مهرداد عباد
از سال 1330 تا 1350 حدود 100 شرکت در ماه و در سال‌های1350 تا 1356 به طور متوسط ماهانه حدود 250 به ثبت رسیدهاست. از 1358 تا 1370 ماهانه حدود یک هزار شرکت و در سال‌های 1370 تا 1375 نیز تعداد شرکت‌های به ثبت رسیده،حدود دو هزار شرکت در ماه بوده است.

جالب اینکه رشد ثبت شرکت‌ها در سال‌های 85 تا 86 به عدد 10 هزار شرکت نیز نزدیک شد؛ اما این رشد در سال‌های 1390 دچار افول شده و به متوسط 4 هزار شرکت و در سال 1398 تاکنون به عدد باور نکردنی یک هزار شرکت جدید در ماه رسیده است. آخرین سال‌هایی که حدود یک هزار شرکت در ماه ثبت شده، حدود سال 1367 است. در دو برهه مورد اشاره در مورد وضعیت تاسیس شرکت‌ها، کشور شاهد افزایشتنش‌های سیاسی و تحریم‌ها بوده است. زمانی که عدم ثبات اقتصادی به واسطه تحریم‌ها و کاهش ارزش پول ملی (افزایشنرخ ارز) باعث شد بخش خصوصی تمایل کمتری به شروعکسب‌وکار داشته باشد و در کنار آن شاهد کوچ و مهاجرت بسیاری از کارآفرینان خود بودیم که در این سال‌ها کسب‌وکار خود را تعطیل کرده و سرمایه خود را از کشور خارج کرده‌اند. بسیاری از شرکت‌های کوچک و متوسط نیز در این سال‌ها با ورشکستگی مواجه شده‌اند که علت آن در بیشتر مواقع شرایطنامناسب بازار و کمبود نقدینگی بوده است.

نکته حائز اهمیت اینکه تاب‌آوری شرکت‌های کوچک و متوسط به نسبت شرکت‌های بزرگ بسیار کمتر است. تاب‌آوری شرکتی به معنای توانایی مقابله با سختی‌ها و پاسخ‌های خلاقانه به فشارهای محیط کار است. هر ساله شرکت‌های کوچک و متوسط زیادی کسب‌وکار خود را به علت تاب‌آوری پایین تعطیل می‌کنند. شرکت‌های بزرگ به برکت امکان دریافت تسهیلات کم‌بهره بانک‌ها در این سال‌ها تاب‌آوری بیشتری داشته‌اند. با اینوجود در سال‌های اخیر شاهد حذف شرکت‌های بزرگ و قدیمی‌نیز بوده‌ایم که نشان از شرایط سخت یک کارآفریندر ایران دارد و البته، شرایط موجود ماحصل منزوی شدن ایران در فضای بین‌المللی است.

بدیهی است که توسعه اقتصادی، وابستگی بالایی به روابط مناسب بین‌المللی دارد؛ در دهه‌های اخیر، این گزاره به اثبات رسیده است که همکاری‌های بین‌المللی به توسعه کشورها می‌انجامد، موضوعی که شرکت‌های ایرانی از داشتن آن محروم بوده‌اند. ضمن آنکه، توسعه اقتصادی بدون همکاری شرکت‌هایبخش خصوصی محال است از این رو، کمک به افزایشتاب‌آوری شرکت‌های بخش خصوصی از طرف دولت با تسهیل و تخفیف در فرآیند‌های کسب‌وکار و توسعه و بهبود روابط بین‌الملل، بخشی از مطالبات بخش خصوصی محقق می‌شود.
 
*نایب‌رئیس کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق تهران

ITMen