آی‌تی‌من- آمازون، فیس‌بوک، آلفابت (شرکت مادر تخصصی گوگل) و اپل که در مجموع یک پنجم ارزش شاخص S&P 500 را به خود اختصاص داده‌اند، هر کدام در گزارش مالی خود، درآمد و سودی فراتر از پیش‌بینی تحلیلگران اعلام کردند که این مساله موجب رشد قیمت سهام آنها شد.

این شرکت‌ها در سه ماهه آوریل تا ژوئن، در مجموع 200 میلیون دلار فروش داشته‌اند که نشان می‌دهد با وجود بحران کرونا و برخلاف بسیاری از بخش‌ها، این غول‌ها به رشد سریع ادامه داده‌اند. همچنین این نخستین بار بود که هر چهار شرکت مزبور، گزارش عملکرد فصل مالی خود را هم‌زمان منتشر کرده‌اند؛ آن هم یک روز پس از آنکه مدیران ارشدشان در برابر کمیته قضایی کنگره به ارایه شهادت درباره رویه‌های انحصارگرانه و ضد رقابتی خود بپردازند.



تیم کوک، جف بیزوس، سوندار پیچای و مارک زوکربرگ، در جلسه کنگره نتوانستند دلایل قانع‌کننده‌ای دربرابر انتقادات ارایه کنند و بسیاری تحلیلگران معتقدند که ارایه گزارش مالی، پس از جلسه کنگره، تصمیم هوشمندانه‌ای بوده است.

آمازون، در میان این چهار شرکت بیش‌ترین فروش را با 88.9 میلیارد دلار گزارش کرد که موجب رشد 6 درصدی قیمت سهامش شد. سود هر سهم این غول تجارت الکترونیکی نیز به 10.5 دلار رسید. بخش خدمات وب آمازون نیز با درآمد 10.81 میلیارد دلاری، رشد 29 درصدی درآمدهایش را نشان داد که البته پیش‌بینی‌ها حاکی از 11.01 میلیارد دلار فروش بود.

اپل در گزارش سه ماهه سوم خود 59.7 میلیارد دلار درآمد ثبت کرده که 7.4 میلیارد دلار از پیش‌بینی تحلیلگران بیشتر بود. EPS این سهام هم به 2.58 دلار رسید. سهام اپل نیز پس از این گزارش حدود 5 درصد رشد کرد و نخستین بار به بیش از 400 دلار به ازای هر سهم رسید.

درآمد فیس‌بوک نیز با 11 درصد افزایش نسبت به سال ماقبل به 18.69 میلیارد دلار رسیده و 1.38 میلیارد دلار فراتر از پیش‌بینی‌ها بود. سود هر سهم این شرکت نیز به 1.80 دلار رسید. فیس‌بوک همچنین توانست با ثبت 1.79 میلیارد کاربر فعال و 2.7 میلیاردنفر تعداد کل کاربران، رشدی 12 درصدی را نسبت به سال گذشته ثبت کند. این گزارش‌ها نتیجه‌اش را در رشد 8 درصدی قیمت سهام این غول شبکه‌های اجتماعی نشان داد.

و اما آلفابت در سه ماهه دوم سال مالی جاری خود، درآمد 31.6 میلیارد دلاری داشته و نخستین بار شاهد افت 2 درصدی درآمدهای خود بوده است. هرچند با وجود این افت نیز درآمد و سود هر سهم این شرکت (10.13 دلار) فراتر از پیش‌بینی‌ها بود.

حمله به چهار غول
در کل، شاخص این چهار شرکت که به FANG معروف است در سال 2020 با 34 درصد رشد مواجه بوده است.

این رشد ارزش سهام شاید مرهمی باشد بر زخم مدیران چهار شرکت بزرگ که یک روز پیش از آن، یعنی در چهارشنبه گذشته، آماج حملات نمایندگان عضو کمیته ضد انحصار کنگره قرار گرفته و با صفاتی همچون دروغگو، قاچاقی مواد، خائن و مقلد خطاب شده بودند.



پیچای و زاکربرگ، بیش از دو مدیر دیگر تحت فشار قرار گرفتند. نمایندگان دموکرات و جمهوری خواه معتقد بودند که گوگل و فیس‌بوک برای افزایش سهم بازار خود، رقبای کوچک‌تر را فلج کرده‌اند. جف بیزوس نیز به دلیل اعمال شرایط ناعادلانه بر فروشندگان کوچکی که از بازارگاه (مارکت پلیس) این شرکت استفاده می‌کنند، تحت پرسش قرار گرفت.

در نمایندگان معترض در این جلسه به انحصارطلبی اپل و گوگل از طریق فروشگاه‌های آنلاین آنها یعنی اپ استور و گوگل پلی استور اشاره کرده و تصریح کردند هر دو فروشگاه به گونه‌ای طراحی شده‌اند که محصولات رقیب خدمات اپل و گوگل در آنها حذف شده یا به شدت محدود شوند.

اعضای کمیته قضایی مجلس نمایندگان آمریکا که به طور مستقیم با تیم کوک مدیرعامل اپل و ساندار پیچای مدیرعامل آلفابت صحبت می‌کردند، به بیان نمونه‌هایی از بلوکه شدن یا حذف برنامه‌ها و خدمات رقیب این دو شرکت پرداختند و تخلفات اپ استور را در این زمینه جدی‌تر دانستند.

نمایندگان معترض دریافت ۳۰ درصد از درآمد توسعه دهندگان همکار اپ استور توسط اپل را تخلف دانسته و اعلام کردند اپل از طریق راه اندازی این فروشگاه انحصاری ۱۰ ساله را ایجاد کرده است.

از جمله شرکت‌هایی که با اعتراضات خود به اپل موجب طرح این سوالات شدند، اسپاتیفای و بیس کمپ بوده‌اند. در عین حال مدیران اپل و گوگل با رد انحصارطلبی تجاری الگوی مورد استفاده خود و دریافت ۳۰ درصد از درآمد توسعه دهندگان همکار با خود را الگویی متداول در دنیا توصیف کردند.

تیم کوک در این جلسه تصریح کرد: ما با همه توسعه دهندگان یکسان برخورد می‌کنیم و حق کمیسیون دریافتی ما از سال ۲۰۰۸ تغییر نکرده است.

وی در ادامه به رویه‌های اپ استورهای دیگر مانند ایکس باکس، پلی استیشن، ویندوز و اندروید هم اشاره کرد.

این جلسه، نمایندگان کنگره ایمیل‌هایی از زاکربرگ افشا کردند. در این ایمیل‌ها اشاره شده بود که خرید اینستاگرام به دلیل تهدیدی بود که فیس‌بوک از ناحیه این شبکه اجتماعی حس می‌کرده است. جو نگیوس (Joe Neguse) نماینده دموکرات زاکربرگ را متهم کرد که در زمینه بازار فناوری انحصارگری می‌کند. وی خطاب به زاکربرگ گفت: «شما در سال 2012 در نامه‌ای خطاب به یکی از مهندسان ارشد فیس‌بوک، نوشته‌اید که احتمالا می‌توانید هر استارتاپ رقیبی را خریداری کنید، اما مدتی طول می‌کشد تا گوگل را هم بخرید. آیا این نوشته را به یاد می‌آورید؟» زاکربرگ نیز در پاسخ گفت:«دقیقا به خاطر ندارم، اما به نظر می‌رسد که صرفا یک شوخی بوده است.»

در جریان برگزاری این جلسه پرامیلا جایاپال، نماینده دموکرات واشنگتن از استراتژی فیس‌بوک برای کپی برداری از اپلیکیشن‌های رقیب انتقاد کرد و نحوه تعاملات تند وی با کوین سیسترام مؤسسان و مدیران عامل اولیه اینستاگرام را زیر سوال برد. وی در این مورد پرسید: آیا فیس‌بوک هرگز در زمان تلاش برای خرید شرکت‌های رقیب آنها را به کپی برداری از محصولات‌شان تهدید کرده یا نه؟ زاکربرگ در پاسخ این موضوع را رد کرد.

این نماینده همچنین به سابقه تهدید و پیگرد قضایی اسنپ چت توسط فیس‌بوک اشاره کرد و افزود فیس بوک برای کنترل انحصاری بازار فناوری از تاکتیک‌های غیرمنصفانه استفاده می‌کند که زاکربرگ اقدامات این چنینی و مکالمات تند و تهدیدآمیز با مدیران شرکت‌های رقیب را رد کرد.

جایاپال در ادامه گفت: فیس‌بوک با گردآوری و بررسی داده‌های ما کاربران، درآمد کسب می‌کند و از این اطلاعات برای جاسوسی از رقبا و کپی کردن و خرید رقبا و نابودی آنها استفاده می‌کند. زاکربرگ از قدرت فیس‌بوک برای تهدید رقبای کوچک‌تر و تضمین تداوم این مسیر استفاده کرده است. این تاکتیک‌ها باعث تقویت تسلط فیس‌بوک و استفاده از این تسلط به شیوه‌هایی مخرب شده است. مدل مورد استفاده فیس‌بوک جلوی پیشرفت و موفقیت شرکت‌های نوپا را می‌گیرد و به دموکراسی آسیب می‌زند.
 
در این جلسه در مورد خریدهای انحصارطلبانه دیگر شرکت‌ها مانند گوگل و آمازون نیز پرسش‌هایی مطرح شد. به عنوان مثال می‌توان به خرید شرکت تبلیغات آنلاین دابل کلیک توسط گوگل در سال ۲۰۰۷ و خرید خرده فروشی دیاپرز توسط آمازون اشاره کرد.

ITMen