آی‌تی‌من- نشست خبری شرکت راژمان (مالک سرویس نقشه و مسیریاب نشان) دیروز به صورت آنلاین برگزار شد تا مدیران این شرکت، درباره سابقه، ویژگی‌ها و برنامه‌های آینده این سرویس مسیریاب ایرانی توضیح بدهند.

جواد عامل، مدیرعامل شرکت راژمان و بنیان‌گذار نقشه و مسیریاب نشان در این نشست خبری، بابیان اینکه شرکت راژمان در سال 1390 اوین نقشه ترافیک شهر مشهد را با همکاری شهرداری این کلان‌شهر ارایه داد. در آن زمان ما اولین اپلیکیشن ایرانی بودیم که مستقل از گوگل مپ مسیریابی اتوبوس و مترو را ارایه می‌دادیم. این فعالیت به تدریج به 17 شهر دیگر نیز تسری یافت و با استقبال کاربران مواجه شد.



وی افزود: در سال 95 که فعالیت ما گسترده شد، تصمیم به ایجاد یک نقشه واحد با استفاده از داده‌های شهرداری‌ها گرفتیم که تصمیم اشتباهی بود و یک سال زمان ما برای یکپارچه کردن این داده‌ها به نتیجه نرسید. بنابراین تصمیم گرفتیم نقشه خودمان را منتشر کنیم که درنتیجه در دی‌ماه 96، «نشان» با استفاده از داده‌های باز Open Street Map به دنیا آمد.

عامل در ادامه، با بیان اینکه این مسیریاب در دور اول جذب سرمایه، موفق به جذب 6 میلیارد تومان سرمایه نقدی و 5 میلیارد تومان هزینه تامین زیرساخت و سخت افزار از گروه فناپ شده است، گفت: در تمام این مدت، ما روی رشد ارگانیک برنامه‌ریزی و تنها 10 درصد بودجه را خرج تبلیغات کردیم و عمده بودجه صرف تحقیق و توسعه شده است.
 
مشارکت کاربران، عامل موفقیت نشان
به گفته وی، با همین رشد ارگانیک و طبیعی، اپلیکیشن نشان در آستانه 5 میلیون نصب فعال بر اساس آمار فایربیس گوگل قرار دارد و به رکورد 6 میلیون درخواست مسیریابی و 700 هزار جست‌وجو در روز رسیده است.



عامل افزود: آمار نشان می‌دهد که اپلیکیشن نشان در هر روز 13 میلیون دقیقه پیش روی کاربران باز بوده و از آن استفاده می‌شود. همچنین هر راننده تاکسی روزانه 90 دقیقه از این سرویس استفاده کرده است.

مدیرعامل شرکت راژمان با بیان اینکه هم اکنون 730 هزار مکان منحصر به فرد با مشارکت کاربران در نقشه نشان ثبت شده است، گفت: ما در یک سال گذشته، نزدیک به یک میلیون ویرایش روی شبکه معابر کشور اعمال کرده‌ایم که 80 درصد آن با مشارکت ادیتورهای OSM (اوپن استریت مپ) بوده و 200 هزار ویرایش نیز به دست همکاران نقشه و مسیریاب نشان انجام شده است.



به گفته عامل، در یک سال گذشته، کاربران نشان نزدیک به ده میلیون گزارش ترافیکی، یعنی تقریبا روزی 26 هزار گزارش روی نشان ثبت کرده‌اند که این مشارکت‌ها، اصلی‌ترین سرمایه و عامل موفقیت نشان است.

وی با اعلام سهم 36 درصدی نشان در استفاده رانندگان فعال تاکسی‌های اینترنتی کل کشور، افزود» در تهران سهم ما در این زمینه به 46 درصد می‌رسد و به این ترتیب، نشان پرکاربردترین و فراگیرترین سرویس مسیریابی در تاکسی‌های اینترنتی است.

وی به عنوان نمونه دیگری از مشارکت کاربران، به ثبت 23 هزار سرعت‌گیر روی این سرویس اشاره کرد که در میان مسیریاب‌ها بی‌بدیل است.



از مشارکت کاربران. امروز 23 هزار سرعت گیر روی نشان است. که هیچ کدام از مسیریاب ها ندارند.
 
نشان در دوران کرونا
داود امینی، مدیر ترافیک نشان نیز در ادامه این نشست خبری آنلاین، به اقدامات این سرویس نقشه و مسیریاب در ایام همه‌گیری کرونا پرداخت.

وی با بیان اینکه از ابتدای اسفندماه و با تشخیص عادی نبودن شرایط، تصمیم گرفتیم در زمینه اطلاع‌رسانی و کمک به تصمیم‌گیری به مردم کمک کنیم، گفت: به دلیل به دست نیاوردن داده‌های مناسب از مراجع مربوط، با داده‌های خودمان و با استفاده از متخصصان علوم داده دست به کار شدیم و پیاده‌سازی لایه مکان‌های پرتردد شهری را با استفاده از داده‌های تردد افراد پیاده، جست‌وجو‌ها و از این قبیل انجام دادیم که نتیجه، در دو بخش نیم ساعت اخیر (به رنگ زرد و نارنجی) و 24 ساعت گذشته (به رنگ بنفش) پیاده‌سازی شده و به نمایش درمی‌آید.


به گفته وی، قدم بعدی، نمایش ساعت‌های شلوغ مناطق پرتردد برای مکان‌هایی همچون هایپرمارکت‌ها و بانک‌ها بود که به صورت نمودار روی مکان‌های منتخب به نمایش درمی‌آید.

امینی افزود: در مرحله بعد با اپلیکیشن فاصله گذاری اجتماعی ماسک همکاری کردیم و در این پروژه از زیرساخت نقشه نشان استفاده شد که هم اکنون «ماسک» یکی از سرویس‌گیرنده‌های عمده نشان است.

ارایه گزارش سفرهای نوروزی نیز دیگر اقدام نشان بوده است. جالب اینکه بر اساس گزارش نشان، به‌جز اواخر اسفندماه سال گذشته، میزان سفرها نسبت به سال‌های ماقبل کاهش چشمگیری داشته است. به گفته امینی، این گزارش‌ها در سطح مدیران میانی وزارتخانه‌های کشور و بهداشت مورد استفاده بوده است.
 
مسیریابی با هر وسیله‌ای
اما با وجود اشتغال گروه نقشه و مسیریاب نشان به ویژگی‌های دوران کرونا، این گروه از توسعه نیز غافل نمانده  و قابلیت‌های کاربردی جدیدی را به سرویس خود افزوده است.

مصطفی جلم‌‌بادانی، مدیر فنی نشان در این نشست خبری به تشریح قابلیت‌های نسخه‌های 8 و 8.5 مسیریاب نشان پرداخت.

وی با بیان اینکه در دسته امکانات مرتبط با حمل و نقل پاک، از اولین نسخه نقشه همراه، بهترین مسیر با اتوبوس و مترو را ارایه می کردیم، افزود: در پاییز 98 مسیریابی اتوبوس را نیز به نشان افزودیم و امروز در 27 شهر بزرگ و 23 شهر پیرامونی سرویس حمل و نقل همگانی را ارایه می کنیم. قابلیت دیگری که به نشان افزوده شده، امکان مسیریابی بین شهرهای بزرگ و شهرهای پیرامونی با حمل و نقل همگانی است.

به گفته وی، کاربران هم اکنون می‌توانند با کلیک کردن روی هر ایستگاه اتوبوس، تمامی خطوطی را که اتوبوس‌شان از آن ایستگاه می‌گذرد، مشاهده کنند.

تخمین زمان رسیدن اتوبوس‌ها به ایستگاه نیز قابلیت دیگری است که با همکاری شهرداری‌های تهران و مشهد راه‌اندازی شده است. در این قابلیت، اطلاعات حرکت اتوبوس‌ها از طریق GPS دریافت و پس از پردازش، تخمین مناسبی از زمان رسیدن اتوبوس به هر ایستگاه ارایه می‌شود.

به گفته جلم‌بادانی، مسیریابی با دوچرخه و پیاده نیز با در نظر گرفتن شیب مسیر برای کل ایران ارایه شده است. همچنین مسیریابی موتور با توجه به رشد خریدهای اینترنتی و رونق کسب‌وکار پیک‌های موتوری مورد توجه قرار گرفت و با رعایت محدودیت‌ها و قوانین حرکت موتورسیکلت، پیاده‌سازی شد.



قابلیت دیگری که به سرویس مسیریاب نشان افزوده شده، مسیریابی آفلاین است. به این ترتیب در مکان‌هایی که اینترنت کاربر قطع می‌شود، امکان مسیریابی بر اساس داده‌های قبلی همچنان وجود دارد. علاوه بر این، هر گاه کاربر مجدد به اینترنت متصل شد، مسیر به روز و در صورت نیاز اصلاح می‌شود.
 
نقشه‌های ماهواره‌ای دقیق و به روز
مدیر فنی نشان همچنین به تمایل کاربران به استفاده از نقشه‌های ماهواره‌ای اشاره کرد و افزود: با وجود مشکلاتی مانند تحریم، توانستیم نقشه‌های به روز ایران را تهیه کنیم و برای بسیاری از شهرهای کشور، هم اکنون نقشه ماهواره‌ای ما متعلق به اسفند 98 یا فرودین 99 است.

نکته دیگر، دقت نقشه‌هاست که به گفته جلم‌بادانی، هم اکنون در برخی شهرها نقشه با دقت ده سانتی‌متر هم تهیه شده. نشان سعی دارد تا اواخر تابستان امسال، نقشه 25 سانتی‌متر را برای شهرهای کشور آماده کند که به این ترتیب، نقشه‌های ماهواره‌ای نشان از گوگل مپ نیز دقیق‌تر و به روزتر خواهد بود.



وی همچنین از افزوده شدن قابلیت نمای سه بعدی با کمک تصاویر پهپادی خبر داد و گفت: این قابلیت برای تهران ارایه شده و در روزآمدسازی‌های بعدی سعی داریم برای شهرهای دیگر ایران نیز نمای سه بعدی را بسازیم.

نمایش پلاک اماکن نیز سرویس دیگری است که با استفاده از داده‌های شهرداری در تهران، مشهد و کرج افزوده شده است. به گفته مدیرفنی نشان، این داده‌های عمدتا خام، اشتباه و غیرقابل استفاده بوده که سعی شده با استفاده از روش‌های هوش مصنوعی اصلاح شود. وی اعلام کرد که در آینده، این سرویس برای شهرهای دیگر هم ارایه خواهد شد.

توسعه دیگری که در اپلیکیشن نشان اتفاق افتاده و ظرف روزهای آینده با ارایه روزآمدسازی ارایه می‌شود، بهبود کارایی و بهینه سازی 12 درصدی مصرف باتری است.
 
آینده نشان، رقابت با گوگل مپ
حسین بخشایی، مدیر استراتژی نشان، در این نشست خبری با بیان اینکه نزدیک به 30 ماه از زمان انتشار نشان می‌گذرد، گفت: آمار گوگل پلی کنسول نشان می‌دهد که ما در این مدت همواره رشد صعودی داشته‌ایم و الان 500 هزار نصب ماهانه داریم.

وی با بیان اینکه نشان رشد طبیعی و ارگانیک را مایه مباهات خود می‌داند، افزود: به عقیده ما هزینه‌ای که صرف تحقیق و توسعه بشود، بهتر از انجام هزینه تبلیغات و انحصار در یک پلتفرم خاص جواب می‌دهد.

بخشایی گفت: چشم انداز ما از ابتدا این بود که نیازهای کاربران ایرانی به نقشه و مسیریابی را پوشش بدهیم و قدم اول، مسیریابی برای تاکسی‌ها بود. امروز در جایی قرار داریم که در کنار رقیب قدرتمندی مثل «ویز» سهم خوبی از بازار را در اختیار داریم.

به گفته وی، گام‌ بعدی نشان، با عنوان مسیریابی با هر وسیله‌ای برداشته شد و در گام سوم، نشان سعی دارد ضمن بلوغ سرویس‌ها، امکانی را فراهم کند که کاربر حتی در خانه نیز مقصدش را بیابد، از خدمات کسب و کارها آگاهی پیدا بکند و به اطلاعات غنی دست بیابد و به عنوان یک پلتفرم، کسب‌وکارها نیز بتوانند از خدمات آن استفاده کنند.

بخشایی افزود: ما امروز شاهد بیش از 700 هزار جست‌وجوی روزانه مکان هستیم که قصد داریم تا پایان سال 99 این آمار را به بیش از 2.5 میلیون جست‌وجو برسانیم.

وی گفت: از این پس، گوگل مپ را رقیب خود می‌دانیم و بابت اعتماد کاربران به این سرویس، از آنان سپاسگزاریم.
 
گلایه از انحصار
همان طور که خواندید، مدیر استراتژی نشان در بخشی از سخنان خود، طعنه‌‌ای هم به رقبایی زد که با تمرکز روی تبلیغات و انحصار سعی در گرفتن سهم بیشتر از بازار دارند که می‌شد حدس زد منظور او، رقیب اصلی نشان در بازار نقشه و مسیریابی، یعنی اپلیکیشن بلد است.

جواد عامل در این رابطه توضیح داد: واقعیت این است که در بسیاری از حوزه‌ها با بلد رقابت خوبی داریم، اما در برخی موارد که در اکوسیستم انحصار به وجود می‌آید، از نظر ما پسندیده نیست. به ویژه اینکه این انحصار در مارکت‌پلیس اتفاق بیفتد.

اشاره او به کافه‌بازار است که هر دو اپلیکیشن بلد و کافه بازار متعلق به یک گروه است.

عامل افزود: کافه بازار به عنوان یک گلوگاه باید عادلانه رفتار کند. اما شاهد این هستیم که گاهی اپ‌ها را حذف می‌کند یا اپ متعلق به خودش را اولویت می‌دهد.

وی توضیح داد: تبلیغات در کافه بازار، تا جایی که محصول خود را روی اپ‌های دیگر expand نکند، اشکالی ندارد. گوگل هیچ گاه چنین کاری نمی‌کند و در جست‌وجو مثلا برای نشان، ویز را اکسپند نمی‌کند. این انحصار در گلوگاه است که عادلانه نیست.

مدیرعامل راژمان افزود: ما از این مرحله گذشته‌ایم و بیشترین نصب خود را هم از گوگل پلی داریم؛ اما در این زمینه برای استارتاپ‌های کوچک و شهرستانی نگرانیم.

عامل همچنین در پاسخ به پرسش دیگری درباره همکاری با تاکسی‌های اینترنتی، گفت: ما در مذاکره و گفت‌وگوی دائمی با تاکسی‌های اینترنتی هستیم ولی تا به امروز این گفت‌وگو‌ها منجر به شکل گیری رابطه تجاری نشده است.

 

ITMen