آی‌تی‌من- هر ضربه‌ای که میزی گونزالز (Maysie Gonzales)، جوان نابینای 17 ساله با انگشت روی گوشی هوشمندش می‌زند، با صدایی دیجیتالی مشابه صدای استفن هاوکینگ همراه است که سریع و پشت سر هم دستورات صادر شده را می‌خواند.

به گزارش بی‌بی‌سی، میزی که وقتی دو ساله بوده، به دلیل ابتلا به تومور شبکیه، بینایی‌اش را از دست داده، می‌گوید: بسته به حالی که دارم، گاهی تعداد کلماتی که گفته می‌شود، به 350 کلمه در دقیقه می‌رسد.

خوانشگرهای صفحه، ابزارهایی برای ترجمه اطلاعات به کلام یا خط بریل هستند. این ابزارها نقش مهمی در باز کردن دروازه‌های اینترنت به روی افراد نابینا یا با اختلال در بینایی و سایر افراد دارای معلولیت بازی می‌کنند.

اما این ابزارها فقط روی وب‌سایت‌هایی که با آنها سازگار شده باشند، درست کار می‌کنند.

میزی گونزالز می‌گوید: گاهی نتیجه کار افتضاح است و کاملا بسته به این دارد که هر وب‌سایت چطور تنظیم شده باشد.

اگر زیرساخت دیجیتال یک وب‌سایت به طور درست برچسب نخورده باشد، فرد نابینا با صدایی مکانیکی مواجه می‌شود که پی‌درپی می‌گوید: «دکمه، دکمه، دکمه» یا «لینک 1752، لینک 1752، لینک 1752...» و این بسیار آزاردهنده است.

این همان مساله‌ای است که موجب شد گییرمو روبلس (Guillermo Robles) که او هم نابیناست، پس از اینکه نتوانست از خوانشگر صفحه برای کار کردن با وب‌سایت و اپلیکیشن موبایل دومینوز پیتزا استفاده کند، از این شرکت شکایت کند.

دادگاه فدرال نیز شکایت او را وارد دانست و اکنون دومینوز پیتزا پرونده را به دادگاه استیناف برده است. این پرونده شاهد دیگری است بر جنگی که بر سر حق دسترسی افراد دارای معلولیت به اینترنت، در جریان است.
 
کریس دنیلسون، نماینده فدراسیون ملی نابینایان (NFB) می‌گوید: این مساله به مواردی همچون سفارش پیتزا یا جست‌وجو در آمازون محدود نمی‌شود. امروز زندگی مردم کاملا آنلاین شده؛ بنابراین باید افراد نابینا هم به تمامی خدمات از جمله، خدمات بانکی آنلاین، کاریابی، انجام آزمون‌های ضروری آنلاین، دسترسی به ابزارهای مبتنی بر ابر در محیط کار و مانند اینها دسترسی داشته باشند.

برآوردهای NFB نشان می‌دهد که 7.6  میلیون امریکایی نابینا محسوب می‌شوند که معادل 2.4 درصد از جمعیت این کشور است.

دنیلسون می‌گوید: کسب‌وکارها همواره به ما می‌گویند که وضعیت را درک می‌کنند؛ اما واقعیت این است که نابینایان، بازار بزرگی محسوب نمی‌شوند و این مشکلی است که با آن مواجهیم.
این گفته دنیلسون، اشاره به این واقعیت دارد که برای کسب‌وکارها، ابتدا دستیابی به سود و بازار بزرگ‌تر اهمیت دارد و شاید حاضر نباشند که منابع ضروری‌شان را که برای رقابت لازم دارند، صرف بازارهای کوچک بکنند.

البته امروزه نشان‌هایی طراحی و در اماکن خدماتی مختلف، از پارکینگ‌ها تا دستشویی‌ها و مراکز فروش نصب شده که نشان دهنده مناسب‌سازی برای افراد معلول است. این وضعیت هم به لطف تصویب قانون آمریکایی‌های دارای معلولیت (ADA) در 29 سال پیش بوده که اعمال تبعیض بر اساس معلولیت را ممنوع اعلام می‌کند. اما اگرچه الزامات قانون ADA در موارد مرتبط با فروشگاه‌های فیزیکی شفاف است و مسایلی از جمله محل قرارگیری رمپ‌ها و ارتفاع  میله‌ها را مشخص کرده است، تطابق دادن این قانون با دنیای آنلاین و وب‌سایت‌ها دشوار است.

استفانی مارتز (Stephanie Martz) نایب رییس ارشد فدراسیون ملی خرده‌فروشی ایالات متحده (NRF) می‌گوید: محیط آنلاین از ابتدا هم قرار نبوده با قانون ADA پوشش داده شود. این قانون پیش از شکل گیری اینترنتی که امروزه می‌شناسیم، تصویب و اجرایی شده و حالا پس از این همه سال، هیچ راهنمای عملیاتی درباره اینکه یک وب‌سایت دسترس‌پذیر چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد، در متن قانون وجود ندارد.

مارتز به همراه گروه‌های کسب و کار دیگر از جمله مرکز قانونی رستوران‌ها و اتاق بازرگانی، به عنوان مدافعان دومینوز پیتزا در پرونده این شرکت با گییرمو روبلس فعالیت می‌کنند.

اما افرادی همچون دنیلسون، نظری مخالف مارتز دارند و استدلال می‌کنند که با چنین نگاه و منطقی، کل قانون اساسی ایالات متحده تضعیف می‌شود.

دنیلسون می‌گوید: اگر به یک قانون 30 ساله انگ تاریخ مصرف گذشته بودن بزنیم و آن را قابل اعمال ندانیم، این مساله به بسیاری از قوانین قابل تعمیم خواهد بود.

از سوی دیگر، هم‌پای رشد تجارت الکترونیکی، خرده فروشان نیز با تعداد بیشتری پرونده شکایت مرتبط با دسترس‌پذیری، به ویژه از سوی نابینایان و کم‌بینایان مواجهند.

بر اساس آمار ارایه شده از سوی NRF، تعداد پرونده‌های دسترس پذیری در سال 2018 میلادی به رکورد تازه‌ای رسید که عمده این پرونده‌ها نیز مرتبط با خرده‌فروشی‌ها بود. در 6 ماهه اول سال 2018 تعداد 1053 پرونده در این رابطه ثبت شد که بیش از کل سال 2017 میلادی (814 پرونده) بوده است. شرکت‌هایی مانند ویزا و تارگت در این پرونده‌ها محکوم شدند و اوایل سال جاری میلادی نیز یک پرونده شکایت گروهی علیه وب‌سایت رسمی بیانسه، خواننده آمریکایی مطرح شد که در آن ادعا شده بود وب‌سایت این خواننده، با ندادن دسترسی برابر به نابینایان و کم‌بینایان برای خدمات و محصولاتش، قانون ADA را نقض کرده است.

به این ترتیب درخواست برای دسترس‌پذیری، دیگر یک امر عمومی و پذیرفته شده است و کسب‌وکارها نمی‌توانند خود را از آن کنار بکشند.

لورا کالبگ (Laura Kalbag)، طراح وب‌سایت و نویسنده کتاب «دسترس‌پذیری برای همگان» می‌گوید: این کار سختی هم نیست و باید بخشی از تجربه بهینه باشد نه یک فرایند جداگانه.

وی می‌افزاید: این کار در کدنویسی HTML انجام پذیر است که هر بلاگری می‌تواند آن را به انجام برساند. در مورد سایت‌های بزرگ و پرحجم، ایجاد دسترس‌پذیری ممکن است زمان‌بر باشد، اما به خودی خود کار دشواری نیست.

وی همچنین می‌گوید: این که گفته می‌شود دسترس پذیر کردن یک وب‌سایت، آن را زشت می‌کند، افسانه‌ای بیش نیست. شما در این وب‌سایت‌ها همچنان می‌توانید از تصاویر و گرافیک‌های چشم‌نواز استفاده کنید و این، منافاتی با دسترس‌پذیر کردن وب‌سایت ندارد.

میزی گونزالس می‌گوید که چون به گلوتن حساسیت دارد، علاقه داشته که از پیتزاهای بدون گلوتن دومینوز سفارش بدهد و توانسته در این زمینه با استفاده از وب‌سایت این شرکت کارش را راه بیندازد، اما در زمان انتخاب چاشنی‌ها، کارش سخت بوده و گاهی مجبور بوده از مادرش کمک بخواهد.

اما مارتز عقیده دارد که کشیدن کار به دادگاه نیز خود بخشی از مشکل است. او توضیح می‌دهد که باید دولت و کنگره وارد عمل شوند و قانون را اصلاح کنند.

وی می‌افزاید: هر مباحثه‌ای درباره دسترس‌پذیری باید تصویر کامل را مدنظر قرار دهد. یک فرد نابینا همواره می‌تواند با شماره تلفن رایگان دومینوز تماس بگیرد و سفارشش را از آن طریق ثبت کند.

اما جف مازلو، معلم نابینای مرکز بازپروری کریس کول که وظیفه‌اش، آموزش نابینایان و افزایش توان آنها برای رقابت در محیط کار است، با مارتز مخالف است و می‌گوید: به عنوان معلمی که مجبورم تمامی روز حرف بزنم، مثل هر کس دیگری، گاهی دلم نمی‌خواهد یک گفت‌وگو هم با رستوران داشته باشم و علاقه‌دارم کارم را آنلاین انجام بدهم. به همین دلیل ایده خط تلفنی رایگان ایده چندان جذابی نیست.

وی می‌افزاید: همچنین به زمان نیاز دارم تا برای انتخاب از منو، تصمیم بگیرم و این کار وقتی داری پشت تلفن با یک نفر حرف می‌‌زنی، امکان‌پذیر نیست.

بر اساس این گزارش، بسیاری از کسانی که با نابینایان کار می‌کنند، پرونده دومینوز پیتزا را نمونه‌ای از یک مشکل گسترده‌تر درباره این می‌دانند که نیازهای افراد نابینا یا دارای معلولیت، هنوز در مرکز توجه جامعه قرار نگرفته است.

جیم آلن، هماهنگ‌کننده دسترس‌پذیری در مدرسه نابینایان و کم‌بینایان تگزاس می‌گوید: اطلاعات کافی درباره دسترس‌پذیری دیجیتالی وجود دارد و تیم برنرز-لی، مخترع وب در میانه دهه 90 دراین باره صحبت کرده است. ولی ما سال‌هاست که به این مساله بی‌توجهی کرده‌ایم.

الن می‌افزاید: مردم همچنان نمی‌دانند که افراد نابینا قادر به انجام چه کارهایی هستند و تنها زمانی که با حجم اطلاعات مواجه شوند، تازه می‌توانند موضوع را درک کنند.

آلن با بیان اینکه آگاهی کسب‌وکارها و شرکت‌ها در این زمینه در حال افزایش است، در عین حال این سرعت رشد این آگاهی را کند می‌داند و با بیان اینکه تنها وب‌سایت‌های دولتی و فدرال ملزم به دسترس‌پذیری کامل برای تمامی کاربران هستند، می‌گوید: این در حالی است که دسترس‌پذیری دیجیتال برای بخش بزرگ‌تری از جامعه باید درنظر گرفته شود، به ویژه افراد مسن و کسانی که کم کم بینایی و شنوایی خود را از دست می‌دهند.

به گفته کالبگ، رفتار ما با افراد معلول به گونه‌ای است که انگار آنها با ما تفاوت دارند. اما موضوع دسترس پذیری روی همه ما اثر‌گذار است. حتی اگر خودخواهانه به موضوع بنگریم، همه ما روزی نیازمند سطحی از دسترس‌پذیری خواهیم بود.


 

ITMen