آی‌تی‌من- ایرج روحی، مشاور وزیر در توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات در مناطق روستایی و مجری طرح خدمات عمومی‌اجباری (USO) از مدتی قبل سفرهای خود برای بررسی وضعیت اتصال روستاهای بالای ۲۰ خانوار کشور به شبکه ملی اطلاعات را آغاز کرد.

نتیجه مشاهدات میدانی و ارزیابی‌های وی نشان می‌دهد اکنون حدود هفت‌هزار و ۵۰۰ روستای بالای ۲۰ خانوار کشور یا به اینترنت متصل نیستند، یا کیفیت دسترسی‌شان مناسب نیست. به گفته مشاور وزیر ارتباطات، اکنون ذائقه مردم و تجربه کاربری تغییر کرده و مطالبه امروز مردم در روستاها اینترنت سیار پرسرعت است. اگر به این تعداد، روستاهای بدون اینترنت سیار را اضافه کنیم، احتمالا به عدد ۱۰ هزار روستا می‌رسیم.

مشاور وزیر ارتباطات درباره وضعیت اتصال روستاهای کشور به اینترنت، گفت: اتصال پرسرعت و کامل روستاهای بالای ۲۰ خانوار کشور به اینترنت و ایجاد بستر برای ارتباط به اینترنت سیار در روستاها از جمله مهم‌ترین اقداماتی است که باید تا آخر سال ۱۴۰۱ در صورت تامین منابع به نتیجه برسد.

وی درباره سفرهایی که در این مدت به استان‌های مختلف داشت، گفت: ما تصمیم داریم هر سه ماه یک‌بار گزارشی از وضعیت اتصال روستاها به اینترنت به مردم ارایه دهیم. اکنون در بسیاری از روستاهایی که به آن سفر کرده‌ایم، اهمیت اتصال به اینترنت از دسترسی به آب و گاز بیشتر شده است. برای ارایه این گزارش لازم بود ابتدا ارزیابی دقیق‌تری از حجم کار داشته باشیم، به همین دلیل سفرهای دوره‌ای ما آغاز شد.

روحی تاکید کرد: اگر کاربری در گذشته به اینترنت با سرعت ۵۰۰ کیلوبایتی رضایت می‌داد، اکنون نیاز به سرعتی دارد که ارتباط آنلاین را برای او فراهم کند. همین تغییر ذائقه باعث شد ما به‌صورت میدانی ابعاد مختلف موضوع را بررسی کنیم به‌ویژه استان‌هایی که به دلیل وسعت زیاد یا موقعیت جغرافیایی خاص، چالش‌های بیشتری دارند.

وی گفت: از زمانی که کار من به‌عنوان مشاور وزیر در توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات در مناطق روستایی آغاز شد، هشت استان را مورد بررسی میدانی قرار دادیم و با دعوت از مسوولان مربوطه تعداد دیگری از استان‌ها، وضعیت آن‌ها را نیز بررسی کردیم تا بتوانیم برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای یک سال و نیم آینده داشته باشیم.

 روستاهایی که جزو آمار هستند
وی بابیان این‌که در این مدت به استان‌هایی مانند آذربایجان غربی، کرمانشاه، خوزستان، کرمان، اردبیل، سیستان و بلوچستان، هرمزگان و فارس سفر کرده است، افزود: برنامه ما این است که در یک ماه آینده به استان‌های آذربایجان شرقی، استان خراسان رضوی، لرستان و کردستان که جزو استان‌های پرچالش هستند، سفر کنیم. در این استان‌ها به‌طور میانگین ۲۰۰ روستای بدون ارتباط وجود دارد.

وی افزود: مثلاً در استان خراسان رضوی اکنون بالای ۸۰ درصد از روستاها به شبکه ملی اطلاعات متصل و حدود ۳۰۰ روستا فاقد ارتباط هستند. در شیوه جدید بررسی‌ که ما در پیش گرفته‌ایم، روستاهای دارای ارتباط باکیفیت بالا جزو آمار روستاهای دارای اتصال به‌حساب می‌آیند که در اولویت‌های بعدی موضوع کیفیت بررسی دقیق‌تری خواهد شد.

روحی تأکید کرد: در مشاهدات میدانی خود بر این مساله تأکید داشتیم که تجربه کاربری به‌عنوان عامل اصلی مدنظر قرار بگیرد؛ این که ببینیم فعالیت کاربر به چه شکل و با چه کیفیتی انجام می‌شود و بر اساس آن آمار را اعلام کنیم.

 تمرکز اصلی روی روستاهای فاقد اینترنت است
مشاور وزیر ارتباطات گفت: اکنون تمرکز ما بر روستاهایی است که هیچ ارتباطی ندارند یا کیفیت دسترسی آن‌ها به شبکه ملی اطلاعات زیر ۵۰ درصد است. فاز بعدی، کیفی‌سازی روستاهایی است که کیفیت اینترنت آن‌ها مطلوب نیست و لازم است طراحی مجدد برایشان انجام شود.

روحی درباره برنامه یک سال و نیم آینده وزارت ارتباطات برای توسعه ارتباطات روستایی، گفت: اجرایی شدن این وظیفه را در چهار مرحله دنبال خواهیم کرد. فاز نخست این است که تا بهار ۱۴۰۱ بتوانیم حدود یک‌هزار روستا را با پوشش ۸۳ درصدی به شبکه ملی متصل کنیم، قدم بعدی اردیبهشت ۱۴۰۱ بااتصال حدود یک‌هزار روستای دیگر به شبکه ملی اطلاعات با پوشش ۸۶ درصدی برداشته خواهد شد تا انتهای شهریور نیز ۲ هزار و ۸۰۰ روستا را به پوشش ۹۲ درصدی می‌رسانیم و قدم بعدی اتصال ۱۰۰ درصدی ۲ هزار و ۷۰۰ روستا در اسفندماه است.

وی تاکید کرد: با اجرایی شدن این چهار فاز، پروژه اتصال همه روستاهای بالای ۲۰ خانوار به اینترنت نهایی می‌شود. البته لازم به یادآوری است که درصد ناچیزی از روستاها به‌دلیل شرایط بسیار خاص از جمله فاصله بسیار زیاد با مراکز مخابراتی، احتمال اتصال به شبکه ملی اطلاعات با تاخیر انجام خواهد شد.

روحی افزود: اطلاعات به دست آمده از این طریق را پایش کردیم و به این نتیجه رسیدیم که میانگین کشوری اتصال روستاهای بالای ۲۰ خانوار به اینترنت، چیزی حدود ۸۰ درصد است. رویکرد اصلی حضور  میدانی مجری طرح و طراحان اپراتورها در هر استان است تا با تمرکز و دقت بالا به یک سند مدون برای طراحی فازهای بعدی برسیم.

مشاور وزیر ارتباطات در توسعه روستایی درباره اتصال روستاهای زیر ۲۰ خانوار به اینترنت که فعلا در اولویت دولت نیست، گفت: درست است که اتصال روستاهای کمتر از ۲۰ خانوار اکنون جزو وظایف دولت نیست و برای آن بودجه‌ای درنظر گرفته نشده، اما وزارت ارتباطات به دنبال این است تا با استفاده از روش‌های اقتصادی‌تر از نظر فنی، روستاها را به شبکه ملی متصل کرده و در گام بعدی به دنبال روستاهای کمتر از ۲۰ خانوار برود.

 چالش بزرگ تامین منابع مالی است
مشاور وزیر در توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات در مناطق روستایی گفت: روستاهای باقی مانده جزو روستاهای «سخت» هستند و اتصال آن‌ها به اینترنت نیاز به یک‌سری الزامات دارد که به تامین منابع مربوط است. ما برای دستیابی به این هدف درگیر مسائل بزرگی هستیم.

وی افزود: یکی از این مسائل، احداث سایت جدید برای برقراری ارتباط است که هر کدام از آن‌ها حدود ۲ میلیارد تومان هزینه دارد؛ اما مساله فقط احداث سایت نیست، تامین برق به سایت و احداث جاده برای آن، نیاز به‌صرف هزینه‌ای چند میلیارد تومانی است که گاهی بیش از هزینه‌های احداث سایت می‌شود. روحی تاکید کرد: در برخی موارد نیز باید از طریق احداث شبکه فیبر نوری و شبکه انتقال، اطلاعات را به ایستگاه اصلی اپراتور برسانیم، برای این کار نیاز به استفاده موقت از ماهواره‌ داریم. حجم فیبرکشی که برای اتصال روستاها باید انجام بدهیم عدد بزرگی است، به‌طور مثال برای یک استان متوسط باید حدود ۵۰۰ کیلومتر فیبر جدید آن هم در کنار جاده‌ای که وضعیت مناسبی ندارد، ایجاد کنیم. در این زمینه علاوه بر استانداران، نمایندگان مجلس و هیات وزیران با تصویب مصوبه‌ها می‌توانند به ما کمک بسیاری کنند.

 نیاز به اعتبار ۱۲ هزار میلیارد تومانی داریم
مشاور وزیر ارتباطات درباره همکاری دیگر وزارتخانه‌ها برای اتصال روستاهای بالای ۲۰ خانوار به اینترنت، گفت: برقراری ارتباطات روستایی، یک مساله ملی است و همه باید نقش خود را در به ثمر رسیدن آن مشخص کنند و در مسائل سهیم شوند. وزارت ارتباطات مجری اصلی است و وزارتخانه‌هایی مانند راه و مسکن، نیرو و منابع طبیعی باید کمک کنند تا این پروژه به انتها برسد.

وی درباره بودجه‌ پیشنهادی برای توسعه روستایی، افزود: برآورد ما این است که اتصال همه روستاهای بالای ۲۰ خانوار نیاز به ۱۲ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. از این مبلغ حدود پنج تا ۶ هزار میلیارد تومان از محل منابع پایدار ما قابل تامین است و بقیه باید از طریق دیگر تامین شود. استفاده از اعتبارات استانی و در نظر گرفتن بودجه خاص در مجلس می‌تواند کمک بزرگی در این حوزه باشد.

روحی درباره سامانه برخط «دیار» که آخرین آمار اتصال روستاها به شبکه ملی اطلاعات را نشان می‌دهد، گفت: سامانه دیار به‌عنوان مرجعی برای ورود اطلاعات مربوط به اتصال روستاها به شبکه ملی اطلاعات توسعه داده شده است و این سامانه به‌مرور به‌روز خواهد شد تا اطلاعات واقعی‌تر شوند.
وی افزود: آماری که امروز در این سامانه است، نسبت به ماه‌های گذشته و با استناد به رویکرد جدید ما، کاهش داشته است. برخی از استان‌ها که اعلام شده بود بالای ۹۰ درصد به اینترنت متصل هستند، با رویکرد جدید حدود ۸۰ درصد ارزیابی شدند.

مشاور وزیر ارتباطات تاکید کرد: برخی از روستاها اینترنت دارند اما اتصال‌شان دردی از مردم دوا نمی‌کند و به‌طور مثال دانش‌آموز روستایی ما نمی‌تواند به اپلیکیشن «شاد» متصل شود.

وی درباره این‌که ارزیابی اتصال روستاها به اینترنت چطور انجام می‌شود، گفت: برای این کار از ظرفیت‌های استانی استفاده کردیم و خواستیم پای کار بیاید و وضعیت اینترنت را تست و نتیجه را به ما گزارش کنند.

 ایجاد پلتفرم‌های خدماتی، گام مهمی‌است
مجری طرح خدمات عمومی‌اجباری (USO) افزود: پس از ایجاد پلتفرم‌های ارتباطی باید به دنبال پلتفرم‌های خدماتی باشیم. برای اجرایی شدن این کار به مشارکت بخش‌های خصوصی نیاز داریم و آمادگی خود را برای مشارکت در این بخش اعلام می‌کنیم.

روحی گفت: ایجاد پلتفرم‌های خدماتی، هدف دیگری است که باید برای تحقق آنها تلاش کنیم. فقط اتصال روستاها به اینترنت کافی نیست، بلکه باید بر بستر این ارتباط، خدماتی ارایه شوند تا مردم بتوانند از اینترنتی که دارند به‌خوبی استفاده کنند و بطور مثال محصولات خود را مستقیم و بی‌واسطه به دست مصرف‌کننده برسانند.
 

ITMen