در شرایطی که برخی اصناف و تشکلهای بخش خصوصی سرگرم جمعآوری و محاسبه زیانها و خسارات اولیه ناشی از فیلترینگ، قطعی، کندی و اختلال اینترنت هستند، زنگ خطر فرارسیدن موج ثانوی این خسارات در کشور به صدا در آمده است که از قضا به مراتب کلانتر بوده و آثار آن نیز میتواند تا سالها تداوم داشته باشد.
آیتیمن- تنها بزرگترین اپراتور کشور تا پایان مهرماه 743 میلیارد تومان کاهش درآمد داشته است و رقم این خسارات هر ساعت بزرگتر هم میشود.
سایر اپراتورها نیز قاعدتا وضع مشابهی دارند و برآورد کلی از اعداد و آمار منتشره از سوی برخی اپراتورهای کشور گویای آن است که مجموع زیان این شرکتها، رفتهرفته به هزاران میلیارد تومان نزدیک میشود.
اما پرسش مهم اینجاست که این کاهش درآمد احتمالا در چه بخشهایی آثار و تبعات احتمالی خود را نمایان خواهد کرد؟ پاسخ اولیه در کندی توسعه و به روزرسانی زیرساختهای ارتباطی به ویژه در مناطق کمبرخوردار و اقشار آسیبپذیر ساکن این مناطق است.
نکته اینجاست که کندی و توقف سرمایهگذاری در صنعت ارتباطات کشور بهویژه در نقاطی که با طولانی بودن بازگشت سرمایه مواجه هستند نیز تنها بهکندی یا قطع خدمات اینترنتی میلیونها کاربر محدود نخواهد شد.
بلکه با کاهش، توقف و عدم سرمایهگذاری در نگهداشت زیرساختهایارتباطی در مناطق کم بازده و محروم، شاهد کندی، اختلال و شاید قطعخدمات متعدد دولتی، آموزشی، بانکی، شکاف دیجیتال و تهدید مشاغل وکسبوکارهای متعدد مواجه خواهیم بود و متعاقب آن نیز احتمال وقوع معضلات اجتماعی، اقتصادی، امنیتی و مهاجرت از مناطق کمبرخوردار بهدیگر نقاط کشور، قوت میگیرد.
کاهش درآمد اپراتورها اما گذشته از کاهش درآمد دولت و شکست پروژه فیبرنوری، زنجیرهای از تولیدکنندگان، تامینکنندگان، پیمانکاران و شاغلان صنعت ارتباطات کشور را نیز با خطر ورشکستگی، بیکاری و تعطیلی مواجه خواهد کرد.
نکته مهم دیگر آنکه آثار این خسارات، حتی با فرض شناسایی مشکلات آتی، به سرعت و به سادگی امکانپذیر نبوده و گاه تا سالهای بعد نیز میتواندتداوم داشته باشد.
اگرچه مسوولیت کشیدن سوت هشدار و اخطار در خصوص این مساله نیزبا دستگاههای متولی و رصدکننده صنعت ارتباطات کشور نظیر وزارت ارتباطات و مرکز ملی فضای مجازی است تا هر چه سریعتر و با تدوین وارایه گزارشهای دقیق، فنی و اقتصادی به مسوولان ارشد و مراجع ذیصلاح،نسبت به پیشگیری از مشکلات، اقدام لازم را به عمل آوردند. اقدامی که البته مشخص نیست رخ داده یا نه؟