موضوع شرکتهای رانتی که دارای روابط پیچیده، پنهان و با واسطه مالی با برخی مسوولان اجرایی هستند، مساله جدیدی نیست. این قبیل شرکتها نه در ایران که حتی در کشورهایی که ادعای شفافیت حداکثری دارند نیز از گذشته وجود داشته و حتی به واسطه داشتن ارتباط با عالیترین مقام اجرایی کشورها، هرازگاهی خبرساز میشوند.
آیتیمن- یکی از جدیدترین نمونههای آن، خانم پارک رییس جمهور سابق کره جنوبی بود که در نهایت به برکناری وی انجامید. شخص دونالد ترامپ نیز هماکنون با انبوهی از اتهامات درباره حمایت از برخی شرکتهای خصوصی مواجه است. لذا این پدیده تنها محدود به کشور ما نیست و البته با برخی تفاوتها، موضوعی جهانی است.
شرکتهای نورچشمی اما در مواجهه با شرایط خاص کشور، همواره در صف نخست بهرهمندی از حمایتها، تسهیلات، معافیتها و کمکهای مالی قرار دارند و از قضا حالا کرونا فرصتی جدید را فراهم آورده است.
خسارتزا بودن ماجرای کرونا اصلا محل بحث نیست. سونامی کرونا و آثار و تبعات اقتصادی آن حتی اگر همین فردا راهی برای درمانش پیدا شود، چه بسا تا سالها گریبانگیر شرکتها و دولتها خواهد بود.
موضوع اما سواستفاده و فرصتطلبی شرکتهای رانتی و واسطهای از این وضعیت است که طبق معمول برخی از آنها که تقریبا برای همه فعالان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات شناخته شده هستند، حالا کار فضاسازی و آمارسازیهای جعلی را به کمک رسانههای وابسته آغاز کردهاند تا به کمک شرکا و دوستان خود در مقامات اجرایی، حداکثر بهره را ببرند.
برای مثال سالهاست که برخی «شرکتهای بزرگ» همچنان در پشت عنوان «استارتآپ» پنهان شدهاند و با ارتباطات و اتصالاتی که دارند، همچون بزرگسالانی هستند که از خدمات مهدکودکها بهرهمند میشوند! و به علت ضعفها و باگهای تعمدی در قانون، قصد بلند شدن از سر این سفرهها را هم ندارند.
به همین جهت است که بسیاری از مدیران بخش خصوصی مخالف پرداخت احتمالی پول مستقیم به بهانه جبران خسارات هستند.
به عبارت دیگر در صورت سواستفاده از شرایط فعلی، ما بار دیگر شاهد آب دادن به گلهای مصنوعی (بخوانید شرکتهای رانتی، واسطهگر، وابسته و انگلگونه) خواهیم بود که به واسطه ارتباطات و ژنهای خوب موجود در سهامداران و هیات مدیرههایشان، زمینه خشکاندن نهالها و گلهای واقعی و با استعداد را بیش از پیش فراهم میکنند.
در نتیجه احتمالا شاهد موج جدیدی از مهاجرتها بعد از بحران کرونا خواهیم بود و برخی با استعدادها میروند تا رانتیها و طرحهای بیسرانجامشان همچنان بمانند. برای آنکه موضوع کمی مصداقیتر شود، بد نیست بدانید، کانادا از هماکنون در کانالهای ماهوارهای فارسی زبان، جذب افراد، شرکتها و استارتآپها را به بهانه پساکرونا کلید زده و دیری نیست که کشورهای بیشتری نیز به این جرگه بپیوندند.