«مرکز بلفر برای علوم و امور بین‌المللی» بخش پژوهشی دانشگاههاروارد است که در یکی از آخرین گزارش‌های اخیر خود به ارزیابی ریشه‌ای توانایی و منطق حاکم بر فعالیت‌های سایبری ایران پرداخته است.
آی‌تی‌من- «جیمز شایرز» و «مایکل مک‌گتریک» نویسندگان این نوشتار پژوهشی اعتقاد دارند: «سرعت فزاینده تحولات سایبری تهاجمی‌از سوی ایران و دشمنانش از جمله ایالات‌متحده و اسراییل، باعث شده است تا بسیاری از تحلیلگران غربی این فعالیت‌ها را به عنوان «اقدام‌های تلافی‌جویانه» برچسب‌گذاری کنند؛ با این حال، چنین تفسیری کاستی‌های نظری و تجربی قابل توجهی را در خود به همراه دارد.»
کارشناسان‌هاروارد در گزارشی تصریح کرده‌اند: «در یک دهه گذشته عملیات گوناگون سایبری از سوی آمریکا و اسرائیل و دیگر کشورها علیه ایران صورت گرفته و تهران نیز اقدامات متعددی را در همین حوزه عیله دشمنانش انجام داده که در برخی مواقع از سوی کارشناسان به عنوان پاسخی به تجاوزات تعبیر شد. با این حال وقتی روندهای بلندمدت در کنار توانایی‌های ایران به دقت بررسی شود نتیجه‌ای که حاصل می‌شود با گفتمان غالب متفاوت است. نمی‌توان اقدامات ایران را با بیان روایتی انتقامی‌از عملیات سایبری خلاصه کرد.»
طبق این تحلیل، «نمونه بارز چنین اشتباه تفسیری در دوره پس از ترور سردار «قاسم سلیمانی» در ژانویه ۲۰۲۰ رخ داد. از چند ماه قبل از این اتفاق تنش میان ایران و آمریکا شدت گرفت و اقدام ترامپ در حمله پهپادی به فرودگاه بغداد تنش را به اوج خود رساند. شهادت دو تن از فرماندهان مقاومت در فرودگاه بغداد رسانه‌ها و کارشناسان غربی را مجاب کرده بود که ایران در عرصه سایبری حمله‌ای بزرگ را تدارک می‌بیند تا اقدام کاخ سفید را تلافی کند.»
در این نوشتار تصریح شده است: «اما این تصوری منسوخ است که بازیگران سایبری ایران واکنشی، غیرقابل پیش‌بینی، و حتی غیرمنطقی هستند. اینکه بسیاری از مفسران سیاسی و رسانه‌ای استدلال می‌کردند که ایران از عملیات سایبری برای انتقام‌جویی استفاده می‌کند، ناشی از نوعی تصویرسازی آینه‌ای (یا بازتاب وارونه) بود زیرا این استراتژی ایالات‌متحده به ویژه در دولت «دونالد جی. ترامپ» رییس‌جمهوری پیشین ایالات متحده بود که عملیات تهاجمی‌سایبری را مناسب‌ترین ابزار تلافی‌جویانه در چنین شرایط و وضعیت‌های مشابه می‌دانست.»
در این گزارش ادعا شده است: «از سال ۲۰۱۵ به بعد نوع تهدیدها و اقدامات دو طرف متفاوت‌تر از قبل شده است. ضمن آنکه پس از سال ۲۰۱۸ حتی واکنش‌های ایران هم طبق انتظاراتی که در گزارش‌های نهادهای امنیتی و اطلاعاتی آمریکا به آن‌ها اشاره می‌شد، به وقوع نپیوست.»
طبق ادعای نویسندگان این پژوهش، «ارایه تصویری دقیق از فعالیت‌های سایبری ایران برای جلوگیری از تبدیل شدن عملیات سایبری به بخشی از چرخه‌های ناخواسته تنش‌زا در منطقه حیاتی است. نمی‌توان فعالیت‌های سایبری ایران را بر مبنای واکنشی در مقابل تهاجمات مورد تحلیل قرار داد؛ بلکه این توانایی ایران دارای برنامه و رویکرد خاص خود است، شخصیتی مستقل دارد که بر مبنای منطق Tit for Tat (نگرش این به آن در) نباید تنها در چارچوب اقدامات تلافی جویانه آن را تحلیل و پیش‌بینی کرد.»
گزارش تاکید دارد: اکنون ایرانیان آشکارا از توانایی سایبری برای کسب مزیت استراتژیک علاوه بر دیگر منافع آن بهره می‌برند. در این چارچوب باید ابعاد مختلف توانایی‌های ایران را در کنار موضوعات سیاسی داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی و حتی سیاست خارجی در نظر داشت و در تفسیر و پیش‌بینی پذیری اقدامات ایران به آن توجه کرد.
گزارش مرکز بلفر در پایان چند توصیه را نیز به تصمیم‌گیران آمریکایی ارایه کرده است: «نخست آنکه عملیات سایبری ایران باید در بستر ژئوپلیتیک منطقه ای بررسی شود. باید توجه داشت که عملیات سایبری ایران اغلب بداهه و انعطاف‌پذیر و غیرواکنشی دیده شود که با منابع محدود، اهداف راهبردی چندگانه‌ای را برآورده می‌سازد. علاوه براین آمریکا باید نوع تفسیر ایران از عملیات سایبری تهاجمی‌دشمنانش را به دقت دنبال کند. همچنین واشنگتن برای ارتقای دفاع سایبری همکاری نزدیکی را با شرکای منطقه‌ای خود در حاشیه خلیج فارس راه اندازی نماید.»
در بخش دیگری از توصیه‌های این مرکز پژوهشی از کاخ سفید خواسته شده است تا عملیات سایبری خود را با عناصر مشخصی از حقوق بین‌الملل منطبق کند و از بیان توجیه غیردقیق برای آن خودداری کند. علاوه بر همه موارد فوق، ایالات متحده به صورت مستقیم و غیرمستقیم فرصت گفت وگو و تعامل و اعتمادسازی با تهران را در دستور کار قرار دهد.
«مرکز بلفر برای علوم و امور بین‌المللی» بخش پژوهشی دانشگاههاروارد آمریکا به شمار می‌رود که به طیف وسیعی از موضوعات از علوم و فنون تا مسائل سیاسی و بین‌المللی می‌پردازد و هدف اصلی خود را تربیت مدیرانی برای آینده نظام آمریکا عنوان کرده است. این مرکز کانون پژوهش دانشگاههاروارد است که در حوزه‌های مختلف تحقیق، آموزش، امنیت بین‌المللی، دیپلماسی، محیط زیست و علوم و نکنولوژی فعالیت دارد. بلفر نقش مهمی‌در ارایه مشاوره برای تعیین و اجرای راهبردهای کلان ایالات متحده دارد و هدف خود را رهبری در توسعه سیاستگذاری‌ها در حوزه‌های بااهمیتی همچون محیط زیست، فناوری و امنیت بین‌الملل و مقابله با مهمترین چالش‌های بشریت بیان کرده است.
دریافت لینک صفحه با کد QR