ITMen - کاش سیلی سیل بیدارمان کند

برای ما که از حادثه دوریم، سیل آمد و تمام شد، امروز مثل هر سال راهی محل کار و زندگی و تحصیل خود شدیم. اما برای سیل‌زدگان، سیل با خود کوهی از مشکلات را آورد که تا مدت‌ها باید مردم این مناطق با لباس‌های سیاهی که از غم رفتن عزیزانشان برتن دارند، با چشمانی گریان و بغض در گلو، تازه دست بکار ساختن خانه و کاشانه خود شوند.

شاید برخی ندانند که ایران ما ششمین کشور حادثه‌خیر دنیاست و به بنا به آمار حدود 97 درصد از سرزمین ایران در معرض خطر زلزله، سیل یا خشکسالی قرار دارد.

پرسش کلیدی اما اینجاست که آیا مردم و مسوولان ما از نظر آمادگی در پیشگیری، مواجهه و مدیریت بحران نیز در رتبه ششم دنیا قرار دارند یا نه؟ به عبارت دیگر یک شهروند عادی آیا می‌تواند به شکل تیتروار 5 وظیفه اصلی خود در مواجهه با زلزله یا سیل را بگوید؟

اخبار، تصاویر و ویدئوهای پخش شده در شبکه‌های اجتماعی چه در وقوع زلزله و چه در مورد سیل‌های اخیر که موید این امر نیستند و هنوز بخش‌های زیادی از مردم با نحوه مواجهه با حوادث آشنا نیستند. ماجرای زلزله تهران و هجوم مردم به پمپ بنزین‌ها و قفل‌شدن خروجی‌های شهر تهران و فیلم سیل‌هایی که جان و مال مردم را با خود برد، همه گواه و تاییدی بر این مساله هستند که از پایتخت کشور گرفته تا شهرها و روستاهای کوچک، موضوع صرفا غافلگیری نبود و ما به درستی نمی‌دانیم چه باید بکنیم.

در ششمین کشور حادثه‌خیز جهان، هنوز هم هر گاه حادثه‌ای رخ می‌دهد، عده‌ای در شبکه‌های اجتماعی بانی جمع‌آوری پول و کمک می‌شوند و برخی مسوولان این اقدامات را ممنوع دانسته و حساب بانیان را مسدود می‌کنند.

در ششمین کشور حادثه‌خیز جهان، هنوز هم هرگاه حادثه‌ای رخ می‌دهد، مسیر اطلاع‌رسانی رسمی و گسترده به مردم روشن نیست و یک مسوول در توییتر، یکی در تلگرام و اینستاگرام، دیگری در خبرگزاری‌ها و صداوسیما و غیره مشغول اطلاع‌رسانی و متاسفانه گاه خودنمایی و گرفتن عکس‌های تبلیغاتی است.

و چه تلخ است که در ششمین کشور حادثه‌خیز جهان، هنوز هم هرگاه حادثه‌ای رخ می‌دهد، هستند عده‌ای که در خانه‌های امن و راحت خود نشسته‌اند و در شبکه‌های اجتماعی با بهره‌گیری از مرگ و رنج مردم، دنبال تسویه‌حساب‌های سیاسی و جمع‌آوری لایک و فالوئر و بیننده هستند.

با آن بخش از مسوولان و مردمی که یا نادان و بی‌رحم هستند و یا خود را به خواب زده‌اند و دنبال کاسبی هستند، کاری نداریم چون اصولا کاری برای بیداری و هدایت آنها نمی‌توان کرد.

حرف با آنهایی است که در ششمین کشور حادثه‌خیز جهان که هر لحظه امکان وقوع حادثه‌ای جدید در آن می‌رود، قصد کمک و کاری دارند. ما مردم چقدر با مسوولیت‌های خود آشنایی داریم؟ برای مثال چند درصد از ما با دیدن تصاویر و فیلم‌های دلخراش از مرگ هموطنانمان، از ادامه ارسال آن در شبکه‌های اجتماعی خودداری کرده‌ایم؟

چند درصد از ما با مطالعه تجربیات جهانی در مواجهه با این حوادث تلاش کرده‌ایم تا به سهم خود کلیپ یا متنی کوتاه و آموزنده تهیه کرده و با پخش آن در شبکه‌های اجتماعی، سهمی کوچک در آگاهی و نجات جان یک نفر ایفا کنیم؟

با اندکی اغماض، واقعا نحوه برخورد و فرهنگ ما در مواجهه با حوادث با وجود پیشرفت و ضریب نفوذ ادوات ارتباطی، چه تفاوت‌های موثری نسبت به 20 سال قبل کرده است؟
در همین حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات خودمان، چند بسته آموزشی تهیه شده که با آنها بمباران شویم و ملکه ذهنمان شود و مثلا بدانیم که در هنگام وقوع حوادث نباید ظرفیت شبکه‌های ارتباطی را با مکالمات و پهنای باند ارتباطی کشور را با مراجعات بیهوده خود اشغال نکنیم. یا از ارسال هرگونه فیلم و عکس و خبر از منابع غیررسمی اکیدا خودداری کنیم؟

تاکید می‌کنم آیا در ششمین کشور از نظر وقوع حوادث طبیعی، این انتظار نابجا و سختی است که تمام کانال‌های صدا و سیما، در کنار پخش انبوهی از تبلیغات یا برنامه‌های بی‌فایده، در روز حداقل به پخش همزمان یک کلیپ یک دقیقه‌ای آموزشی به مردم بپردازد.

هنوز هم دیر نیست و شاید حادثه بعدی در محل سکونت ما یا عزیزانمان رخ دهد، پس از همین امروز هر کس به سهم خود و با استفاده از هر ابزار ارتباطی، باید گامی در جهت افزایش آگاهی و آموزش خود و دیگران در قبل، حین و بعد از مواجهه با حوادث بردارد، ولو آنکه این اقدامات، ناچیز به چشم آید و تنها جان یک نفر را نجات دهد.
کاش سیلی سیل بیدارمان کند.