آی‌تی‌من- در سال‌های پایانی دهه ۱۳۷۰ و ابتدای دهه ۱۳۸۰ هجری شمسی، میزان تقاضا برای خدمات تلفن‌همراه، به میزان چشمگیری افزایش پیدا کرد و کمبود زیرساخت‌های لازم، باعث شد تا برای ثبت‌نام سیم‌کارت تلفن‌همراه، صف‌های طولانی تشکیل شود. متقاضیان خرید سیم‌کارت، مجبور بودند تا علاوه بر انتظار طولانی، هزینه‌های زیادی را نیز برای دریافت سیم‌کارت پرداخت کنند. ورود ایرانسل به بازار تلفن همراه ایران در ۲۹ مهر ۱۳۸۵، باعث شد تا هزینه لازم برای تهیه یک عدد سیم‌کارت، به چند هزار تومان کاهش یابد و سیم‌کارت و ارتباطات همراه، به وسیله‌ای در دسترس همگان تبدیل شود و زیرساختی برای توسعه اقتصاد دیجیتال باشد.

مشکلات فراوان مردم برای دسترسی به سیم‌کارت و موانع موجود بر سر راه توسعه اقتصادی به دلیل عدم دسترسی عمومی به ارتباطات همراه، باعث شد تا در مهر سال ۱۳۸۲، با هدف اجرای برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و تحقق ماده ۱۲۴ این برنامه و با هدف توسعه ارتباطات از طریق خصوصی‌سازی و سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی و همچنین با هدف حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی و مشارکت بخش خصوصی داخلی و ترویج رقابت، تضمین رقابت سالم، کاهش تصدی‌گری، نظارت بر تعرفه‌ها و کیفیت خدمات و حمایت از مصرف‌کنندگان، مقدمات برگزاری مزایده اپراتور دوم تلفن همراه توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات وقت برپا شود.

با برنده شدن کنسرسیوم «ام‌تی‌ان ایرانسل» در مزایده اپراتور دوم تلفن همراه کشور و تصویب قانون اجازه اجرای موافقتنامه پروانه شبکه و خدمات ارتباطات سیار توسط مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان، شرکت خدمات ارتباطی ایرانسل توانست در روز ۶ آذر ۱۳۸۴، پروانه شبکه و خدمات ارتباطات سیار (GSM) را در سطح ملی و برای پوشش جغرافیایی سراسر ایران، از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دریافت کند.

شرکت ایرانسل در بازه زمانی کوتاهی توانست مراحل راه‌اندازی و توسعه شبکه را طی کرده و در ۶ شهریور ۱۳۸۵، حدود ۹ ماه پس از دریافت مجوز، از شبکه خود به صورت آزمایشی بهره‌برداری کند. سرانجام، روز ۲۹ مهر ۱۳۸۵، شبکه تلفن‌همراه ایرانسل، به صورت رسمی در شهرهای تهران، مشهد و تبریز راه‌اندازی شد. ایرانسل توانست با استفاده از متخصصان مجرب داخلی و خارجی، شبکه خود را در بازه زمانی کوتاهی، با سرعتی چشمگیر در سراسر کشور توسعه دهد و با ارائه خدمات با کیفیت در سطح استانداردهای جهانی، از جمله ارائه نسل ۲.۷۵ تلفن همراه (EDGE) با ویژگی استفاده از اینترنت همراه برای نخستین بار در ایران، مشترکان زیادی را به خود جلب کند و سهم قابل توجهی از بازار تلفن‌همراه ایران را به دست آورد.

در تاریخ ۱۰ اسفند ۱۳۸۷ نیز برای نخستین بار در ایران، اپراتور ایرانسل با دریافت پروانه ارائه اینترنت ثابت بی‌سیم (WiMAX) توانست خدمت «وایمکس» را به مشترکان خود ارائه کند. در شهریور ۱۳۹۴، با ارتقای پروانه وایمکس، ایرانسل موفق به دریافت پروانه سراسری انتقال داده مبتنی بر فناوری «بی‌سیم ثابت» شد که به وسیله آن، محدودیت جغرافیایی و تکنولوژیک پروانه وایمکس رفع شد و ایرانسل، خدمت اینترنت پرسرعت ثابت (TD-LTE) را به مشترکان خود ارائه کرد.

پس از پایان دوران انحصار در ارائه خدمات پهن‌باند همراه، ایرانسل در تاریخ ۱۴ مرداد سال ۱۳۹۳ توانست مجوز آزمایشی ارتقای شبکه تلفن‌همراه خود به نسل سوم، چهارم و بالاتر را کسب کند و سرانجام به صورت رسمی در روز ۴ شهریور ۱۳۹۳ نسل سوم (3G) ایرانسل راه‌اندازی شد. پس از گذشت مدت کوتاهی، در ۲۹ آبان ۹۳ و در مشهد مقدس، ایرانسل نخستین شبکه نسل چهارم تلفن‌همراه (4G/LTE) ایران را ارائه داد و آن را با شتاب چشمگیری، در سراسر کشور عرضه کرد.
 
اولین بار در ایران، آخرین نسل فناوری
ایرانسل، در ادامه رویکرد خود مبنی بر ارائه جدیدترین فناوری‌های جهانی در ایران، از سال ۱۳۹۵، مطالعه روی فناوری نسل پنج را با همکاری مراکز دانشگاهی داخلی و شرکت‌های معتبر بین‌المللی آغاز کرد و پس از آن که در ۲۹ شهریور ۱۳۹۶ با حضور وزیر وقت ارتباطات و فناوری‌اطلاعات، نخستین آزمایش شبکه کامل نسل پنج تلفن‌همراه در ایران را انجام داد، موفق شد تا در اول مرداد ۱۳۹۹، برای نخستین بار در ایران، خدمات 5G را به صورت تجاری عرضه کند. این سایت توسط رئیس‌جمهوری و با حضور وزیر ارتباطات وقت، در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری‌اطلاعات راه‌اندازی شد.

ایرانسل، نخستین ارائه‌دهنده 5G و رکورددار سرعت (۳.۹۰۹ گیگابیت بر ثانیه) و تعداد سایت‌های نسل پنج (۱۶۰ سایت) در ایران، در ادامه این پیشتازی، با رساندن آمار سایت‌ها به «۹» سایت در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰، پروژه توسعه فراگیر نسل پنج در ایران را با هدف‌گذاری برای نصب ۴۶۰ سایت 5G، از ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۱، ادامه داد و موفق شد تا همزمان با شانزدهمین سالروز تأسیس شبکه تلفن‌همراه خود، از یکصد و شصتمین سایت نسل پنج، بهره‌برداری کند.

بر این اساس، تاکنون شهرهای تهران، مشهد، ارومیه، اهواز، ایلام، بندرعباس، تبریز، خرم‌آباد، رشت، زاهدان، ساری، سنندج، شیراز، قم، کرج، گرگان، آمل، بندرانزلی و کیش، تحت پوشش شبکه نسل پنج ایرانسل قرار گرفته‌اند و اقدامات ایرانسل برای راه‌اندازی سایت‌های 5G در شهرهای دیگر ایران نیز با سرعت ادامه دارد.

پیش از این و در جدیدترین رویداد، سه‌شنبه ۸ شهریور ۱۴۰۱، همزمان با هفته دولت، عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری‌اطلاعات، یکصد و ششمین سایت 5G ایرانسل که چهارمین سایت ایرانسل در شهر تبریز بود را به نمایندگی از ۸۷ سایت جدید نسل پنج ایرانسل، افتتاح کرد.

ایرانسل همچنین بهره‌برداری از فناوری «موج میلی‌متری» را در توسعه شبکه نسل پنج، در برنامه قرار داده است که با استفاده از این فناوری، امکان پوشش شبکه در مراکز اداری، تجاری و فضاهای بسته، با سرعت بالاتر از قبل، فراهم خواهد شد.

ایرانسل، اولین ارائه‌دهنده 5G در ایران، همزمان با گسترش پوشش شبکه نسل پنج، مطالعه بر روی نسل ششم تلفن‌همراه یا 6G را نیز از آغاز سال ۱۳۹۹ با همکاری مراکز معتبر دانشگاهی و تأکید بر بومی‌سازی این فناوری آغاز کرده است.
 
توسعه زیرساخت‌های اقتصاد دیجیتال
ایرانسل طی یک سال گذشته، موفق به راه‌اندازی ۹۴۰ سایت ارتباطی جدید و نیز به‌روزرسانی و افزایش ظرفیت ۳۲۰۰ سایت ارتباطی شده است. همچنین در پروژه توسعه پوشش ارتباطی و دسترسی به اینترنت پرسرعت در مناطق روستایی، ایرانسل موفق به راه‌اندازی ۲۸۰ سایت ارتباطی جدید و ارتقای سایت‌های موجود شده که به این ترتیب، در مجموع، ۵۱۴ روستا و جمعیتی در حدود ۱۳۵هزار و ۴۸ نفر، برای اولین بار تحت پوشش اینترنت پرسرعت ایرانسل قرار گرفته‌اند.
 
ایرانسل، اولین و بزرگترین اپراتور دیجیتال ایران و اپراتور پیشتاز در توسعه اینترنت پرسرعت روستایی، طی سال‌های اخیر توانسته است نقش مهمی در ایجاد دسترسی مردم ساکن در روستاهای بالای ۲۰ خانوار کشور به شبکه ملی اطلاعات و اینترنت پرسرعت، به خصوص در استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کهگیلویه و بویراحمد، ایفا کند. در آخرین گزارش دوره‌ای وزیر ارتباطات و فناوری‌اطلاعات که در صفحه اینستاگرام دکتر عیسی زارع‌پور منتشر شد، از ابتدای خرداد تا انتهای مرداد ۱۴۰۱، دسترسی ۱۲۸ روستای بالای ۲۰ خانوار کشور به شبکه ملی اطلاعات و اینترنت پرسرعت، توسط ایرانسل برقرار شده است.

پیش از این، در روز ۳ بهمن ۱۴۰۰ و در «آیین رونمایی از اتصال ۱۰۰۰ روستای بالای ۲۰ خانوار کشور به شبکه ملی اطلاعات» با حضور وزیر ارتباطات و فناوری‌اطلاعات و مدیرعامل ایرانسل، دکتر زارع‌پور با تشکر از دکتر بیژن عباسی‌آرند مدیرعامل و مجموعه کارکنان ایرانسل که در راه‌اندازی ارتباطات روستایی سهیم بوده و بسیار فعالانه ایفای نقش کرده‌اند، گفت: «زحمت اصلی در برقراری دسترسی روستاییان عزیز به اینترنت پرسرعت را این عزیزان می‌کشند.»

با تخصیص باند فرکانسی ۲۳۰۰ مگاهرتز به اپراتورهای همراه توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) در تیر ۱۴۰۰، ایرانسل موفق شد تا به‌عنوان اپراتور پیشگام در نصب تجهیزات و راه‌اندازی لایه جدید مبتنی بر این باند فرکانسی، در دهه فجر ۱۴۰۰، از ۵۰ سایت ارتباطی مجهز به لایه جدید ۲۳۰۰ مگاهرتز، در شبکه پهن‌باند همراه خود رونمایی کند و در روز ۸ شهریور ۱۴۰۱ و در مراسم افتتاح پروژه‌های ارتباطی به مناسبت گرامیداشت هفته دولت نیز، فاز نخست این پروژه، شامل تجهیز ۷۰۰ سایت، تکمیل و توسط وزیر ارتباطات و فناوری‌اطلاعات، رسماً افتتاح شد.

در ادامه این پیشتازی، تاکنون ۸۲۰ سایت ارتباطی ایرانسل به لایه فرکانسی ۲۳۰۰ مگاهرتز تجهیز شده‌اند. ایرانسل قصد دارد تا در فاز دوم این پروژه، تعداد سایت‌های ارتباطی مجهز به این لایه فرکانسی را به عدد ۲۵۰۰ سایت پهن‌باند برساند.

ایرانسل در حوزه احداث خطوط فیبرنوری نیز که یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌ها برای توسعه شبکه 5G و فناوری‌های نوین ارتباطی، از جمله خدمات شهر هوشمند است، در ادامه اقدامات گذشته خود، طی یک سال اخیر، توانسته است اتصال ۲۵۴ سایت ارتباطی به شبکه فیبر نوری خود و نیز توسعه ۳۲۰ کیلومتر فیبر نوری در استان‌های اصفهان، البرز، بوشهر، خوزستان، زنجان، فارس، مازندران و مرکزی را محقق کند.

همچنین با ادامه برنامه ایرانسل برای ساخت و توسعه زیرساخت‌های تبادل داده در سطح کشور، سه مرکز سوییچینگ جدید به ظرفیت ۲۴۰ رک در شهرهای کرج، مشهد و اصفهان به بهره‌برداری رسیده و ایجاد سه مرکز سوییچینگ دیگر با ظرفیت ۲۴۰ رک در شهرهای همدان، بابل و بندرعباس، برنامه‌ریزی و آغاز شده است.

در زمینه توسعه خطوط انتقال نیز، ایرانسل طی یک سال گذشته، موفق به ارتقای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری خطوط مایکروویو و نیز ارتقای این خطوط از طریق تجهیز لینک‌های E-Band، در مجموع به تعداد ۳۲۷۰ مورد شده است.
ایرانسل همچنین به تازگی با انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) در زمینه توسعه خدمت «فیبر به منازل (FTTH)»، انجام مقدمات لازم برای اجرای این پروژه را آغاز کرده است.
 
سهم بازار ۴۳ درصدی
بر اساس آخرین گزارش سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) از سه ماهه نخست سال جاری، ایرانسل با دارا بودن بیش از ۶۰ میلیون مشترک فعال، توانسته است سهم بازار ۴۲.۹۳۲ درصدی را در رقابت با دیگر اپراتورها از آن خود کند.

هم اکنون، بیش از ۶۱ میلیون مشترک فعال در شبکه تلفن‌همراه ایرانسل حضور دارند که از این تعداد، بیش از ۴۳ میلیون مشترک، مصرف‌کننده دیتا هستند. پوشش جمعیتی شبکه 4G به ۸۲.۵ درصد، پوشش جمعیتی شبکه 3G به ۹۱.۷۶ درصد و پوشش شبکه 2G به ۹۰.۲۷ درصد رسیده است. در شبکه اینترنت ثابت (TD-LTE) ایرانسل نیز، نزدیک به ۷۵۰هزار مشترک، فعال هستند.

همچنین متوسط سرعت دانلود شبکه برای کاربران ایرانسل به حدود ۱۲ مگابیت بر ثانیه رسیده و با روند رشد مصرف دیتا در شبکه ایرانسل، مصرف روزانه دیتا به نزدیک به ۲۰ پتابایت افزایش یافته است. طی سه سال اخیر، ترافیک روزانه دیتای همراه ایرانسل، ۳۲۰ درصد رشد داشته و میزان کاهش ضریب تأخیر، ۷ درصد، میزان رشد ظرفیت شبکه دیتا، ۱۵۳ درصد و میزان رشد تعداد مشترکان، ۱۹۴ درصد بوده است.
 
«رشد مصرف دیتا» در ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل، به بیش از ۲۵ درصد رسیده و در دوره ۱۲ ماهه منتهی به شهریور ۱۴۰۱ نیز نسبت به دوره ۱۲ ماهه منتهی به شهریور ۱۴۰۰، بیش از ۳۰ درصد بوده است.

در حال حاضر، نزدیک به سه میلیون گوشی با قابلیت اتصال به 5G، در شبکه ایرانسل فعال هستند که در این میان، حدود یک میلیون دستگاه، توسط شرکت سازنده، قابلیت استفاده از شبکه 5G در ایران را دارند و اصطلاحاً unlocked هستند ولی این امکان، به دلیل تحریم‌های ظالمانه علیه ایران، از کاربران سایر دستگاه‌ها سلب شده است.
 
۶۶۵هزار میلیارد ریال؛ درآمد دولت از ایرانسل
ایرانسل از ابتدای فعالیت خود تا پایان شهریور ۱۴۰۱ و بر اساس نتایج مالی در دست حسابرسی، معادل ۶۶۵هزار میلیارد ریال پرداخت مستقیم و غیرمستقیم به دولت داشته و میزان سرمایه‌گذاری انجام شده در ایرانسل، از ابتدای فعالیت تا پایان شهریور ۱۴۰۱، بالغ بر ۹ میلیارد دلار بوده است.

ایرانسل در سال ۱۴۰۱، فرآیندهای مربوط به پذیرش و ورود به بازار بورس را آغاز کرد که این فرایندها، همچنان در حال انجام است.

ITMen