ITMen - اتفاقی عادی در رویه‌ای غیرعادی

هستند قوانین و مقرراتی که برای بسیاری از مردم عجیب و غیرقابل هضم است. یکی از آن نمونه‌ها ماجرای منع ترددهای شبانه برای به اصطلاح مهار ویروس کرونا بود. آن هم در شرایطی که میلیون‌ها نفر از صبح تا شب در متروها و اماکن پرتردد، در کنار هم بودند، اما شب‌ها که ترددها به شکل طبیعی کم بود، مقررات منع تردد وضع شده بود!

مقصود این است که حتما هستند قوانینی که بسیاری یا بخشی از جامعه آن را قبول ندارند و در نهایت یا اجرایش می‌کنند و یا بهای تخطی از آن را باید بپردازند.

اما مساله اینجاست که اگر قانونِ بد یا خوب را نپذیریم تا ابد در هر گوشه‌ای باید شاهد یک تجمع اعتراضی از سوی برخی باشیم.
در روزهای گذشته با وجود چندین سال استفاده از نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) از سوی کسب‌وکارهای اینترنتی، اجبار به اجرای آن در حوزه پرداخت‌یارها با حواشی زیادی مواجه شده است.
در نتیجه طبق معمول، صف‌آرایی رسانه‌ای آغاز شد و برخی به شکل سفارشی و برخی ظاهرا خودجوش وارد له و علیه این ماجرا شدند. برخی از کسب‌وکارها هم کمپین نه به قانون راه انداختند و اینماد را حذف کردند.

در لایه‌ای دیگر از این جبهه‌بندی، دولتی‌هایی نظیر وزیر صمت و بانک مرکزی قرار دارند که با استناد به قوانین متعدد، اجرای اینماد را اجباری می‌دانند. در سوی دیگر اما برخی از نمایندگان مجلس هستند که آنها هم با استناد به برخی دیگر از قوانین، اجرای اینماد را غیرلازم و مخل کسب‌وکار می‌دانند.

مقصود این نوشتار ورود به جزییات مخالفت‌ها و موافقت‌ها نیست، بلکه مقصود نگاه به ماجرا از زاویه‌ای دیگر است تا ببینیم چه شد.

نخست اینکه، مجری قانون اینماد قادر به اعمال قانون نیست. دوم اینکه قانون در زمان‌های متفاوت و بسته به شرایط و ذیفنعان می‌تواند قابل تفسیر باشد. سوم اینکه وضع قانون در ایران یک چیز است و اینکه اجرا شود یا نه کاملا چیز دیگر. و چهارم آنکه یک قانون در کشور ما به گونه‌ای وضع می‌شود که گاه نهادهای مجری قانون آن را لازم‌الاجرا و مفید می‌داند و سمت دیگری از نهاد قانون‌گذار آن را غیراجباری و مضر تلقی کند. (و البته گاهی بالعکس)

آری! چنین وضعیتی در کشور ما یک اتفاق عادی در رویه‌ای غیرعادی محسوب می‌شود و مادامی‌که این روال پابرجاست، انتظار قانونمندی و جلوگیری از خروج سرمایه‌ها به ناکجاها و جذب آنها به مسیر طبیعی و سالم غیرواقع‌بینانه است.