آی‌تی‌من- کاربران ایرانی سال‌هاست که در حال کوچ یا کوچانده شدن میلیونی میان شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها هستند. یکی از ابزارهای مرسوم در تغییر اجباری رفتار کاربران نیز فیلترینگ و رفع فیلترینگ‌ها بود. در این میان عمده جابجایی‌های عظیم سایبری ایرانی‌ها به ویژه در عرصه پیام‌رسان‌ها رخ می‌داد که عوامل اصلی آن شامل اختلال اینترنت، فیلترینگ، عرضه پوسته‌ها و نمونه‌های داخلی بود.
اما در سال‌های اخیر به واسطه افزایش، تسهیل و پیشرفت بی‌سابقه انواع ابزارهای عبور از فیلترینگ که با سرمایه‌گذاری‌های زیادی از سوی ارایه‌دهندگان انجام شده است و همچنین ضریب نفوذ این ابزارها و اتکای کاربران ایرانی به آنها، خبری از جابجایی و کوچ‌های ده‌ها میلیونی نیست.
در این میان اما نمی‌توان نقش فروشندگان داخلی فیلترشکن‌ها و طرح‌هایی نظیر اینترنت طبقاتی را نیز نادیده گرفت که اگرچه به واسطه نبود آمار و شفافیت، سهم و درصد هر عامل روشن نیست.
شاید به همین دلایل است که با گذشت چند هفته از رفع فیلترینگ واتس‌اپ، شاهد تغییر رفتاری از سوی کاربران در مهاجرت از دیگر پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی و تعییر سهم بازار به نفع این تازه رفع فیلترشده آمریکایی نیستیم.
از سوی دیگر آثار ملموسی از کاهش استفاده و اتکا به فیلترشکن‌ها هم به واسطه استمرار حضور کاربران در دیگر پلتفورم‌های فیلترمانده، مشاهده نمی‌شود. اگرچه حسب اخبار، فازهای دیگری برای نحوه دسترسی به دیگر ممنوعه‌ها نیز در دستور کار است.
لیکن بررسی رویکرد و رفتار کاربران ایرانی نشان می‌دهد، حتی رفع فیلترینگ از دیگر پلتفورم‌های پرتقاضا، از طریق پوسته‌ها یا سایر روش‌ها نیز موجب قطع وابستگی به انواع فیلترشکن‌ها نخواهد شد. چراکه این ابزارها با وجود تمام خطرات و مشکلاتی که دارند، به بخش عادی و لاینفک زندگی مجازی ایرانیان تبدیل شده است.
البته در این مورد هم احتمال بازگشت فیلترینگ‌ها، احتمال محدودیت‌ها از طریق پوسته‌ها و مساله بی‌اعتمادی برخی کاربران به ابزارهای جایگزین و واسطه‌ها از جمله دلایل محسوب می‌شود.
در چنین شرایطی، تنها عامل برای اعمال تغییر اجباری در رفتار کاربران، از کار انداختن فیلترشکن‌های داخلی و خارجی می‌تواند باشد که در خصوص امکان عملیاتی‌سازی کامل این مساله، فعلا نمی‌توان با قطعیت سخن گفت. بماند که در میانه این جدال، اخبار ضد و نقیضی از رشد دسترسی به اینترنت ماهواره‌ای در ایران هم مطرح است.
و در نهایت در کنار مسایل فوق، نظر به نوع روابط بین‌المللی کشور، ظاهرا موضوع دسترسی به اینترنت به شیوه‌ای که در خصوص شبکه‌های ماهواره‌ای و امثالهم رخ داده است، نیز در پیچ نهایی خود قرار دارد.
دریافت لینک صفحه با کد QR