آی‌تی‌من- این بانک در راستای اجرای بند «ب» ماده ۵ مکررقانون صدور چک، برنامه‌ریزی‌های لازم را آغاز و پس از انجاماقدامات گسترده، زیرساخت‌های فنی مرتبط برای تغییر وضعیتعملیات مسدودسازی در سامانه تبادل احکام قضایی از آفلاین بهآنلاین فراهم شد. مجموعه این زیرساخت‌ها به راه‌اندازی سامانه"محچک" با قابلیت به‌کارگیری استعلام، مسدودسازی و رفعمسدودی آنلاین حساب‌های بانکی منتهی و از هفتم خردادماه سالجاری به صورت آزمایشی عملیاتی شد.

کاهش زمان اقدام برای رفع سوءاثر چک در کنار افزایش ارزشمجموع چک‌های رفع سوءاثر شده تنها کمتر از ۳ ماه پس از اجرایآزمایشی سامانه محچک (مسدودی حساب‌های چک‌های برگشتی)،نشان‌دهنده اثر چشمگیر این اقدامات در کاهش هزینه‌های تبادلاتاقتصادی و افزایش اعتبار چک در کشور است. به صورتی کهمتوسط زمان رفع سوءاثر ۸۰ درصد از مبالغ چک‌های برگشتی چکبا کاهش ۶۳ درصدی از ۴۰ روز به ۱۵ روز کاهش یافته است.

همچنین زمان متوسط رفع سوءاثر این چک‌ها با کاهش ۹۰ درصدیاز ۳۷ روز به ۳ روز کاهش پیدا کرده است.

گفتنی است تا قبل از راه‌اندازی این سامانه، مجموع مبلغ چک‌هایبرگشتی که توسط صادرکنندگان چک رفع سوءاثر می‌شدند حدود۶۰ درصد بود. در حال حاضر این نسبت به ۸۵ درصد رسیده است.

بنابر این گزارش، تعداد چک‌های پردازش شده به کل چک‌هایبرگشتی در سامانه محچک از ۲۲ درصد در ابتدای راه‌اندازی اینسامانه به ۱۰۰ درصد چک‌ها پس از هفت هفته رسید.

تا کنون در این سامانه ۱.۱ میلیون چک برگشتی پردازش شده استکه ۵.۲ میلیون حساب متعلق به صادرکنندگان چک برگشتی بهمبلغ ۱۷ هزار میلیارد تومان تا کنون مسدود شده است.

در همین مدت ۳ و نیم میلیون حساب با مبلغ ۱۴ هزار میلیاردتومان نیز پس از طی کردن فرآیند رفع سوءاثر رفع مسدودیشده‌اند.

سامانه محچک و اجرایی شدن قانون جدید صدور چک همچنین اثرقابل ملاحظه‌ای در کاهش زمان اقدام برای رفع سوءاثر چک داشتهاست؛ در ابتدای سال ۹۸، افراد صادرکننده چک برگشتی به طورمتوسط پس از حدود ۱۵۰ روز برای رفع سوءاثر چک اقدام می‌کردنداما این زمان در حال حاضر به کمتر از یک ماه کاهش یافته است.

روش کار سامانه محچک بدین صورت است که پس از غیر قابلپرداخت بودن یا کسری مبلغ چک، اطلاعات چک برگشتی توسطبانک یا موسسه اعتباری در سامانه یکپارچه بانک مرکزی(سماچک) ثبت و کد رهگیری دریافت می‌شود. پس از گذشت ۲۴ ساعت از ثبت اطلاعات و در صورت عدم رفع سوءاثر چک، مراتب بهسامانه محچک اعلام می‌شود. سامانه محچک موجودی تمامحساب‌های صادرکننده و امضاکنندگان چک را از شبکه بانکیاستعلام کرده و بر اساس موجودی استعلام شده، عملیاتمسدودسازی وجوه حساب‌ها به میزان کسری مبلغ چک بر اساساولویت مشخص شده برای حساب‌ها انجام می‌دهد.

در صورت ثبت رفع سوءاثر چک برگشتی در سامانه سماچک نیز،فرایند رفع مسدودی تمام وجوه مسدود شده توسط سامانه محچکآغاز می‌شود.

لازم به ذکر است پس از گذشت بیست و چهار ساعت از ثبت برگشتچک در سامانه بانک مرکزی علاوه بر مسدودسازی وجوه تمامحساب‌های صادرکننده چک نزد شبکه بانکی به میزان مبلغ کسریچک، امکان هرگونه افتتاح حساب و صدور کارت بانکی جدید،پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانت‌نامه ارزی یاریالی و گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی برای صادرکنندگانچک برگشتی وجود ندارد.

صادرکنندگان و ذی‌نفعان چک برگشتی می‌توانند با مراجعه بهسایت بانک مرکزی به نشانی www.cbi.ir، در قسمت فوتر(پانوشت) سایت cbi.ir از بخش «استعلام مبالغ مسدود شدهحساب‌ها بابت چک برگشتی» از مبالغ مذکور آگاهی یابند.
 
سامانه محچک اعتبار چک را بازمی‌گرداند
در همین رابطه رییس کل بانک مرکزی گفت: با رونمایی از سامانهمحچک شاهد بازگشت اعتبار به چک خواهیم بود.

به گزارش ایرنا، «علی صالح‌آبادی» در برنامه رونمایی از سامانهمحچک اظهارداشت: سامانه محچک یکی از پیچیده ترین سامانهبانکی است و از خرداد ماه اقدامات لازم برای راه‌اندازی آن انجامشد . وی افزود: با راه‌اندازی این سامانه امکان مسدودسازیحساب‌های صادرکننده چک به میزان مبلغ چک مسدود می‌شود.

وی افزود: این سامانه امکانی فراهم می‌کند که اعتبار دوباره بهچک بازگردد البته پیش از این با راه‌اندازی سامانه صیاد امکانثبت، استعلام و تایید چک امکان فراهم شد.

رییس کل بانک مرکزی گفت: امروز با راه‌اندازی سامانه محچک،آخرین حلقه از برگشت اعتبار به چک انجام شد و مردم می‌توانندبدون اینکه همدیگر را بشناسند، از طریق چک به هم اعتماد کرده ومعاملات خود را انجام دهند.

صالح‌آبادی ادامه داد: با آغاز به کار سامانه محچک، پرونده‌هایقضایی درباره چک کمتر خواهد شد. اکنون، قاضی به صورتآنلاین می‌تواند دستور مسدودی حساب‌های چک برگشتی را بدهد.

وی بیان کرد: امروز شاهد تحول مهم در صنعت بانکداری هستیمکه ابزار مهمی به نام چک را معتبر می‌کند و موجب بازگشت اعتمادبه چک می‌شود.
​​​​​​​
این مقام مسوول گفت: با اجرای قانون جدید چک امکان رفع سوءاثراز چک به سه روز کاهش یافت.
 

ITMen