آی‌تی‌من- محمد حسین عمادی نماینده دائم وسفیر سابق ایران در چین و استاد دانشگاه چین در یکصد و چهل وششمین نشست پژوهشگاه فضای مجازی که توسط گروهکشاورزی و منابع طبیعی دیجیتال این پژوهشگاه برگزار شد،گفت: بخش کشاورزی امروزه با چالش‌های زیادی به منظور انجاممأموریت خود از جمله افزایش نرخ سریع شهرنشینی و کاهشاراضی کشاورزی و از طرفی کاهش فزآینده منابع پایه کشاورزی(آب، خاک و تنوع زیستی) مواجه است که این موارد تنها بخشیاز مسایل بسیار مهم است که در یک افق کوتاه مدت منجر به کاهشظرفیت تولید در مناطق روستایی شده است.

وی با تاکید بر اینکه تغییرات اقلیمی‌و گرم شدن کره زمینتمامی‌معادلات زیست بومی‌را تغییر داده و دسترسی به غذایکافی و سالم را بیش از پیش با دشواری روبرو کرده است، تصریحکرد: ظهور بیماری‌های عالم گیر همچون کووید ۱۹ و منازعات بینالمللی نیز به پیچیدگی‌های آن افزوده و جنگ اوکراین شاید آخرینرویداد است که عمق این معضل را بیش از پیش به نمایش گذاشت.

عمادی افزود: می‌توان ادعا کرد بعد از جنگ جهانی دوم تا به اکنونهیچ بحران غذایی به اندازه بحرانی که در حال حاضر در آنهستیم وجود نداشته و به دلیل نقش دو کشور درگیر در جنگ درتولید غذا و غلات، جامعه بشری امروزه با بحرانی مواجه است کهدر واقع وارد مرحله‌ای نوین از بحران جهانی غذا شده است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در شرایط کنونی، ناامنی غذایی ازسه بعد کاهش در میزان تولید، سختی در دسترسی به غذا وهمچنین الگوی نامناسب مصرف غذا بشریت را تهدید می‌کند و اورا با مشکل جدی مواجه کرده است. در این میان یکی از چالش‌هایدیگر در بخش کشاورزی ناپایداری سیستم غذایی است که نتیجهاعمال روش ناصحیح کشاورزی است که پایداری سیستم تولید رابا مشکل روبرو کرده است.

وی بارزترین تأثیر اعمال روش‌های ناصحیح کشاورزی را ظهورتغییرات اقلیمی‌و گرم شدن کره زمین دانست و اظهار کرد: بخشکشاورزی هم متهم و هم قربانی این رویداد جهانی است. تغییراقلیم، گرم شدن کره زمین، و زوال تنوع زیستی که نتیجه کاربردروش‌های نامناسب کشاورزی است، منجر به کاهش فزآینده تولیددر بخش کشاورزی شده است.

نماینده دائم و سفیر سابق ایران در چین با بیان اینکه بهبودحکمرانی، مدیریت و ارتقای سطح نوآوری و بهبود فناوری سهسطح تحول در رابطه با برخورد با مشکل امنیت غذایی در سطحجهانی و سطح ملی به شمار می‌رود، افزود: در بخش نوآوری وفناوری در کشاورزی با سه دسته از فناوری‌ها روبرو هستیم کهمی‌توانند مشکل را در بخش کشاورزی حل کنند که شامل هوشمندسازی کشاورزی و کاربرد فناوری‌های دیجیتال، فناوری‌هایبیوتکنولوژیک و به کارگیری فناوری‌های اگرواکولوژیک یاکشاورزی بوم سازگار است.

عمادی افزود: بدون شک به کارگیری فناوری‌های دیجیتال مهم‌ترینراه امید است که می‌تواند حل کننده مشکلات بخش کشاورزیباشد و البته این یکی از سطوح تکنولوژی بوده و کل تکنولوژینیست و باید دانست تنها با یک تکنولوژی نوین جدید و حتیهوشمند نمی‌توان تمام مشکلات را حل کرد. در واقع حکمرانی ومدیریت مطلوب در این نقطه نقش بسیار مهمی‌دارد و اعتقاد بر ایناست که بخش دیجیتال یکی از اصلی ترین پتانسیل‌هایی است کهمی‌تواند چالش را در بحث امنیت غذایی حل کند.

وی در خصوص مطرح شدن مقوله کشاورزی نیز اظهار کرد: ازحدود ۱۹۸۰ تا ۱۹۹۰ بعد از بحث‌های اقلیمی‌و تغییر تحولاتی کهدر نوع نگرش انسان‌ها نسبت به مسئله محیط زیست به وجود آمد،مقوله کشاورزی پایدار مطرح شد که امروزه اعتقاد بر این استکشاورزی پایدار محقق نخواهد شد مگر با به کارگیری اصولکشاورزی هوشمند و مبتنی بر پردازش دقیق داده و اطلاعات که آنهم از عهده هوش مصنوعی بر خواهد آمد.

عمادی ادامه داد: بنابراین کشاورزی هوشمند باید فاکتورهایبسیار زیادی که پیش از این در محاسبات در نظر گرفته نشده بوداز جمله مسئله محیط زیست، تنوع زیستی، مسئله تغییر اقلیم، وردپای کربن و بسیاری از فاکتورهای دیگر را همراه با افزایش بهرهوری تولید و کاهش مصرف نهاده‌ها به خصوص آب را در نظربگیرد.

نماینده دائم و سفیر سابق ایران در چین و استاد دانشگاه چین باتاکید بر اینکه نوآوری صرفاً جنبه سخت افزاری نیست، افزود: نوآوری، به کار بستن یک ایده، رفتار، سیستم، سیاست، برنامه،وسیله، فرایند، محصول یا خدمتی تعریف شده است که برایسازمان جدید و نوین باشد. در این میان یک موضوع مهم درخصوص نوآوری بحث حکمرانی تکنولوژی، انتقال، جذب وپذیرش آن و یکی از دل نگرانی‌ها در بخش کشاورزی کند بودنجذب نوآوری و تکنولوژی در بخش کشاورزی نسبت به سایربخش‌های دیگر است که از جمله موانع آن ناهماهنگی سرعتتحولات در جامعه، اقتصاد و تجارت با سرعت رشد و تحول وتوسعه تکنولوژی است به گونه‌ای که تغییر در تحولات اجتماعی وفرهنگی و اقتصادی تدریجی بوده اما سرعت تحولات تکنولوژیتصاعدی و نمایی است.

عمادی گفت: بنابراین اگر بخواهیم دلایل عدم جذب و به کارگیریفناوری‌های نوین در بخش کشاورزی را دسته بندی کنیم باید بهچهار عامل اصلی ماهیتی، عوامل زیرساختی، روش شناسی ومتدولوژیک و در نهایت عواملی که به سیاستگذاری توسعهکشاورزی مربوط می‌شود، توجه کنیم.
این استاد دانشگاه افزود: شکاف در برخورداری از زیرساخت‌هایتوسعه‌ای (شهر و روستا)، اقتصاد سیاسی در سطح جهان (شمالو جنوب) و شکاف در برخورداری از سواد و مهارت‌های دیجیتالیو سیاستگذاری نیز از جمله موانع در جذب و پذیرش نوآوری دربخش کشاورزی است.

وی با بیان اینکه هم اکنون پارادوکسی بین سیاست‌ها و عملوجود دارد و سیاست‌ها از جامع نگری کافی برخوردار نیستند،گفت: بسیاری از سیاست‌هایی که در حوزه اقتصاد کشاورزیاعمال می‌شود، مانع جذب نوآوری و تکنولوژی توسط کشاورزان وبهره برداران این بخش می‌شود. زیرساخت‌های محدود و خدمات کمبه بهره برداران بخش کشاورزی و مناطق دور از دسترس روستاییبخصوص کشاورزان خرده پا، سواد محدود و مهارت‌های بکارگیریصنعت دیجیتال در بین بهره برداران این بخش، هزینه زیاد بهکارگیری فناوری هوشمند با توجه به درآمد محدود کشاورزان،سیاست‌های نامتوازن در سودآوری بخش کشاورزی و غذا ومقررات غیر منطبق با واقعیت‌های زندگی روستاییان در بهرهبرداری از خدمات؛ همه و همه از موانع زیر ساختی جذب فناوری ونوآوری در بخش غذا است.

عمادی ادامه داد: در حوزه کشاورزی نیز یک ذهنیت اشتباه در بینبیشتر سیاست‌گذاران این است که خلق نوآوری و انتشار فناوریمدرن و پیشرفته خود به خود منجر به پذیرش آن می‌شود، در حالیکه در واقعیت اینگونه نیست و غالب مدل فکری سیاست‌گذاران مدلخطی است در حالی که ما نیازمند ایجاد مدل سیستمی‌جامع ویکپارچه در بخش کشاورزی هستیم بنابراین تحقیق و توسعه بایدبر اساس نیاز بازار باشد تا بتواند مورد پذیرش جامعه قرار گیرداما هم اکنون چه در حوزه فناوری و چه در حوزه مدیریت و پژوهشو تحقیق هنوز بسیاری بر مدل خطی باور داشته و سپس گلایهدارند که چرا مورد پذیرش واقع نمی‌شود.

استاد دانشگاه چین با تاکید بر اینکه از آنجا که شروع حرکت براساس نیاز مصرف کننده نبوده به طور قطع تکنولوژی موردپذیرش قرار نمی‌گیرد، گفت: در این شرایط نیازمند ایجاد مدلاکوسیستمی‌هستیم که در آن نیاز مشخص و مبنای آن تقاضاباشد نه عرضه و سپس در این مدل، شبکه ای از داده‌ها را گنجاندتا حکمرانی مطلوبی داشت که تعاملات منجر به جذب، وروداصلاحات و بهبود فناوری شود و این موضوعی است که بسیارساده از آن عبور کرده ایم.

 

ITMen