آی‌تی‌من- در ابتدای این همایش، محمد فرجود، رییس سازمان فاوای شهرداری تهران در سخنانی به تشریح سرفصل برنامه‌ها و اقدامات شهرداری در راستای تحقق شهر هوشمند پرداخت.

او شهروند هوشمند و خدمات دیجیتال را مهم‌ترین سرفصل شهرداری تهران برای حرکت در مسیر هوشمندی دانست و گفت: شفاف سازی، ایجاد پلتفرم یکپارچه ارائه خدمات و مشارکت شهروندان در این حوزه قرار می‌گیرد و رو به توسعه خواهد بود.



فرجود، تعامل با زیست بوم نوآوری شهری، حمایت و هدایت آنها و ایجاد مراکز نوآوری شهری را جزئی از سرفصل تهران نوآور دانست و حمل و نقل هوشمند، ایمنی، محیط زیست و انرژی و تحول دیجیتال را به عنوان سایر سرفصل‌های تهران هوشمند نام برد.

مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران به برخی پروژه‌های انجام شده از همایش پیش تا کنون اشاره کرد و گفت: برگزاری انتخابات شورایاری‌ها به صورت تمام الکترونیک، راه اندازی سامانه جامع معاملات، سامانه هوشمند ناوگان خودرویی شهرداری، سامانه مدیریت نام گذاری اماکن و معابر(نام)، توسعه سامانه ۱۳۷ و ایجاد ۱۲هزار پارک حاشیه‌ای هوشمند در پایتخت تعدادی از اقدامات انجام شده در یک سال گذشته است.

وی مواردی همچون اجرای فاز اول هوشمندسازی خدمات شهرسازی، طراحی و پیاده سازی اپ دوچرخه، تهیه نقشه جدید آنلاین تهران، طراحی سامانه تهران بلیت و ارایه API به کسب و کارها را از جمله سایر اقدامات انجام شده عنوان کرد.

او با اشاره به هوشمندسازی فرایندهای شهرسازی و با تا‌کید بر اهمیت این اقدام افزود: فاز اول هوشمندسازی خدمات شهرسازی تهران انجام شده و به صورت کارتابلی در اختیار شهروندان قرار گرفته و تا کنون به ۱۶هزار استعلام الکترونیک در این حوزه پاسخ داده شده است.

به گفته وی، کاربران سامانه «تهران من» به عنوان درگاه واحد خدمات شهرداری تهران از سال پیش تا کنون ۵ برابر شده و اکنون بیش از ۲میلیون و ۵۰۰ هزار کاربر از سرویس‌های مختلف این سامانه استفاده می‌کنند.

فرجود با اشاره به رتبه اول سایت شهرداری تهران در «الکسا» میان سایر شهرهای دنیا توضیح داد: در سال گذشته تمرکز ما بیشتر بر برنامه ریزی و توسعه زیرساخت‌ها برای هوشمندسازی بود و در سال ۹۸ بیشتر بر فاز اجرایی تمرکز کردیم.

دبیر شورای راهبردی تهران هوشمند در پایان، برنامه‌های آتی هوشمندسازی تهران را تشریح کرد و توسعه سامانه تهران من و پارک حاشیه‌ای هوشمند را از مهم‌ترین این اقدامات دانست.

به گفته فرجود، در برنامه ۴ ساله اول شهر تهران که سال ۱۴۰۰ به پایان می‌رسد، تمرکز بر یکپارچه سازی و توسعه خدمات و استفاده از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی و بلاکچین خواهد بود.
 
سخت افزار شهر، نرم‌افزار بومی‌ و جدید می‌خواهد
سورنا ستاری، معاون علم و فناوری ریاست جمهوری سخنران دوم افتتاحیه این همایش بود.

وی با بیان اینکه شهرداری تهران باید صاحب شهر شود، گفت: متاسفانه امروز شهرداری صاحب اتفاقات و رخدادها در شهر نیست و باید در قالب یک نرم افزار ایفای نقش کند.

وی با اشاره به تغییر ماهیت شهر و شهروندی ادامه داد: این سوال مطرح است که داده و آینده در شهر چیست و معیار شهر هوشمند بر چه مبنایی قرار دارد؟ این مهم بر مبنای یک سیستم عامل جدید است تا عملا نقش جدیدی به ماهیت و کاربری شهر دهد.



ستاری افزود: یک سیستم عامل و نرم افزار جدید روی سخت افزار که همان شهر است باید نصب شود که بومی‌ خودمان و از تفکر جوانان ما باشد.

معاون علمی‌ و فناوری رئیس جمهور تاکید کرد: این نرم افزار به شهرداری قدرت خواهد تا بتواند اتفاقات شهر را مدیریت کند و صاحب شهر شود. شهرداری امروز، صاحب شهر نیست و باید نرم افزاری شود که رقبا را کنار زده و ایفای نقش کند. این مهم در قالب یک پلتفرم آموزشی نیز محقق می‌شود.

وی با اشاره به تغییر تعریف از سوادآموزی گفت: انسان‌ها امروزه تا لحظه مرگ در حال آموزش هستند و شهرداری برای داشتن شهروندان هوشمند باید در مسیر آموزش حرکت کند و به پلتفرم آموزش تبدیل شود و با تغییرات، کاربرد را در محیط شهری به وجود آورد.

ستاری با مد نظر قرار دادن کارخانه‌های نوآوری ادامه داد: شهرداری به جای اینکه در آموزش از روش سنتی استفاده کند باید ایده‌های خود را از شهر هوشمند اخذ کند که درآمدی بی نهایت نیز دارد.

وی با اشاره به امتیازات ویژه شهر تهران برای هوشمند سازی گفت: تهران جمعیتی بالغ بر ۱۶ میلیون نفر دارد که در کنار هم زندگی می‌کنند بنابراین زیرساخت مطلوب برای سیستم هوشمند سازی به شمار می‌روند که باید شهرداری با آنها همراه شود که اگر همراهی نکنند در این زمینه با شکست وربه‌رو می‌شوند.

وی گفت: شهرداری با اقدام خود در هوشمند سازی شهر تهران، مسیر خوبی را ترسیم کرده و معاونت علمی‌و فناوری ریاست جمهوری نیز با شهرداری تهران تفاهمات خوبی را امضا کرده و رقم خواهد زد به طوری که ما نیز در نواحی که برای جمع شدن استارت‌آپ‌ها و شتاب دهند‌ه‌ها تعیین شده حضور داریم.

ستاری افزود: تهران اکنون در میان ۵۰ شهر هوشمند جهان قرار دارد و این رتبه هر ساله در حال بهبود است که نشان از پتانسیل مطلوب این شهر برای قرار گرفتن در میان شهرهای پیشرو دارد .
 
چالش اصلی، مدیریت داده‌هاست
محسن‌هاشمی‌رفسنجانی، رییس شورای اسلامی‌ شهر تهران نیز در این در مراسم از جمع‌آوری و مدیریت داده‌ها به‌ویژه در بحث داده باز به‌عنوان مهم‌ترین چالش یاد کرد.

وی تاکید کرد که هوشمندسازی تهران نباید شبیه ویترینی باشد که ظاهر زیبایی دارد اما در پشت پرده راه‌حلی برای مشکلات مردم ندارد. این موضوع نیاز به ارائه نقشه راه دارد.



محسن‌هاشمی‌رفسنجانی ضمن بیان این نکته که در بحث هوشمندسازی شهرها، چالش‌ها پیش روی هر شهری متفاوت با دیگری است، افزود: چالش اصلی در هوشمندسازی تهران در بحث داده باز یا بیگ‌دیتاست که نیاز به صحت دقت و روزآمدی داده‌ها را برطرف می‌کند. سهولت دسترسی، سرعت، انسجام و کارآمدی داده‌ها موضوع بسیار مهمی‌است که باید به آن توجه شود.

محسن هاشمی رفسنجانی تاکید کرد که ️به دلیل در دسترس نبودن داده‌ها امکان برنامه‌ریزی مناسب برای حمل و نقل عمومی در تهران وجود ندارد و ️در موارد دیگر مانند طرح جامع پسماند نیز به دلیل در دسترس نبودن داده‌ها مشکل داریم.
 
خروج از لایه زیرساختی و ورود به بخش تعامل بین دستگاه‌ها
محمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز سخنران بعدی افتتاحیه همایش تهران هوشمند بود.

وی با بیان اینکه فعال‌ترین تفاهم‌نامه بین دستگاهی که تاکنون داشته‌ایم و به آن عمل شده، تفاهم نامه با شهرداری تهران برای هوشمندسازی تهران بوده است، از پیروز حناچی بابت اهتمام به این موضوع قدردانی کرد.

وی افزود: یکی از ثمرات تفاهم‌نامه سال گذشته با شهرداری این است که امروز اگر کسی با ۱۳۷ تماس می‌گیرد و درخواست خدمات شهری می‌کند در کمترین زمان می‌تواند نیازش را رفع کند. برای مثال اگر کسی خبر از آتش‌سوزی در مکانی را بدهد و امکان اعلام آدرس دقیق خود را نداشته باشد، می‌توانیم به کمک زیرساخت‌های دولت الکترونیکی محدوده تقریبی فرد را به آتش‌نشانی اعلام کنیم تا میزان معطلی در خدمات رسانی به حداقل برسد.



آذری جهرمی سپس با اعلام اینکه شهرداری یکی از دستگاه‌های فعال اشتراک‌گذاری داده در زیرساخت‌های دولت الکترونیکی است، گفت که هم اکنون قبوض کاغذی در این نهاد در حال حذف است که امید می‌رود تا پایان امسال، ارایه قبوض کاغذی در شهرداری تهران کاملا حذف شود.

وی همچنین گفت:‌ شهرداری هدف‌های مشخصی برای توسعه شهر هوشمند در نظر گرفته از جمله اینکه بتواند درخواست شهروندان را در بازه زمانی کمتر از یک روز به کمک سامانه‌ای مشخص در این زمینه پاسخ دهد. از سمت دیگر شهرداری توانسته در حوزه آزاد‌سازی دیتا خوب کار کند و یک اکوسیستم بزرگی را با آزاد‌سازی APIهای خود ایجاد کند که امیدواریم این روند برای توسعه کسب‌وکارهای نوپا ادامه داشته باشد.

محمدجواد آذری جهرمی با اعلام اینکه در یک‌سال گذشته و بعد از امضای تفاهم‌نامه با شهرداری آنها شعار نداده بلکه عمل کرده‌اند، اعلام کرد که در هم‌اکنون مدیریت شهر هوشمند از لایه زیرساخت گذشته و به لایه مشارکت بین دستگاه‌ها رسیده است. او تاکید کرد که در ادامه این مسیر باید تمرکز بر توسعه مشارکت بین دستگاهی برای پیاده سازی شهر هوشمند گذاشته شود.

جهرمی در این زمینه به مجموعه فعالیت‌های وزارت ارتباطات برای توسعه شهر هوشمند اشاره کرد و گفت:‌ تا پایان سال و به کمک برنامه «پست پلاس» که توسط شرکت ملی پست به اجرا گذشته شده، تا پایان سال ۲۰۰ دستگاه موتورسیکلت، ۵۰ دستگاه دوچرخه برقی و ۱۰ دستگاه خودرو برقی که یک شرکت دانش بنیان داخلی تولید کرده به ناوگان پست اضافه خواهد شد. جهرمی با  اعلام محدودیت‌هایی در این زمینه ادامه داد: ما اعلام آمادگی کرده‌ایم که می‌توانیم ۱۰ خودرو برقی را در راستای برنامه‌های حمایت از شرکت دانش‌بنیان تولیدکننده خریداری کنیم؛ اما ظاهرا ناجا محدودیت‌هایی برای شماره‌گذاری این خودروها دارد که امیدواریم هرچه زودتر این محدودیت‌ها رفع شود.

وزیر ارتباطات همچنین گفت که در مورد خدمات شهر هوشمند، روز پنج‌شنبه یک سورپرایز برای مردم داریم که از طریق شبکه‌های اجتماعی اطلاع رسانی خواهیم کرد.
 
 
شهرداری، اصلی‌ترین شتاب‌دهنده شهر تهران خواهد شد
پیروز حناچی، شهردار تهران نیز در این مراسم، به نقش شهرداری در ایجاد فضای مناسب برای کسب‌وکارها اشاره کرد و گفت که در آینده، شهرداری تهران یکی از اصلی‌ترین شتاب‌دهنده‌های این شهر خواهد بود.

حناچی گفت: وظیفه شهرداری علاوه‌بر ارائه خدمات و فراهم‌سازی زیرساخت‌ها برای شهروندان، ایجاد محیطی مناسب برای فعالیت کسب‌وکارهاست. در حال حاضر شهرداری تهران در نقش یکی از اصلی‌ترین شتاب‌دهنده‌ها عمل می‌کند و به‌زودی لایحه‌ای به شورای اسلامی‌شهر تهران ارائه می‌شود که ایجاد فضای مناسب برای استارتاپ‌ها فراهم شود.

او همچنین اشاره‌ای به لایحه منابع مالی پایدار برای شهرداری‌ها و دهیاری‌ها داشت و در این زمینه گفت: یکی از مهم‌ترین تحولات سه دهه اخیر شهرداری‌ها هم‌اکنون در مجلس شورای اسلامی‌ در دست تصویب است. با ملاحظاتی که در تنظیم  لایحه منابع مالی پایدار برای شهرداری‌ها و دهیاری‌ها صورت گرفته، انشاالله اجرایی شدن این لایحه نقطه عطفی برای شهرداری‌های کشور خواهد بود.



حناچی در زمینه هوشمندسازی شهر تهران اقدامات شهرداری تهران را گسترده و متنوع توصیف کرد و اصلی‌ترین این اقدامات را تشکیل شورای راهبردی تهران هوشمند دانست. این شورا متشکل از اشخاص حقیقی و حقوقی مجرب و متخصص است که تصویب برنامه‌های هوشمندسازی تهران در این شورا صورت می‌گیرد.

شهردار تهران در ادامه بر لزوم انعکاس اخبار و اتفاقات مثبت شهر تاکید کرد تا به این وسیله تهران در رتبه‌بندی جهانی در جایگاه شایسته‌ای قرار بگیرد. در این راستا حناچی  به رتبه‌ تهران در نمایشگاه Smart City 2019 اشاره کرد و گفت: تهران در این نمایشگاه یکی از کاندیداهای شش‌گانه‌ جایزه بود. البته برنده شدن در چنین رقابتی انتظار زودهنگامی ‌برای تهران است اما همین قرار گرفتن در بین شش نامزد اصلی نویدبخش است.

حناچی در انتها ضمن در نظر داشتن چالش جمع‌آوری و اشتراک‌گذاری داده در بحث هوشمندسازی شهر تهران، روند پیش‌روی در این زمینه را امیدوارکننده دانست: موضوع بهره‌برداری باز از داده‌‌های اشتراکی در دستور کار شهرداری تهران قرار گرفته و باید اعلام کرد با توجه به فضای همکاری استثنایی که در حال حاضر در دستگاه‌های مختلف کشور وجود دارد، فرصتی طلایی برای کشور در این حوزه وجود دارد. البته طبیعی است که در ابتدای کار مقاومت‌هایی وجود داشته باشد اما به‌صورت کلی این روند امیدبخش است. همچنان که شهرداری تهران در این زمینه درمورد چالش‌های شهری مثل موضوع پسماندها به‌خوبی از فرصت اشتراک‌گذاری داده‌ّها بهره گرفته‌ است.
 
رونمایی از ۵ پروژه منتخب شهری
در ادامه این همایش، از برنامه‌های تهران هوشمند، اپلیکیشن دوچرخه، نسخه جدید اپلیکیشن تهران من، پروژه پارک حاشیه‌ای هوشمند و شارژ برخط کارت بلیت رونمایی شد.

برنامه تهران هوشمند یکی از برنامه‌های اصلی شهرداری تهران و سایر سازمان‌های همکار جهت رسیدن به شهر هوشمند است که در این رویداد رونمایی شد.

تهران هوشمند بسیاری از فرایندهای سنتی درون شهرداری را اصلاح و چابک‌سازی می‌کند و یکپارچه سازی فرایندها و زیرساختهای درون شهرداری در حوزه داده از جمله ملزومات این برنامه بوده است.



طرح پارک هوشمند حاشیه‌ای از دیگر پروژه‌های معرفی شده‌ در این رویداد جهت ساماندهی پارک خودروها و کاهش ترافیک است. طرح پارک هوشمند حاشیه‌ای با 12 هزار فضای پارک در ۱۰۰ معبر طراحی شده و شرایط فضای پارک در محدوده‌های مختلف را به کاربران نمایش می‌دهد. هزینه پارک نیز در سامانه تهران من محاسبه شده و از حساب شهروندی کاسته می‌شود. این پروژه‌ در حال حاضر به شکل آزمایشی در منطقه ۲ آغاز شده و در ادامه به کل شهر توسعه خواهد یافت.

اپلیکیشن دوچرخه از دیگر پروژه‌های رونمایی‌شده در مراسم دیروز بود. این برنامه ویژه دوچرخه‌سواران و در واقع شبکه اتصال دوچرخه‌سواران است. دوچرخه‌سواران می‌توانند از طریق این برنامه‌ مسیرهای دوچرخه‌سواری را پیدا کنند.

در این همایش از نسخه جدید اپلیکیشن تهران من نیز رونمایی شد. نسخه جدید اپلیکیشن تهران من به عنوان درگاه واحد ارائه خدمات شهرداری تهران در شرایطی رونمایی شد که در نسخه جدید تغییرات متنوعی جهت بهبود رابط کاربری اتفاق افتاده است.

در نهایت پروژه شارژ برخط کارت بلیت که حذف مراجعه به باجه و امکان شارژ الکترونیکی بلیت را فراهم کرده است در این مراسم معرفی شد. امکان شارژ بلیت الکترونیک روی گیت، اتصال به کیف‌پول شهروندی روی گیت و ایجاد زیرساخت برای استفاده از کیف پول شرکت‌های مختلف از جمله ابعاد مختلف این طرح جدید است.

همچنین تفاهمنامه توسعه همکاری‌های مشترک در حوزه تبادل خدمات شهروندی میان شهرداری تهران و شهرداری مشهد با حضور شهرداران هر دو شهر به امضا رسید.

ITMen