فروش دارو در بستر الکترونیک و فضای مجازی، یکی از مباحث مهم و چالش ساز حوزه سلامت است. برخی موافق و عده ای، مخالف این نوع عرضه دارو هستند و هر کدام، دلایل خود را دارند.
آیتیمن- با وجود مصوبه سال گذشته هیأت وزیران در خصوص توزیع دارو از طریق سکوها و بستر الکترونیک اما هنوز ابهاماتی در توزیع، عرضه و فروش دارو وجود دارد البته قانون تجارت الکترونیک تاکید دارد که فروش دارو از مسیر الکترونیک به مصرف کننده نهایی، ممنوع است.
جزئیات و چگونگی فروش اینترنتی دارو در برنامه پرسشگر شبکه آموزش سیما بررسی شد.
•
دغدغههای سازمان غذا و دارو
مینا آژوغ، سرپرست اداره امور داروخانهها و شرکتهای سازمان غذا و دارو، با بیان اینکه این سازمان هیچ کارشکنی در سلامت الکترونیکنداشته است، گفت: سازمان غذا و دارو در مورد فرآوردههای سلامت محور، مسوولیت دارد که شامل ۵ گروه فرآورده سلامت محور است و وزارت بهداشت هیچ گاه ممانعتی در الکترونیکی شدن فرآیندها نداشته است.
وی با بیان حفظ سلامت مردم به عنوان اولویت اصلی وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو، گفت: دارو یا کالاهای سلامت محور که مورد استفاده مردم قرار میگیرد باید اصیل باشد. در راستای الکترونیکی شدن خدمات سلامت، هیچ مخالفتی نداریم. سال ۹۲ اولین دستورالعمل فروش اینترنتی ۴ دسته کالای سلامت محور ابلاغ شده و سال ۹۷ نیز مجدداً ابلاغ شده اما دارو با توجه به شرایط خاص و البته پیشرفتهای دو سال اخیر پرونده الکترونیک سلامت، مشمول فروش اینترنتی نیست بلکه از عرضه دارو در پروسه پرونده الکترونیک سلامت، سامانههای وزارت بهداشت و همچنین سامانه تی تک، انجام میشود.
آژوغ تاکید کرد: برخی دستگاههای اجرایی مانند وزارتخانههای اقتصاد، ارتباطات، صمت و معاونت حقوقی ریاست جمهوری، پیگیر فروش اینترنتی دارو بودهاند و مصوبات هیأت وزیران در زمینه توزیع دارو از طریق پلتفرمها وجود دارد که سازمان غذا و دارو کم کاری نکرده بلکه آییننامه و ضوابط این کار آماده شده و الان هم منعی در توزیع دارو از شرکت پخش به داروخانه از طریق پلتفرمها نداریم.
وی گفت: مهمترین دغدغه سازمان غذا و دارو در عرضه دارو در بستر الکترونیک، ارایه داروهای اصل به مردم است که در حال حاضر در پلتفرمها، این شرایط رعایت نمیشود. مصوبه هیأت وزیران بر توزیعدارو از طریق سکو تاکید شده نه عرضه و فروش. در توزیع دارو از طریق پلتفرمها هیچ مشکلی نداریم و هر پلتفرمی که درخواستی داشته باشد، با ساز و کار مشخص شده با آنها همکاری خواهیم داشت اما در حوزه عرضه و فروش تا زمانی که آییننامه از سوی سازمان غذا و دارو ابلاغ نشود، فعالیتها مورد تأیید نیست.
آژوغ گفت: متأسفانه برخی نمایندگان پلتفرمها را در شکایت از سازمان غذا و دارو در برخی دستگاههای اجرایی بیشتر میبینیم اما هیچ گاه ندیده ایم که با انجمن داروسازان ایران و یا انجمن داروسازان تهران که سابقه قدیمی دارد، همکاری کنند و با سازمان غذا و دارو در جهت ضابطه مند شدن فروش اینترنتی دارو و فراهم کردن شرایط و حداقلهای مورد نیاز نیز تعامل و درخواستی نداشته اند.
• با وجود مصوبه سال گذشته هیأت وزیران در خصوص توزیع دارو از طریق سکوها و بستر الکترونیک اما هنوز ابهاماتی در توزیع، عرضه و فروش دارو وجود دارد البته قانون تجارت الکترونیک تاکید دارد که فروش دارو از مسیر الکترونیک به مصرف کننده نهایی، ممنوع است.
جزئیات و چگونگی فروش اینترنتی دارو در برنامه پرسشگر شبکه آموزش سیما بررسی شد.
•
دغدغههای سازمان غذا و دارو
مینا آژوغ، سرپرست اداره امور داروخانهها و شرکتهای سازمان غذا و دارو، با بیان اینکه این سازمان هیچ کارشکنی در سلامت الکترونیکنداشته است، گفت: سازمان غذا و دارو در مورد فرآوردههای سلامت محور، مسوولیت دارد که شامل ۵ گروه فرآورده سلامت محور است و وزارت بهداشت هیچ گاه ممانعتی در الکترونیکی شدن فرآیندها نداشته است.
وی با بیان حفظ سلامت مردم به عنوان اولویت اصلی وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو، گفت: دارو یا کالاهای سلامت محور که مورد استفاده مردم قرار میگیرد باید اصیل باشد. در راستای الکترونیکی شدن خدمات سلامت، هیچ مخالفتی نداریم. سال ۹۲ اولین دستورالعمل فروش اینترنتی ۴ دسته کالای سلامت محور ابلاغ شده و سال ۹۷ نیز مجدداً ابلاغ شده اما دارو با توجه به شرایط خاص و البته پیشرفتهای دو سال اخیر پرونده الکترونیک سلامت، مشمول فروش اینترنتی نیست بلکه از عرضه دارو در پروسه پرونده الکترونیک سلامت، سامانههای وزارت بهداشت و همچنین سامانه تی تک، انجام میشود.
آژوغ تاکید کرد: برخی دستگاههای اجرایی مانند وزارتخانههای اقتصاد، ارتباطات، صمت و معاونت حقوقی ریاست جمهوری، پیگیر فروش اینترنتی دارو بودهاند و مصوبات هیأت وزیران در زمینه توزیع دارو از طریق پلتفرمها وجود دارد که سازمان غذا و دارو کم کاری نکرده بلکه آییننامه و ضوابط این کار آماده شده و الان هم منعی در توزیع دارو از شرکت پخش به داروخانه از طریق پلتفرمها نداریم.
وی گفت: مهمترین دغدغه سازمان غذا و دارو در عرضه دارو در بستر الکترونیک، ارایه داروهای اصل به مردم است که در حال حاضر در پلتفرمها، این شرایط رعایت نمیشود. مصوبه هیأت وزیران بر توزیعدارو از طریق سکو تاکید شده نه عرضه و فروش. در توزیع دارو از طریق پلتفرمها هیچ مشکلی نداریم و هر پلتفرمی که درخواستی داشته باشد، با ساز و کار مشخص شده با آنها همکاری خواهیم داشت اما در حوزه عرضه و فروش تا زمانی که آییننامه از سوی سازمان غذا و دارو ابلاغ نشود، فعالیتها مورد تأیید نیست.
آژوغ گفت: متأسفانه برخی نمایندگان پلتفرمها را در شکایت از سازمان غذا و دارو در برخی دستگاههای اجرایی بیشتر میبینیم اما هیچ گاه ندیده ایم که با انجمن داروسازان ایران و یا انجمن داروسازان تهران که سابقه قدیمی دارد، همکاری کنند و با سازمان غذا و دارو در جهت ضابطه مند شدن فروش اینترنتی دارو و فراهم کردن شرایط و حداقلهای مورد نیاز نیز تعامل و درخواستی نداشته اند.
•
واکنش انجمن داروسازان ایران
هادی احمدی، مدیر روابط عمومی انجمن داروسازان ایران نیز با بیاناینکه فروش اینترنتی دارو در حال حاضر با توجه به عدم تأیید آن از سوی غذا و دارو غیرقانونی است، گفت: سلامت مردم برای داروسازان در درجه اول اهمیت قرار دارد و به هیچ عنوان سلامت مردم فدای پلتفرمهایمختلف نمیشود.
وی تاکید کرد: سازمان جهانی بهداشت و سازمان غذا و دارو آمریکا از خرید دارو به شکل اینترنتی دو تعریف دارند و از آن به عنوان خطریجدی برای سلامت عمومی و بحران جهانی برای بهداشت عمومی یادمیکنند. در کشورهای مختلف تحقیقاتی انجام و مشخص شده که بیشاز ۵۰ درصد از داروهایی که در فضای اینترنت خریداری میشود تقلبیبوده و یا استاندارد لازم را نداشته است.
احمدی تصریح کرد: سازمان جهانی بهداشت معتقد است که ۴۸ درصد از قصور پزشکی مربوط به قصور دارویی است. آیا میخواهیم با فروش اینترنتی دارو سهم قصور دارویی را بیشتر کنیم. فروش اینترنتی دارو تا کنون به هیچ عنوان شفافیت و مجوز لازم از سازمان غذا و دارو را نداشته است. محرمانگی اطلاعات بیماران ارزش بالایی دارد که در صورت خدشه به آن و دسترسی دستگاهها و پلتفرمها به جز وزارت بهداشت، خطرات جدی را ایجاد میکند.
وی تاکید کرد: خرید داروی سقط جنین در فضای اینترنت، نمونهای از دخالت پلتفرمها در حوزه سلامت است. کار این پلتفرمها بازی با جان و سلامت است که نباید اسم آن را استفاده از تکنولوژی در حوزه سلامت بگذاریم. از تکنولوژی استقبال میکنیم اما مبدا ارسال کننده بر اساسقانون تجارت الکترونیک باید مشخص باشد چرا در برخی پلتفرمها، مبدا ارسال کالاها مشخص نیست؟ این کار خلاف قانون است. همچنین بر اساس این قانون، فروش دارو به مصرف کننده نهایی از طریق فضایاینترنتی و مجازی، ممنوع است.
وی تاکید کرد: قبل از شروع به کار پلتفرمها در فروش دارو، از چندین سال قبل ضابطهای نوشتیم و پیشنهادی را به سازمان غذا و دارو ارایه کردیمو چندین پایان نامه در این زمینه تدوین شده تا چارچوبی برای عرضه دارو در بستر الکترونیک وجود داشته باشد. چارچوب مورد نظر این است که مالکیت دادهها در اختیار سازمان غذا و دارو باشد و به پرونده الکترونیک سلامت یا سپاس، متصل باشد. همچنین ماهیت موتور جستجوگر داشته باید وجود داشته باشد و به نزدیک ترین داروخانه متصل باشد و قائم به داروخانه بوده و پول، وارد کیف پول داروخانه شود.
مدیر روابط عمومی انجمن داروسازان ایران تاکید کرد: سلامت مردم خط قرمز ماست و به هیچ عنوان با تکنولوژی و تسهیل دسترسی بیماران به دارو مخالفتی نداریم اما چارچوب و قوانین باید رعایت شود. قانون تجارت الکترونیک به صراحت گفته که فروش دارو به مصرف کننده نهایی از مسیر مجازی یا اینترنتی ممنوع است و اگر دوستان با این قانون مشکل دارند، آن را اصلاح کنند. لایحه اصلاح این قانون یک بار در مجلس رأی نیاورده چون فروش دارو به مصرف کننده نهایی در بستر الکترونیکممنوع است که باید قانون، اصلاح شود.
احمدی با بیان اینکه تولیت وزارت بهداشت بر سلامت باید حفظ شود، گفت: بند ۷ سیاستهای کلی سلامت که سال ۹۳ توسط مقام معظم رهبریابلاغ شد تاکید دارد که "تولیت نظام سلامت شامل سیاستگذاریهایاجرایی، برنامه ریزیهای راهبردی، ارزشیابی و نظارت توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی." نمیتوان وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو را برای تدوین آییننامه فروش اینترنتی دارو تحت فشار قرار داد چون نیاز به کار علمی و کارشناسی دارد و البته نیاز است قانون تجارت الکترونیک تغییر کند.
به گفته مدیر روابط عمومی انجمن داروسازان ایران، با اقداماتی که از سوی برخی دستگاههای خارج از حوزه سلامت انجام شده، ۷۰۰ داروخانه از مناطق محروم تعطیل شده و به سمت مراکز شهرها منتقل شده اند.
•
سهم اقتصاد آنلاین در حوزه سلامت
گلرخ داوران، مدیر یکی از شرکتهای اینترنتی تهیه نسخ دارویی با بیان اینکه در حال حاضر اقتصاد آنلاین ۴ درصد از کل اقتصاد ایرانرا تشکیل میدهد، گفت: سهم اقتصاد آنلاین در حوزه سلامت با توجه به سختگیریها بسیار کمتر از سایر حوزهها است. مسوولان سازمانهایمختلف نگرانیهای جدی در فروش اینترنتی دارو داشته اند که در رسانهها بیان شده است. ما هم اعتقاد داریم که اولویت، سلامت مردم است.
وی افزود: بسیاری از کسب و کارهای حوزه سلامت به صورت پلتفرمی یاسکو عمل میکنند که در یک سمت آن کاربر یا افراد جامعه و در سمت دیگر، افراد دارای مجوز از سازمانهای مربوطه هستند. فروش آنلاین دارو به حل نیاز مردم کمک میکند. یکی از بحثها در فروش آنلاین دارو، اصیل بودن کالا است. عبارت داروی ناصرخسرو از سالهای قبل وجود داشته و به برخی از کسب و کارهای دیگر هم گفته میشود. کانالهایی که به صورت شفاف عمل میکنند باید تقویت شوند.
داوران با بیان اینکه نقش مهم مسوول فنی در فروش آنلاین دارو دیدهشده است، گفت: در پلتفرمهای فروش آنلاین دارو به نقش مسوولان فنیتوجه شده است. برای شفافیت نیاز به امنیت اطلاعات هم داریم. ایدهآل است که داروخانهها در پلتفرمها نمایش و امتیاز آنها، قیمت گذاریداروها مشخص شود. دنبال ضوابطی از سوی سازمان غذا و دارو هستیمکه آنها را اجرا کنیم.
مدیر شرکت اینترنتی تهیه نسخ دارویی گفت: در صورتی که درخواست قضائی برای دریافت اطلاعات بیماران از پلتفرمها وجود داشته باشد، این کار امکان پذیر است. در بازار آفلاین چقدر شفافیت وجود دارد که ممکن است در فضای آنلاین وجود نداشته باشد؟ در مورد تست کرونا مجموعههایی تحت نظر آزمایشگاههای دارای مجوز، آزمایش کرونا را در منزل انجام میدادند که به نفع مردم بود.
وی افزود: تکنولوژی با سرعت بالایی در حال پیشرفت است و علوم پزشکیبا جدیدترین تکنولوژیهای دنیا، همراه هستند. کمک تکنولوژیهای روز به رشد و بالندگی و بهبود خدمات پزشکی را نمیتوان نادیده گرفت. به جایاینکه بگوییم چرا برخی پلتفرمها در حوزه سلامت دخالت میکنند بایدبگوییم خدمات گیرندگان را به مؤسسات و افراد دارای مجوز متصل میکنند.
داوران گفت: در کشورهای منطقه از جمله روسیه، امارات و حتی در کنیا،پلتفرمهای دارویی وجود دارد که داروهای بدون نسخه را پوشش میدهند که نباید اسم این کار را دخالت در حوزه سلامت بگذاریم. ما چشم انتظار تنظیم گری از سمت وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو داشتیم و از زمان مصوبه هیأت وزیران برای سکوها، ماه را میشمردیم که چه زمانیتنظیم گری اتفاق میافتد.
مدیر شرکت اینترنتی تهیه نسخ دارویی گفت: نمی دانم چه اتفاقی افتاده که درخواست ما برای کمک به ارایه چارچوبها به سازمان غذا و دارو نرسیده است اما نیت ما این بوده که همیشه به سمت تنظیم گری برویمو متولی آن سازمان غذا و دارو است. اخیراً بحث بین توزیع و عرضه دارو از طریق سکوها در مصوبه هیأت وزیران ایجاد شده است.
وی ادامه داد: در دوره قبل انجمن داروسازان ایران که انتخابات آن به تازگی برگزار شده، ارتباط مناسبی برای ارایه دارو به کاربران پلتفرم داشتیم. تصور میکنم که نامههای ما به سازمان غذا و دارو در راه، گم شده است. با دغدغههای سازمان غذا و دارو را میدانیم و با سایر کسب و کارها باید تعامل بیشتری با انجمن داروسازان و سازمان غذا و دارو در جهت ضابطه مند کردن فروش اینترنتی دارو داشته باشیم.
•
واکنش مدیر وزارت اقتصاد
امیر سیاح، رییس مرکز بهبود کسب و کار وزارت اقتصاد، با بیان حرکت ارایه خدمات به سمت سکویی شدن، گفت: افزایش سهم کسب و کارهایمجازی و اینترنتی، به نفع اقتصاد و خدمات در کشور است. اگر متولیخدمت هوشمند عمل و تنظیم گری کند، میتواند اثر مؤثری داشته باشد و اگر بخواهد در مقابل این جریان بایستد و محدود کند، کشور را از منافع سکویی شدن دور میکند و نام بدی از خودش در تاریخ به یادگار میگذارد.
وی افزود: سازمان غذا و دارو به عنوان یکی از متولیان حوزه سلامت باید مشخص کند که چه شرایطی در امنیت و سلامت محصولات باید رخ دهد تا توزیع دارو در پلتفرمها انجام شود. مثلاً بگوید زنجیره سرد آن باید رعایت شود و اینکه بگویند پدیده جدید فروش سکویی را نمیفهمندچون آمادگی تنظیم گری را نداشته اند، قابل قبول نیست و هیأت مقررات زدایی این سازمان را موظف کرده که تنظیم گری این کار را انجام دهد.
سیاح، عرضه دارو از طریق پلتفرمها را خلاف قوانین و مقررات موجود ندانست و گفت: آییننامه مصوب در هیأت دولت را معاونت حقوقی ریاستجمهوری تنظیم کرده است. ما تابع نظر تخصصی عزیزان در بخش سلامت هستیم. برخی از این عزیزان اظهار میکردند که یک داروساز باید در مورد نحوه مصرف و نگهداری دارو به بیماران توضیح دهد که قبول کردیم و در آییننامه هم نوشته شد.
رییس مرکز بهبود کسب و کار وزارت اقتصاد گفت: چندین سال پیشاتحادیه تاکسی سرویس شهری زمان ورود سکوهای حمل و نقل خودشان را با زمانه تطبیق ندادند و حذف شدند و حالا هم داروخانه هم بایدخودشان را با زمانه تطبیق دهند وگرنه زمانه آنها را حذف میکند. از سازمان غذا و دارو درخواست میکنیم که فعالان حوزه دارو را به یک چشم ببینند همچنانکه داروخانهها، فعال اقتصادی هستند، سکوها نیز فعال اقتصادی هستند. آییننامهای که برای فروش دارو نوشته میشود بایدمتوازن باشد نه اینکه به نفع یک گروه یا به ضرر گروه دیگری باشد.
وی با بیان دولتی نبودن تمام فعالیتهای حوزه سلامت، گفت: بخش خصوصی در حوزه سلامت مشارکت دارد و این نقش در توزیع دارو نیزانجام میشود. فعالیت سکوها در حوزه فروش دارو به نفع اقتصاد کشور و سهولت دسترسی به دارو است اما مکانیسم آن باید توسط سازمان غذا و دارو مشخص شود. سازمان غذا و دارو مقاومت زیادی در تأسیسداروخانهها داشت و شدیداً تلاش میکرد که تعداد داروخانهها زیاد نشود.
واکنش انجمن داروسازان ایران
هادی احمدی، مدیر روابط عمومی انجمن داروسازان ایران نیز با بیاناینکه فروش اینترنتی دارو در حال حاضر با توجه به عدم تأیید آن از سوی غذا و دارو غیرقانونی است، گفت: سلامت مردم برای داروسازان در درجه اول اهمیت قرار دارد و به هیچ عنوان سلامت مردم فدای پلتفرمهایمختلف نمیشود.
وی تاکید کرد: سازمان جهانی بهداشت و سازمان غذا و دارو آمریکا از خرید دارو به شکل اینترنتی دو تعریف دارند و از آن به عنوان خطریجدی برای سلامت عمومی و بحران جهانی برای بهداشت عمومی یادمیکنند. در کشورهای مختلف تحقیقاتی انجام و مشخص شده که بیشاز ۵۰ درصد از داروهایی که در فضای اینترنت خریداری میشود تقلبیبوده و یا استاندارد لازم را نداشته است.
احمدی تصریح کرد: سازمان جهانی بهداشت معتقد است که ۴۸ درصد از قصور پزشکی مربوط به قصور دارویی است. آیا میخواهیم با فروش اینترنتی دارو سهم قصور دارویی را بیشتر کنیم. فروش اینترنتی دارو تا کنون به هیچ عنوان شفافیت و مجوز لازم از سازمان غذا و دارو را نداشته است. محرمانگی اطلاعات بیماران ارزش بالایی دارد که در صورت خدشه به آن و دسترسی دستگاهها و پلتفرمها به جز وزارت بهداشت، خطرات جدی را ایجاد میکند.
وی تاکید کرد: خرید داروی سقط جنین در فضای اینترنت، نمونهای از دخالت پلتفرمها در حوزه سلامت است. کار این پلتفرمها بازی با جان و سلامت است که نباید اسم آن را استفاده از تکنولوژی در حوزه سلامت بگذاریم. از تکنولوژی استقبال میکنیم اما مبدا ارسال کننده بر اساسقانون تجارت الکترونیک باید مشخص باشد چرا در برخی پلتفرمها، مبدا ارسال کالاها مشخص نیست؟ این کار خلاف قانون است. همچنین بر اساس این قانون، فروش دارو به مصرف کننده نهایی از طریق فضایاینترنتی و مجازی، ممنوع است.
وی تاکید کرد: قبل از شروع به کار پلتفرمها در فروش دارو، از چندین سال قبل ضابطهای نوشتیم و پیشنهادی را به سازمان غذا و دارو ارایه کردیمو چندین پایان نامه در این زمینه تدوین شده تا چارچوبی برای عرضه دارو در بستر الکترونیک وجود داشته باشد. چارچوب مورد نظر این است که مالکیت دادهها در اختیار سازمان غذا و دارو باشد و به پرونده الکترونیک سلامت یا سپاس، متصل باشد. همچنین ماهیت موتور جستجوگر داشته باید وجود داشته باشد و به نزدیک ترین داروخانه متصل باشد و قائم به داروخانه بوده و پول، وارد کیف پول داروخانه شود.
مدیر روابط عمومی انجمن داروسازان ایران تاکید کرد: سلامت مردم خط قرمز ماست و به هیچ عنوان با تکنولوژی و تسهیل دسترسی بیماران به دارو مخالفتی نداریم اما چارچوب و قوانین باید رعایت شود. قانون تجارت الکترونیک به صراحت گفته که فروش دارو به مصرف کننده نهایی از مسیر مجازی یا اینترنتی ممنوع است و اگر دوستان با این قانون مشکل دارند، آن را اصلاح کنند. لایحه اصلاح این قانون یک بار در مجلس رأی نیاورده چون فروش دارو به مصرف کننده نهایی در بستر الکترونیکممنوع است که باید قانون، اصلاح شود.
احمدی با بیان اینکه تولیت وزارت بهداشت بر سلامت باید حفظ شود، گفت: بند ۷ سیاستهای کلی سلامت که سال ۹۳ توسط مقام معظم رهبریابلاغ شد تاکید دارد که "تولیت نظام سلامت شامل سیاستگذاریهایاجرایی، برنامه ریزیهای راهبردی، ارزشیابی و نظارت توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی." نمیتوان وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو را برای تدوین آییننامه فروش اینترنتی دارو تحت فشار قرار داد چون نیاز به کار علمی و کارشناسی دارد و البته نیاز است قانون تجارت الکترونیک تغییر کند.
به گفته مدیر روابط عمومی انجمن داروسازان ایران، با اقداماتی که از سوی برخی دستگاههای خارج از حوزه سلامت انجام شده، ۷۰۰ داروخانه از مناطق محروم تعطیل شده و به سمت مراکز شهرها منتقل شده اند.
•
سهم اقتصاد آنلاین در حوزه سلامت
گلرخ داوران، مدیر یکی از شرکتهای اینترنتی تهیه نسخ دارویی با بیان اینکه در حال حاضر اقتصاد آنلاین ۴ درصد از کل اقتصاد ایرانرا تشکیل میدهد، گفت: سهم اقتصاد آنلاین در حوزه سلامت با توجه به سختگیریها بسیار کمتر از سایر حوزهها است. مسوولان سازمانهایمختلف نگرانیهای جدی در فروش اینترنتی دارو داشته اند که در رسانهها بیان شده است. ما هم اعتقاد داریم که اولویت، سلامت مردم است.
وی افزود: بسیاری از کسب و کارهای حوزه سلامت به صورت پلتفرمی یاسکو عمل میکنند که در یک سمت آن کاربر یا افراد جامعه و در سمت دیگر، افراد دارای مجوز از سازمانهای مربوطه هستند. فروش آنلاین دارو به حل نیاز مردم کمک میکند. یکی از بحثها در فروش آنلاین دارو، اصیل بودن کالا است. عبارت داروی ناصرخسرو از سالهای قبل وجود داشته و به برخی از کسب و کارهای دیگر هم گفته میشود. کانالهایی که به صورت شفاف عمل میکنند باید تقویت شوند.
داوران با بیان اینکه نقش مهم مسوول فنی در فروش آنلاین دارو دیدهشده است، گفت: در پلتفرمهای فروش آنلاین دارو به نقش مسوولان فنیتوجه شده است. برای شفافیت نیاز به امنیت اطلاعات هم داریم. ایدهآل است که داروخانهها در پلتفرمها نمایش و امتیاز آنها، قیمت گذاریداروها مشخص شود. دنبال ضوابطی از سوی سازمان غذا و دارو هستیمکه آنها را اجرا کنیم.
مدیر شرکت اینترنتی تهیه نسخ دارویی گفت: در صورتی که درخواست قضائی برای دریافت اطلاعات بیماران از پلتفرمها وجود داشته باشد، این کار امکان پذیر است. در بازار آفلاین چقدر شفافیت وجود دارد که ممکن است در فضای آنلاین وجود نداشته باشد؟ در مورد تست کرونا مجموعههایی تحت نظر آزمایشگاههای دارای مجوز، آزمایش کرونا را در منزل انجام میدادند که به نفع مردم بود.
وی افزود: تکنولوژی با سرعت بالایی در حال پیشرفت است و علوم پزشکیبا جدیدترین تکنولوژیهای دنیا، همراه هستند. کمک تکنولوژیهای روز به رشد و بالندگی و بهبود خدمات پزشکی را نمیتوان نادیده گرفت. به جایاینکه بگوییم چرا برخی پلتفرمها در حوزه سلامت دخالت میکنند بایدبگوییم خدمات گیرندگان را به مؤسسات و افراد دارای مجوز متصل میکنند.
داوران گفت: در کشورهای منطقه از جمله روسیه، امارات و حتی در کنیا،پلتفرمهای دارویی وجود دارد که داروهای بدون نسخه را پوشش میدهند که نباید اسم این کار را دخالت در حوزه سلامت بگذاریم. ما چشم انتظار تنظیم گری از سمت وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو داشتیم و از زمان مصوبه هیأت وزیران برای سکوها، ماه را میشمردیم که چه زمانیتنظیم گری اتفاق میافتد.
مدیر شرکت اینترنتی تهیه نسخ دارویی گفت: نمی دانم چه اتفاقی افتاده که درخواست ما برای کمک به ارایه چارچوبها به سازمان غذا و دارو نرسیده است اما نیت ما این بوده که همیشه به سمت تنظیم گری برویمو متولی آن سازمان غذا و دارو است. اخیراً بحث بین توزیع و عرضه دارو از طریق سکوها در مصوبه هیأت وزیران ایجاد شده است.
وی ادامه داد: در دوره قبل انجمن داروسازان ایران که انتخابات آن به تازگی برگزار شده، ارتباط مناسبی برای ارایه دارو به کاربران پلتفرم داشتیم. تصور میکنم که نامههای ما به سازمان غذا و دارو در راه، گم شده است. با دغدغههای سازمان غذا و دارو را میدانیم و با سایر کسب و کارها باید تعامل بیشتری با انجمن داروسازان و سازمان غذا و دارو در جهت ضابطه مند کردن فروش اینترنتی دارو داشته باشیم.
•
واکنش مدیر وزارت اقتصاد
امیر سیاح، رییس مرکز بهبود کسب و کار وزارت اقتصاد، با بیان حرکت ارایه خدمات به سمت سکویی شدن، گفت: افزایش سهم کسب و کارهایمجازی و اینترنتی، به نفع اقتصاد و خدمات در کشور است. اگر متولیخدمت هوشمند عمل و تنظیم گری کند، میتواند اثر مؤثری داشته باشد و اگر بخواهد در مقابل این جریان بایستد و محدود کند، کشور را از منافع سکویی شدن دور میکند و نام بدی از خودش در تاریخ به یادگار میگذارد.
وی افزود: سازمان غذا و دارو به عنوان یکی از متولیان حوزه سلامت باید مشخص کند که چه شرایطی در امنیت و سلامت محصولات باید رخ دهد تا توزیع دارو در پلتفرمها انجام شود. مثلاً بگوید زنجیره سرد آن باید رعایت شود و اینکه بگویند پدیده جدید فروش سکویی را نمیفهمندچون آمادگی تنظیم گری را نداشته اند، قابل قبول نیست و هیأت مقررات زدایی این سازمان را موظف کرده که تنظیم گری این کار را انجام دهد.
سیاح، عرضه دارو از طریق پلتفرمها را خلاف قوانین و مقررات موجود ندانست و گفت: آییننامه مصوب در هیأت دولت را معاونت حقوقی ریاستجمهوری تنظیم کرده است. ما تابع نظر تخصصی عزیزان در بخش سلامت هستیم. برخی از این عزیزان اظهار میکردند که یک داروساز باید در مورد نحوه مصرف و نگهداری دارو به بیماران توضیح دهد که قبول کردیم و در آییننامه هم نوشته شد.
رییس مرکز بهبود کسب و کار وزارت اقتصاد گفت: چندین سال پیشاتحادیه تاکسی سرویس شهری زمان ورود سکوهای حمل و نقل خودشان را با زمانه تطبیق ندادند و حذف شدند و حالا هم داروخانه هم بایدخودشان را با زمانه تطبیق دهند وگرنه زمانه آنها را حذف میکند. از سازمان غذا و دارو درخواست میکنیم که فعالان حوزه دارو را به یک چشم ببینند همچنانکه داروخانهها، فعال اقتصادی هستند، سکوها نیز فعال اقتصادی هستند. آییننامهای که برای فروش دارو نوشته میشود بایدمتوازن باشد نه اینکه به نفع یک گروه یا به ضرر گروه دیگری باشد.
وی با بیان دولتی نبودن تمام فعالیتهای حوزه سلامت، گفت: بخش خصوصی در حوزه سلامت مشارکت دارد و این نقش در توزیع دارو نیزانجام میشود. فعالیت سکوها در حوزه فروش دارو به نفع اقتصاد کشور و سهولت دسترسی به دارو است اما مکانیسم آن باید توسط سازمان غذا و دارو مشخص شود. سازمان غذا و دارو مقاومت زیادی در تأسیسداروخانهها داشت و شدیداً تلاش میکرد که تعداد داروخانهها زیاد نشود.