد که مابقی 44.5 میلیارد دلار داراییاش را هم از دست بدهد.
جف بیزوس
امتیاز سال افتضاح: 4 از 10
زاکربرگ تنها رییس در دنیای فناوری نیست که شاهد کاهش نیروی کار خود در سال جاری بوده است. آمازون هم اخراج کارگران را اعلام کرد و نیویورک تایمز گزارش داد که ممکن است 10 هزار نفر را تعدیل کند. در همین حال، جف بیزوس، شاید برای رقابت با همسر سابقش، در CNN ظاهر شد تا به همه بگوید که بخش عمدهای از 124 میلیارد دلار ثروت آن زمان خود را تقدیم خیریه خواهد کرد. تصور کنید که بیزوس چطور باید با کمتر از 62 میلیارد دلار زندگی کند! این یک بازی برد-برد برای بیزوس بود: یک حرکت ظاهراً فداکارانه که احتمالاً هیچ تأثیر قابل بحثی بر زندگی او نخواهد داشت.
او همچنین 100 میلیون دلار (یعنی 8 صدم درصد از داراییاش) را هم به دالی پارتون، ستاره موسیقی کانتری، داد تا هر جور میخواهد، آن را صرف امور خیریه کند. باز هم ژست دیگری از نوعدوستی تا بگوید این کار را صرفا برای اهداف بشردوستانه انجام میدهم و نه برای بازسازی تصویر خودم.
البته نخستین بار نبود که بیزوس خود را به دامان یک سلبریتی میانداخت. او زمانی که با موشکاش به فضا رفت، خود ویلیام شاتنر (هنرپیشه نقش کاپیتان کرک در سریال پیشتازان فضا) را هم با خود برد. اما شاتنر بعدها با توصیف سردی آن بالا در مقایسه با گرمای زمین، این سفر را به یک تشییع جنازه تشبیه کرد که تبلیغی ایدهآل برای برنامه بیزوس بهمنظور استعمار کهکشانها محسوب نمیشود. البته رییس آمازون در استعمار اتاق نشیمنهای ما هم ناموفق مانده است. یکی از کارکنان آمازون اخیرا گفته است که الکسا، دستیار صوتی این شرکت، یک شکست بزرگ در تخیل بوده و این پروژه عملا شکست خورده است.
ایلان ماسک
امتیاز سال افتضاح: 7 از 10
در ماه آوریل، ثروتمندترین مرد جهان - که بارها نشان داده است رابطه بین کلمات، اعمال و عواقب آنها را درک نمیکند - پیشنهاد خرید توییتر را به قیمت 54.20 دلار به ازای هر سهم داد. درست زمانی که انتظار میرفت معامله سربگیرد، ماسک به این نتیجه رسید که توییتر را نمی خواهد. اما شرکت اجازه نداد او پا پس بکشد و پس از یک مبارزه قانونی، او سرانجام خرید را انجام داد و هنگامی که نخستین بار به عنوان مالک توییتر به دفتر این شرکت پاگذاشت، یک سینک ظرفشویی را هم با خود داخل ساختمان برد و توییت کرد: «بگذار سیفون را بکشیم» و دوران تصدی او در توییتر با این نگرش عمیق و متفکرانه آغاز شد!
ماسک در تلاش برای ایجاد یک توییتر 2.0 که هیچ کس آن را درخواست نکرده بود، تا کنون هزاران شغل را از بین برد؛ قوانین جدیدی وضع کرد و سپس آنها را لغو کرد. خواستار این شد که کارمندان «بسیار سختگیر» باشند. حساب کاربری امثال مارجوری تیلور گرین و راجر استون را احیا کرد. برای بازگرداندن دونالد ترامپ تلاش کرد و کانیه وست را بازگرداند، سپس دوباره او را محروم کرد. بعد هم حساب کاربری روزنامه نگاران را تعلیق و دوباره رفع تعلیق کرد. این رفتارها، طرفداران او را در جناح چپ از اطرافش تاراند؛ اما در جناح راست افراطی، به نظر میرسد طرفداران تازهای به او روی میآورند. ظاهرا افراد سطح بالا در QAnon حالا او را یکی از خودشان میدانند.
ماسک همچنین با انجام یک نظرسنجی بسیار علمی! از کاربران پرسیده که آیا باید از سمت مدیرعاملی استعفا دهد یا نه؛ اکثر کاربران هم گفتهاند: بله، سیفون را بکش!
پاراگ آگراوال
امتیاز سال افتضاح: 7 از 10
در ابتدای سال، آینده برای پاراگ آگراوال روشن به نظر میرسید. او به تازگی پس از دریافت حمایت هیات مدیره، مدیرعامل جدید توییتر شده بود. اما بعد ایلان ماسک از راه رسید.
اگرچه این دو در ابتدا رابطه صمیمانهای داشتند، اما به سرعت به دلیل درگیری آنها بر سر خرید پلتفرم توسط ماسک، بدتر شد. هنگامی که ماسک میخواست تعداد روباتهای توییتر را بررسی کند، آگراوال به طور مفصل توضیح داد که چرا کار امکانپذیر نیست. در نمونه دیگری از حرفهای بودن کامل، ماسک که در آن زمان 50 ساله بود، با شکلکهای مدفوع، پاسخ آگراوال را داد!
ماسک سرانجام در ماه اکتبر خرید توییتر را نهایی و بلافاصله آگراوال را اخراج کرد.
آگراوال شغل خود را از دست داد، اما و خروج او ممکن است 50 میلیون دلار برایش به همراه داشته باشد.
الیزابت هلمز
امتیاز سال افتضاح: 10 از 10
سال 2022 سالی بود که سرانجام ماجرای فاجعهبار ترانوس به خط پایان رسید.
همه چیز در سال 2003 شروع شد؛ زمانی که الیزابت هلمز شرکت را تاسیس کرد. سال بعد او از دانشگاه استنفورد انصراف داد. او مانند بسیاری از دانشجویان جوان دیگر، به دنبال یک رویا بود؛ رویایی که وانمود کند یک فناوری واقعاً جالب اختراع کرده و از آن یک میلیارد دلار درآمد کسب کند. اما تقریباً 20 سال پس از تأسیس شرکت، هلمز امسال را با محکومیت به کلاهبرداری از سرمایه گذاران در مورد سیستم آزمایش خون ظاهراً انقلابی شرکتش آغاز کرده و حالا باید 11 سال را در حبس آب خنک بخورد.
سام بنکمن-فرید
امتیاز سال افتضاح: 10 از 10
زیرا سم بنکمن-فرید در پایان سال 2022 بالاخره توانست عنوان قهرمانی بدترین مدیر سال را کسب کند. صرافی رمزارز او، FTX، چند ماه پیش در صدر قرار داشت و در جریان مسابقه Super Bowl تبلیغاتی اجرا کرد و با افتخار نام خود را در این عرصه به نمایش گذاشت.
اما در ماه نوامبر، شرکتاش سقوط کرد. چند هفته بعد، بنکمن-فرید در باهاما دستگیر شد و حالا به آنچه که از آن به عنوان «یکی از بزرگترین کلاهبرداریهای مالی در تاریخ آمریکا» یاد میشود، متهم است.
اما خوبیاش این است که بنکمن-فرید 30 ساله نیز مانند زاکربرگ، مسوولیت اشتباهش را به عهده گرفته است! گفته میشود که در یک چت گروهی رمزگذاری شده، گفته است: «من گند زدم.»
سخت است که بگوییم هلمز یا بنکمن-فرید، کدام یک سال بدتری داشتهاند. اما این واقعیت که این مسابقه نزدیک، تصویری از رقابتی زشت و کثیف را برای ما نمایش میدهد.